Thấy gì từ cuộc đua xếp hạng đại học?

Nữ sinh viên trường ĐH Tôn Đức Thắng. ( Ảnh minh họa: Yan news)
Nữ sinh viên trường ĐH Tôn Đức Thắng. ( Ảnh minh họa: Yan news)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Theo các chuyên gia, những năm gần đây, trong cuộc cạnh tranh khốc liệt tuyển sinh, các trường đại học bắt đầu quan tâm nhiều hơn tới xếp hạng các trường đại học. Mùa tuyển sinh năm nay, có một điều dễ nhận thấy nhiều trường đại học được các tổ chức giáo dục quốc tế xếp hạng cao nhưng thí sinh lại không mặn mà…

Xếp hạng thế giới vẫn không hút thí sinh

Theo đó, trong vài năm qua, Đại học Tôn Đức Thắng, Đại học Phenikaa, Đại học Duy Tân luôn được đánh giá cao trong các bảng xếp hạng quốc tế. Năm 2022, Đại học Tôn Đức Thắng được xếp thứ hạng 1.001 - 1.200 trong bảng xếp hạng QS WUR 2022. Với kết quả này, Đại học Tôn Đức Thắng là một trong 4 trường đại học của Việt Nam được đánh giá cao.

Tiêu chí xếp hạng của QS WUR 2022 nhấn mạnh vào đóng góp và tác động của chất lượng đào tạo và nghiên cứu của trường đại học đối với xã hội (thông qua đánh giá của doanh nghiệp, học giả trong và ngoài nước) và các đóng góp cho hoạt động nghiên cứu khoa học (thông qua số trích dẫn/giảng viên).

Tương tự Trường Đại học Phenikaa cũng được Tạp chí Times Higher Education (THE) đánh giá cao. Vào đầu tháng 6/2023, Tạp chí Times Higher Education đã công bố kết quả xếp hạng của bảng xếp hạng THE Impact Rankings. Đây là bảng xếp hạng lấy việc tiên phong thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp quốc làm tiêu chí để xếp hạng các tổ chức giáo dục đại học trên toàn cầu. Theo đó, Trường Đại học Phenikaa lọt top 25% các trường đại học có sức ảnh hưởng nhất trong quan hệ đối tác toàn cầu vì các mục tiêu PTBV theo đánh giá của THE. Trong đó, SDG 17 - Quan hệ đối tác toàn cầu vì các mục tiêu phát triển bền vững, tiêu chí quan trọng hàng đầu, Phenikaa thuộc top 401 - 600 trên tổng số 1.625 trường xếp hạng chỉ số này, tăng hơn 600 bậc so với năm 2022.

Trường Đại học Duy Tân cũng được xếp hạng cao trong bảng xếp hạng các trường đại học. Cụ thể, năm 2021 Trường Đại học Duy Tân nằm trong các trường đại học hàng đầu của Việt Nam trên Bảng xếp hạng các Đại học trên thế giới (CWUR - Center of World University Rankings).

Mặc dù được đánh giá cao trong bảng xếp hạng thế giới nhưng các trường này có điểm đầu vào còn thua nhiều đại học vùng. Cụ thể, năm 2023, Trường Đại học Duy Tân tuyển sinh trong cả nước các thí sinh đã tốt nghiệp THPT hoặc tương đương trong nước hoặc nước ngoài đủ điều kiện xét tuyển học đại học theo quy chế tuyển sinh của Bộ GD&ĐT với 6.200 chỉ tiêu. Điểm chuẩn Đại học Duy Tân năm 2023 theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT dao động từ 14 - 22,5 điểm.

Tương tự, sau khi xét tuyển đợt 1, Trường Đại học Phenikaa thông báo xét tuyển bổ sung các ngành/chương trình đào tạo theo phương thức xét tuyển dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2023 với tổng 790 chỉ tiêu, điểm chuẩn vào trường dao động từ 17,5 đến 23.

