Thay tên, đổi họ: không khó

 Liên tiếp những rủi ro ập đến với gia đình, đi tìm nguồn cơn chị Nhung hoảng hồn nhận ra tên con mình đặt phạm húy với các cụ ở “cõi âm”, đúng như lời “thầy” phán.

Liên tiếp những rủi ro ập đến với gia đình, đi tìm nguồn cơn chị Nhung hoảng hồn nhận ra tên con mình đặt phạm húy với các cụ ở “cõi âm”, đúng như lời “thầy” phán.

Người dân rất quan tâm tới các quy định của pháp luật về thay đổi họ, tên.
Người dân rất quan tâm tới các quy định của pháp luật về thay đổi họ, tên.

Cải tên để khỏi “phạm húy”

Cuộc sống đang yên lành đối với gia đình chị Nhung, anh Thắng (ở Thường Tín, Hà Nội) với nhà cao cửa rộng, xe hơi, con cái đủ cả “nếp lẫn tẻ” thì đùng một cái tai họa bỗng cứ từ đâu ập đến. Bắt đầu là việc ông bố chồng đang khỏe mạnh bỗng phải nhập viện vì một cơn đau không rõ nguyên nhân. Hai tháng sau ông mất vì bị tai biến.

Đúng vào hôm nhà chị làm trăm ngày cho ông thì đứa cháu bên chồng chị trên đường đi học về bị xe quệt gãy chân. Rồi mới đây, ông chồng chị trong một lần lấy tiền từ ngân hàng về mải vui với bạn để tiền hớ hênh, lại bị trộm cuỗm mất… Thôi thì “của đi thay người”, chị đành phải tự an ủi thế cho đỡ “xót”.

Nhưng chưa dừng ở đó, thằng con (vốn là đích tôn của dòng họ) nhà chị dạo này tự nhiên lại hay ốm. Nửa đêm đang ngủ không biết nó mơ gì mà miệng ú ớ không thành lời, chân tay đạp loạn xạ rồi khóc thét lên. Chị hỏi cô giáo lớp mầm non xem thằng bé ở lớp có bị ai bắt nạt không, cô giáo nói không có gì.

Xâu chuỗi các sự việc dồn dập đến với gia đình, nhất là chuyện của thằng bé, chị đem giải tỏa với cô bạn thân. Vốn là người “tín ngưỡng” cao, cô bạn bắt chị nghỉ một ngày làm để đi xem “đường âm” nhà chị có “bị làm sao” không.

Nghe đồn tận Hưng Yên có một “thầy” xem rất giỏi, chị và cô bạn thân thuê tắc xi tới đó. Sau khi xem tướng chị , “thầy” hỏi về gia cảnh nội ngoại, hướng đất, hướng nhà, tuổi tác các cụ… rỗi phán một câu xanh rờn: tai họa đến với nhà chị chỉ vì … cái tên thằng bé đích tôn trùng với tên một người đàn ông chết trẻ trong dòng họ nội bên chồng. Người này vì chết trẻ nên rất thiêng, nếu chị không “xin” ông ta dễ bắt cả thằng bé đi.

Mặt mũi xanh rờn, chị tức tốc về quê chồng, lục tung cả gia phả lên để xem có người nào trùng tên với con mình hay không. Đúng như thầy phán, thằng bé cùng tên với một người ông… 4 đời trước, ông này mất năm 52 tuổi, nhưng vì ông chưa lấy vợ nên mọi người trong gia đình vẫn coi ông “chết trẻ”!?

Hơn hai mươi triệu đồng cả tiền công và tiền lễ cho “thầy” nhưng chị vẫn chưa yên tâm khi thầy nói người cõi âm đã đồng ý “tha” cho thằng bé con nhưng với điều kiện nó phải đổi tên khác.

Tức tốc, chị ra UBND phường, sau khi nghe chị trình bày, căn cứ vào Bộ luật Dân sự, vào Nghị định 158 về đăng ký và quản lý hộ tịch, UBND chấp nhận cải chính tên cho thằng bé từ Trần Hoàng Minh thành Trần Hoàng Hà. Không biết từ khi con mang tên mới, gia đình chị có “yên” không, nhưng gặp chị, ai cũng thấy chị thật viên mãn…

Và những chuyện “cười ra nước mắt”

Xung quanh câu chuyện về cái tên, có hàng ngàn chuyện nhầm lẫn khiến người ta điêu đứng. Một cô bạn học đại học của tôi có cái tên đầy nam tính “Phạm Minh Hải”. Vốn gia đình cô có 4 chị em gái, trong lần sinh cuối cùng, vì kỳ vọng đứa bé trong bụng sẽ là con trai nên bố cô nhất định phải đặt cái tên này. Khi cô ra đời, ông cũng kiên quyết không đổi, vì bảo giữ lại cái tên đó như một … kỷ niệm buồn.

