Thế giới chia rẽ sâu sắc quanh việc Cô-xô-vô đơn phương tuyên bố độc lập

Theo phát ngôn viên Nhà Trắng, Tổng thống Bu-sơ sẽ ra tuyên bố về vấn đề độc lập của Cô-xô-vô trong ngày 19-2. Ngoại trưởng một số nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) gồm Anh, Pháp, Đức và I-ta-li-a sau cuộc họp tại Brúc xen (Bỉ), cũng lần lượt thông báo các nước này sẽ công nhận nền độc lập của Cô-xô-vô.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Áp-ga-ni-xtan thông báo nước này đã công nhận nền độc lập của Cô-xô-vô, trở thành quốc gia châu Á đầu tiên chính thức công nhận tỉnh này. Nhật Bản phản ứng thận trọng. Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Nô-bu-ta-ka Ma-chi-mu-ra cho biết Chính phủ Nhật Bản dự định sẽ công nhận nền độc lập của Cô-xô-vô, song muốn cân nhắc tới phản ứng từ Xéc-bi-a, nước phản đối hành động của Cô-xô-vô. Riêng Niu Di-lân cho biết nước này sẽ không công nhận và cũng không phản đối việc Cô-xô-vô tuyên bố độc lập.

Trong khi một số nước quyết định công nhận tuyên bố độc lập của Cô-xô-vô, nhiều nước khác gồm Nga, Trung Quốc, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Xlô-vê-ni-a... lại coi việc Cô-xô-vô tách khỏi Xéc-bi-a là một "tiền lệ nguy hiểm", đặc biệt đối với những khu vực đang tồn tại chủ nghĩa ly khai và khu vực Ban căng đầy bất ổn.

Phản ứng trước tuyên bố của một số nước này, Nga dọa sẽ xem xét chiến lược với hai nước Cộng hòa tự trị thuộc Gru-di-a đang đòi ly khai là Áp-kha-di-a và Nam Ô-xê-ti-a. Chiều 18-2, Hội đồng lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện Nga ra tuyên bố chung khẳng định "không thể công nhận Cô-xô-vô là một quốc gia có chủ quyền cũng như không thể kết nạp tỉnh ly khai trực thuộc Xéc-bi-a này vào LHQ cùng những tổ chức quốc tế khác theo các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế". Hội đồng lãnh đạo của hai viện Quốc hội Nga cho rằng việc Cô-xô-vô đơn phương tuyên bố độc lập buộc Nga phải xây dựng những hình thức quan hệ mới với "các quốc gia tự tuyên bố độc lập trong khu vực lợi ích đương nhiên của Nga, trước hết là trong không gian hậu Xô Viết".

Trong khi đó, tại phiên họp Quốc hội khẩn cấp diễn ra ngày 18-2, Thủ tướng Xéc-bi-a Vôi-xláp Cô-xtu-ni-ca cam kết sẽ bằng mọi cách ngăn chặn việc tỉnh Cô-xô-vô trở thành thành viên LHQ, đồng thời cho biết Chính phủ Xéc-bi-a đã ra lệnh triệu hồi các đại sứ từ Mỹ, Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ về nước, tuyên bố sẽ không duy trì quan hệ bình thường với các nước này. Đây là biện pháp trả đũa đầu tiên của chính quyền Bê-ô-grát đối với những nước công nhận nền độc lập của Kô-xô-vô.

Liệu Cô-xô-vô có cơ may tồn tại lâu dài như một thực thể kinh tế, nếu không nhận được các nguồn viện trợ ồ ạt từ nước ngoài? Đó là câu hỏi lớn mà nhiều chuyên gia đặt ra sau khi tỉnh ly khai này đơn phương tuyên bố độc lập. Cô-xô-vô đặt kỳ vọng vào vốn đầu tư từ EU và Mỹ. Nhưng để có thể nhận được sự giúp đỡ từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc, Cô-xô-vô cần phải được tham gia các tổ chức này. Đây là một mục đích không thể đạt được bởi vì ít nhất đã có 2 nước Ủy viên thường trực HĐBA LHQ ( Nga và Trung Quốc) phản đối Cô-xô-vô độc lập.

Chưa rõ Cô-xô-vô sẽ được lợi gì từ tuyên bố vội vã trên, nhưng chắc chắn các biện pháp trừng phạt về ngoại giao và kinh tế mà Chính phủ Xéc-bi-a chuẩn bị áp dụng sẽ khiến Cô-xô-vô càng thêm kiệt quệ. Ngay trước mắt, Chính phủ Xéc-bi-a sẽ cắt các nguồn cung cấp điện, nước và chặn mọi đường cung cấp năng lượng cho tỉnh ly khai Cô-xô-vô, cũng như cấm vận thương mại. Nga, nước đồng minh thân cận của Xéc-bi-a, sẽ ngăn chặn việc công nhận Cô-xô-vô không những tại LHQ, mà ở tất cả các tổ chức quốc tế khác. Một viễn cảnh ảm đạm đang chờ đón hơn hai triệu người dân tại đây.