Cùng với đó, sau khi Bộ GD&ĐT thông báo kết quả quét lọc ảo, Trường Đại học Tôn Đức Thắng cũng nhanh chóng công bố kế hoạch tuyển sinh bổ sung. Hàng loạt ngành của trường này chưa đủ chỉ tiêu như: khoa học môi trường, công nghệ kỹ thuật môi trường, bảo hộ lao động, kỹ thuật xây dựng công trình giao thông, quản lý thể dục thể thao (chuyên ngành golf), quản lý xây dựng. Chương trình đại học bằng tiếng Anh xét bổ sung các ngành gồm: Việt Nam học (chuyên ngành du lịch và quản lý du lịch), kế toán (chuyên ngành kế toán quốc tế), công nghệ sinh học, kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, kỹ thuật xây dựng.

Chương trình học tại Phân hiệu Khánh Hòa tuyển bổ sung các ngành: Việt Nam học (chuyên ngành du lịch và lữ hành), kế toán, luật, kỹ thuật phần mềm, quản trị kinh doanh (chuyên ngành quản trị nhà hàng - khách sạn), marketing, ngôn ngữ Anh. Như vậy, mặc dù các bảng xếp hạng của nhiều trường cao song phụ huynh và học sinh vẫn không lựa chọn…

Bảng xếp hạng trong cuộc cạnh tranh khốc liệt tuyển sinh

Cuộc cạnh tranh ngày càng gắt gao trong tuyển sinh khi thí sinh ngày nay đã có những lựa chọn thực tế hơn cho tương lai. (Ảnh minh họa - Nguồn: internet ).

Cuộc cạnh tranh ngày càng gắt gao trong tuyển sinh khi thí sinh ngày nay đã có những lựa chọn thực tế hơn cho tương lai. (Ảnh minh họa - Nguồn: internet ).

Bảng xếp hạng các trường đại học của Việt Nam (Viet Nam’s University Rankings - VNUR) vừa công bố bảng xếp hạng 100 trường đại học trong nước năm 2023. Trong số 100 trường được xếp hạng, có 10 cơ sở giáo dục đại học đạt số điểm đánh giá cao nhất lần lượt gồm các đại học: Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP HCM, Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Duy Tân, Đại học Kinh tế TP HCM, Đại học Cần Thơ, Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Đà Nẵng, Đại học Huế.

Trong đó 5 cơ sở đào tạo đại học xếp cuối bảng xếp hạng gồm: Đại học Phương Đông, Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương, Trường Đại học Nam Cần Thơ, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Học viện Hàng không Việt Nam.

Trước cuộc chạy đua tham gia các bảng xếp hạng trong nước và quốc tế của nhiều trường đại học, TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT cho rằng, không ít trường biểu hiện của “bệnh thành tích”, thậm chí có hiện tượng gian lận, không liêm chính để trường đạt được thứ hạng cao. Theo ông Tùng, trường đại học có 3 sứ mệnh chính là cung cấp các dịch vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học và đóng góp cho xã hội chứ không phải là ganh đua với nhau.

Và trong “cơn sốt” xếp hạng, nhất là khi nhấn mạnh tiêu chí số lượng bài báo đăng trên các tạp chí quốc tế như thứ để đo thành quả các trường thì ta sẽ đưa ra bức tranh sai lệch. Khi họ sẽ chạy theo thành tích, chạy theo bài báo, làm mọi cách để có những con số thật đẹp thay vì tập trung sứ mạng tạo ra tri thức, phục vụ cộng đồng và đào tạo sinh viên. Do đó, nếu kiểm soát không tốt, chạy theo nó thì sẽ lạm dụng trở thành xếp hạng - vị xếp hạng.

GS Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Công nghệ y tế thuộc Đại học Kỹ thuật Sydney (Úc) cho rằng, trào lưu xếp hạng đại học trên thế giới chỉ mới xuất hiện khoảng chừng 25 năm trước đây. Bắt đầu từ bảng xếp hạng AsiaWeek, Đại học Giao thông Thượng Hải (1999), rồi đến phụ trang giáo dục đại học của tạp chí Times, QS World University Ranking. Còn ở Việt Nam 5 năm trước đã có nỗ lực xếp hạng đại học và công bố bảng xếp hạng.

Theo ông Tuấn, ngay cả không có bảng xếp hạng thì công chúng cũng đã hình thành một bảng xếp hạng rồi. Chẳng hạn như ở trong Nam trước đây chỉ có vài trường đại học và ông có thể xếp hạng theo những “tiêu chuẩn” cá nhân hơn là dựa vào định lượng và phân tích khoa học.