Ngày vào lớp, không hiểu thầy Trưởng Phòng quản lý ký túc xá thế nào mà xếp ngay cô vào ở chung với các sinh viên nam. Ôm cái chiếu một cùng đống hành lý vào phòng, cô bạn mới té ngửa ra… mình bất đắc dĩ bị đổi giới tính.

Trước đây, nhất là những thế hệ sinh cách đây hơn nửa thế kỷ, hầu như các bậc sinh thành thường không để ý tới việc đặt tên cho con. Thậm chí, với những gia đình hiếm muộn hoặc sau nhiều lần sinh con khó nuôi, các cụ thường đặt những cái tên thật xấu với quan niệm xấu vậy thì mới dễ nuôi. Thế là những cái tên như Mít, Mẹt, Nở… cứ lần lượt ra đời. Có gia đình, anh em còn đặt tên theo vần, ba chị em gái thì là “Dét, Dèn, Dẹt”, 4 anh em trai thì “Súng, Nổ, Đùng, Đoàng”… Thế hệ 6X, 7X nhiều gia đình đơn giản đặt tên con gái chỉ có họ + Thị+ tên.

Ngày nay, việc đặt tên cho con trở nên quan trọng hơn vì ai cũng ý thức được cái tên sẽ theo người ta suốt đời. Nó giống như một “bộ mặt” khi giao tiếp. Do đó, nhiều người không chỉ vì sợ phạm húy như trường hợp chị Nhung, hay bị nhầm lẫn, phiền toái như Hải… mà đơn giản họ đổi tên chỉ để đảm bảo yếu tố… thẩm mỹ.

Thay đổi họ tên cho người dưới 14 tuổi: đến UBND cấp xã

1. UBND cấp xã, nơi đã đăng ký khai sinh trước đây có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người dưới 14 tuổi và bổ sung hộ tịch cho mọi trường hợp, không phân biệt độ tuổi;

2. UBND cấp huyện, mà trong địa hạt của huyện đó đương sự đã đăng ký khai sinh trước đây, có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người từ đủ 14 tuổi trở lên và xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch, điều chỉnh hộ tịch cho mọi trường hợp, không phân biệt độ tuổi.

(Điều 37 Nghị định 158/CP  về đăng ký và quản lý hộ tịch)

Thay đổi họ tên cho người từ đủ 9 tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó

Người yêu cầu thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch phải nộp Tờ khai (theo mẫu quy định), xuất trình bản chính Giấy khai sinh của người cần thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch và các giấy tờ liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch.

…Việc thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch cho người chưa thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự được thực hiện theo yêu cầu của cha, mẹ hoặc người giám hộ.

Đối với việc thay đổi họ, tên cho người từ đủ 9 tuổi trở lên và xác định lại dân tộc cho người chưa thành niên từ đủ 15 tuổi trở lên, thì phải có sự đồng ý của người đó.

(trích Điều 38 Nghị định 158 về đăng ký và quản lý hộ tịch)

Duy Hưng

Tin cùng chuyên mục

Toàn cảnh Hội nghị.

Đảm bảo quyền, lợi ích của công đoàn viên các cấp trong bối cảnh tinh gọn bộ máy

(PLVN) - Chiều ngày 15/1, Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị lần thứ Năm của Ban Chấp hành Công đoàn Bộ Tư pháp khoá III (mở rộng). Chủ tịch Công đoàn Bộ Khương Thị Thanh Huyền và các Phó Chủ tịch: Phan Hồng Nguyên, Hà Ánh Bình đồng chủ trì Hội nghị. Hội nghị còn sự tham dự của đồng chí Cao Xuân Thủy, Ủy viên Ban Chấp hành, Phó Chánh Văn phòng Đảng ủy Bộ; đồng chí Trịnh Xuân Tùng, Ủy viên BCH Đoàn Khối các cơ quan Trung ương, Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp.

Đọc thêm

Cục THADS Bình Định: Giao chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2025

Cục THADS Bình Định tổ chức hội nghị trực báo công tác THADS Quý I năm 2025.
(PLVN) - Mới đây, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bình Định đã ban hành quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, theo dõi thi hành án hành chính (THAHC) đồng thời đề ra các giải pháp cụ thể để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ.

Khơi thông nguồn lực phát triển đô thị

Khơi thông nguồn lực phát triển đô thị
(PLVN) - Chiều 14/1, Bộ Tư pháp tổ chức họp Hội đồng thẩm định Dự án Luật quản lý phát triển đô thị. Đồng chủ trì phiên họp là Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng và Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng.

Ông Nguyễn Khánh Ngọc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp được bầu làm Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam

Ra mắt Ban Thường vụ Hội Luật gia Việt Nam khoá XIV, nhiệm kỳ 2024 - 2029.
(PLVN) - Sáng 14/1, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Luật gia Việt Nam đã thông qua Nghị quyết Đại hội và bầu Ban Chấp hành Trung ương Hội Luật gia Việt Nam khoá XIV, nhiệm kỳ 2024 - 2029 gồm 115 thành viên; bầu Ban Kiểm tra gồm 8 thành viên. Ban Chấp hành khoá mới đã họp phiên thứ nhất, bầu các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Hội. Theo đó, đồng chí Nguyễn Khánh Ngọc được bầu làm Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam khoá XIV.

Làm tốt vai trò “dẫn dắt” chuyển đổi số trong Bộ, ngành Tư pháp

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi phát biểu chỉ đạo hội nghị.
(PLVN) - Tại Hội nghị triển khai công tác năm 2025 của Cục Công nghệ thông tin (CNTT) diễn ra chiều 13/1, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi yêu cầu Cục cần nâng cao tính chuyên nghiệp, khoa học, chủ động, sáng tạo để làm tốt công tác hướng dẫn, “dẫn dắt” các đơn vị của Bộ, ngành Tư pháp trong chuyển đổi số.

Trao “Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình: Lan tỏa yêu thương dịp Xuân Ất Tỵ 2025

“Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình (Ảnh: Hoàng Giáp)
(PLVN) - Chiều ngày 10/1, tại huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, Báo Pháp luật Việt Nam đã phối hợp cùng Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Bệnh viện thẩm mỹ Saigon Young, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị trấn Yên Thịnh tổ chức lễ bàn giao hai căn nhà “Mái ấm Tư pháp” cho hai gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định Phạm Dân: Người cán bộ Tư pháp tận tâm

Ông Phạm Dân, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định
(PLVN) - Trong hơn 30 năm gắn bó với ngành Tư pháp, ông Phạm Dân, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định vẫn được biết đến như một con người luôn gắn bó với những trang viết, nhất là về các hạn chế, chồng chéo, bất cập trong hệ thống pháp luật. Qua đó, góp phần cùng tập thể Sở để lại nhiều dấu ấn và đóng góp tích cực vào sự phát triển của Tư pháp địa phương, cũng như góp phần hoàn thành nhiệm vụ công việc của Bộ, ngành Tư pháp. 

Báo Pháp luật Việt Nam và Công ty CP MBN Jupiter ủng hộ 200 triệu đồng xây nhà cho người nghèo ở huyện Cẩm Xuyên

Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên tiếp nhận biểu trưng của các cơ quan, đơn vị ủng hộ chương trình “Xuân ấm tình người”. Ảnh: PV
(PLVN) - Hưởng ứng Chương trình “Xuân ấm tình người” do UBND huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) tổ chức nhằm giúp đỡ người nghèo đón Tết Ất Tỵ và đóng góp quỹ xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây dựng nhà đại đoàn kết năm 2025, Báo Pháp luật Việt Nam và Công ty CP MBN Jupiter tại Hà Nội đã ủng hộ 200 triệu đồng.

Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho việc xây dựng và vận hành hệ thống VBQPPL thống nhất, đồng bộ

Cảnh phiên họp.
(PLVN) - Ngày 10/1, Bộ Tư pháp tổ chức họp Tổ biên tập dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Trần Anh Đức chủ trì phiên họp. Tham dự phiên họp là đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp; bộ, ngành khác có liên quan.

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới
(PLVN) -  Tại Hội nghị tổng kết công tác Thi hành án dân sự (THADS) năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ngành Thi hành án Quân đội diễn ra chiều 9/1, Thiếu tướng Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Thi hành án (Bộ Quốc phòng) đề nghị trong năm 2025, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn ngành cần đổi mới tư duy, phương pháp làm việc, triển khai có hiệu quả các giải pháp đã đề ra, tạo sự chuyển biến đột phá trong cơ quan, đơn vị, xây dựng Ngành Thi hành án ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.