Thực tế, một số trường đại học ở Việt Nam đã có lịch sử hơn 100 năm. Cụ thể, Trường Đại học Y Hà Nội có nguồn gốc là Trường Y khoa Hà Nội được thành lập từ năm 1902. Đại học Quốc gia Hà Nội có nguồn gốc từ Trường Đại học Đông Dương được thành lập năm 1906. Trường Đại học Sài Gòn có nguồn gốc từ năm 1908 với tên gọi ban đầu là Trường Trung học Pháp - Hoa… Tuy nhiên, đến nay mới có một bảng xếp hạng các trường đại học trong nước tương đối đầy đủ và được thực hiện bởi một tổ chức phi lợi nhuận.

Theo GS Nguyễn Lộc, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, dù một số trường đại học có nguồn gốc từ thời thực dân Pháp đã hơn 100 năm, nhưng thực chất giáo dục đại học Việt Nam được tính từ năm 1945, đến nay gần 80 năm, so với thế giới vẫn rất non trẻ.

Trong đó Đại học Quốc gia Hà Nội được tính thành lập từ năm 1993, chứ không phải năm 1945 dù có gốc là Trường Đại học Đông Dương ra đời năm 1906. So với thế giới, Đại học Quốc gia Hà Nội được xếp trong nhóm những đại học trẻ - dưới 50 tuổi. Vì vậy, nhìn chung nền giáo dục đại học của Việt Nam vẫn là non trẻ. Trong khi đó trên thế giới, có rất nhiều trường đại học có lịch sử hàng trăm năm, thậm chí nghìn năm.

Các chuyên gia tuyển sinh cho rằng, vấn đề quan trọng của việc xếp hạng là nhu cầu chọn lựa các trường của người học. Đây là cuộc chiến tuyển sinh gay gắt bởi trước đây số người học nhiều hơn số lượng các trường đại học. Hiện tại, số người học đại học đang có chiều hướng giảm, còn số lượng các trường đại học tăng lên nên việc xếp hạng để lấy tiếng tăm và thực hiện tuyển sinh là điều tất yếu. Do đó, học sinh sau khi tốt nghiệp trung học đứng trước những lựa chọn và bảng xếp hạng đại học sẽ giúp cho họ và phụ huynh đi đến quyết định đúng đắn.

Có thể thấy, có những trường đại học lâu đời và quy mô lớn, được công chúng đánh giá cao, nhưng khi đưa vào tính toán và phân tích khách quan thì lại không được xếp hạng cao. Ở Úc đã xảy ra vài trường hợp như thế, mà theo đó các trường trẻ có hạng cao hơn các đại học có tuổi hơn 120 năm. Kết quả xếp hạng như thế làm cho đại học tụt hạng ngạc nhiên và tìm cách cải tiến cho tốt hơn. Theo đó, bảng xếp hạng đại học có giá trị kích thích sự cạnh tranh, kết quả là sinh viên và xã hội sẽ được hưởng lợi.

Mặc dù, theo ông Nguyễn Văn Tuấn, chẳng có bảng xếp hạng đại học nào là đáng tin cậy cả. Mối tương quan giữa xếp hạng của các bảng xếp hạng đại học rất thấp, thấp đến độ chẳng có ý nghĩa gì đáng kể. Một số trường trong danh sách Top 50 của ARWU thậm chí có năm không nằm trong danh sách Top 500 của THE. Tính tổng cộng, chỉ có 133 trường nằm trong cả hai danh sách. Phân tích này một lần nữa cho thấy cách xếp hạng của cả hai nhóm không đáng tin cậy.

Bởi vậy, các chuyên gia giáo dục cho rằng, khi thí sinh khi chọn đăng ký học trường đại học nào cần tìm hiểu kỹ về điểm trúng tuyển đầu vào, quá trình đào tạo, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, tỷ lệ tốt nghiệp có việc làm, ý kiến của các nhà tuyển dụng về chất lượng ứng viên tốt nghiệp từ trường đại học, đặc biệt là sự thành công của các cựu sinh viên. Ngoài ra, đánh giá chung của xã hội về chất lượng đào tạo của một trường đại học cũng rất quan trọng. Dẫu sự đánh giá, xếp hạng của nhóm chuyên gia, các tổ chức đều có ý nghĩa nhất định, nhưng người dân và các em học sinh, sinh viên cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đăng ký chọn trường học phù hợp với bản thân.

Tin cùng chuyên mục

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thường xuyên kiểm tra kiến thức học sinh.

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thầm lặng cống hiến trên vùng sâu Tu Mơ Rông

(PLVN) - Nhiệt huyết, sáng tạo trong giảng dạy; truyền ngọn lửa say nghề đến đội ngũ giáo viên; thương yêu, miệt mài truyền thụ tri thức cho bao thế hệ học sinh, thầy giáo Phạm Quốc Việt, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học -Trung học cơ sở (PTDTBT TH-THCS) xã Đăk Sao đã và đang góp sức vào sự nghiệp giáo dục ở huyện vùng sâu Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum.

Đọc thêm

Thiêng liêng và đẹp đẽ - tình thầy trò…

Thầy giáo Nguyễn Quang Thọ và cô giáo Nguyễn Thị Dung chia sẻ câu chuyện xóa mù chữ cho đồng bào Mông trong chương trình “Thay lời tri ân” 2024. (Ảnh: MOET)

(PLVN) - Mỗi chúng ta đều có một vài người thầy sẽ ở trong tim suốt hành trình về sau này của cuộc đời. Có thể đó là những người thầy đã nắm tay bạn vượt qua những ngã rẽ bất ngờ, hoặc đó chỉ giản đơn là những người thầy trong miền thơ ấu trong veo, ăm ắp kỷ niệm. Bởi thế, mỗi chúng ta luôn có một nơi để trở về, thiêng liêng và đẹp đẽ, được viết nên bởi tình thầy trò…

Giải pháp để giáo dục Việt Nam thăng hạng quốc tế

GS. Võ Xuân Vinh. (Ảnh: Thảo Nguyên)
(PLVN) - Mới đây, tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục nhân kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu, ngành Giáo dục Việt Nam cần phấn đấu thăng hạng trên bản đồ giáo dục khu vực và quốc tế. Theo mục tiêu, đến 2030, Việt Nam nằm trong 3 nước đứng đầu ASEAN về số lượng các công bố quốc tế và chỉ số ảnh hưởng của các công trình nghiên cứu khoa học, có trường ĐH lọt top 100 hàng đầu trên thế giới.

Người 'gieo mầm' tri thức bằng sự tận tâm và sáng tạo ở Bắc Ninh

Cô Đỗ Thị Chuyên - giáo viên dạy môn Sinh học, trường THCS Từ Sơn. (Ảnh: NVCC).
(PLVN) - Trong lớp học, tiếng giảng bài của cô giáo Đỗ Thị Chuyên (trường THCS Từ Sơn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) vang lên nhẹ nhàng nhưng đầy nhiệt huyết, như truyền đi niềm đam mê và sự tận tuỵ, dẫn dắt học sinh bước vào hành trình khám phá tri thức, để những ước mơ của các em được ươm mầm và lớn lên từng ngày...

Đừng vội quy kết 'vi phạm liêm chính' khi bài báo khoa học bị rút: Hoàn thiện quy định để tạo điều kiện cho nhà khoa học cống hiến

Một chuyên gia cho rằng đang có “lỗ hổng” pháp lý trong xử lý sự việc bị rút bài báo khoa học. (Vẽ minh họa: DAD)
(PLVN) - Sau khi Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) có một số bài viết phản ánh về vấn đề rút bài báo khoa học, nhiều ý kiến cho rằng cần có một bộ quy tắc ứng xử chuẩn mực đạo đức, liêm chính cho các nhà khoa học; trong đó quy định chặt chẽ những điều được và không được phép làm, hướng xử lý khi có sai phạm, đặc biệt với các đề tài nghiên cứu có sử dụng ngân sách nhà nước.

Người thầy tâm huyết với công tác trẻ em

Trong vai trò Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thầy Đặng Tất Dũng đã đồng hành cùng trẻ em trong quá trình chuẩn bị hai Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em trong 2 năm 2023 - 2024. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Là Phó Trưởng khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP HCM, đồng thời cũng là Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thành viên Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ tư vấn, trợ giúp trẻ em cấp Trung ương nên TS. Đặng Tất Dũng còn được biết đến là người dành nhiều thời gian, tâm huyết cho trẻ em. Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có dịp trò chuyện cùng thầy về những câu chuyện liên quan đến trẻ em.

Chuyện của những người thầy đặc biệt

Học sinh Trường Giáo dưỡng số 4. (Ảnh: K.O)
(PLVN) - Họ là những thầy cô đã từng dạy học phổ thông, rồi cơ duyên vào trường giáo dưỡng, nơi những học trò đã từng là “tội phạm nhí”. Và họ đã dạy dỗ học sinh của mình bằng chính sự yêu thương, tận tụy, kiên nhẫn để mỗi ngày, gần hơn, uốn các em về phía mặt trời, những thiện lành bình dị trong cuộc đời. Đó là những thầy cô trường giáo dưỡng được tuyên dương trong Chương trình Chia sẻ cùng thầy cô dịp 20/11 năm nay…

Thầy cô giáo thời kỳ 4.0: Vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội

Một buổi học về tình cảm cha con, học sinh được xem phim về bố trong lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thủy Tiên. (Nguồn: NVCC).
(PLVN) - Bước vào thời đại công nghệ phát triển, học sinh không còn thụ động tiếp thu kiến thức từ các thầy, cô giáo ở trên lớp. Giờ đây, mỗi bài giảng của giáo viên cần sự đầu tư về cả kiến thức, công nghệ, vốn hiểu biết xã hội để đem đến cho các em những bài học hấp dẫn nhất. Đây vừa là một thách thức, vừa là cơ hội cho giáo viên tiếp tục học hỏi, thay đổi vì một nền giáo dục hiện đại.

Lớp học đặc biệt của các cô giáo U80

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh (tạp dề vàng) cùng các học viên. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Ở độ tuổi U80, khi nhiều cụ ông, cụ bà đang tận hưởng những năm tháng an nhàn của tuổi già, thì vẫn có những người tiếp tục cống hiến hết mình cho sự nghiệp dạy học. Dù là lớp học làm bánh hay lớp học “xoá mù chữ”, điểm chung của những lớp học này là hoàn toàn miễn phí và được khởi nguồn từ tấm lòng nhân ái, tận tụy của các cô giáo đã bước qua tuổi xế chiều.

Tâm lý học đường - Chuyện không của riêng ai

Tình trạng bạo lực học đường gia tăng khiến học sinh cảm thấy lo âu. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Tâm lý học đường không chỉ là vấn đề của riêng học sinh, mà còn là trách nhiệm của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Khi học sinh được chăm sóc và hỗ trợ tốt về tinh thần, các em sẽ có cơ hội phát triển toàn diện, đóng góp cho cộng đồng và trở thành những công dân có ích trong tương lai.

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024
(PLVN) - Tự hào lan tỏa khắp Trường THPT Chuyên Hùng Vương (tỉnh Phú Thọ) khi cô giáo Điêu Thị Ngọc Hoa, giáo viên môn Hóa học, được Bộ Giáo dục và Đào tạo vinh danh trong danh sách 251 nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục tiêu biểu năm 2024.

'Chia sẻ cùng thầy cô' - Tôn vinh những hy sinh thầm lặng

Đại úy Nguyễn Đình Thông giảng dạy các em nhỏ ở lớp học tình thương. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Tối 15/11 tại Hà Nội đã diễn ra Lễ tuyên dương 60 nhà giáo tiêu biểu trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2024. Chương trình nhằm ghi nhận những cống hiến bền bỉ, không ngừng nghỉ của đội ngũ thầy, cô giáo, những người đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ, đóng góp cho sự nghiệp giáo dục và bồi dưỡng thế hệ trẻ.

Hà Nội nỗ lực xây dựng hệ thống giáo dục toàn diện và hạnh phúc

Khốc liệt tuyển sinh đầu cấp ở Hà Nội, hơn 5.500 học sinh thi để giành 270 suất vào lớp 6 Trường Nguyễn Tất Thành năm 2024. (Ảnh: PV)

(PLVN) - Trường học phải là nơi người học được bảo đảm an toàn, không có bạo lực học đường, không có nói tục, chửi bậy, không có ép buộc học thêm. Ở đó hiện hữu một môi trường học đường văn hóa tiêu biểu. Ởđó, con người ứng xử với nhau bằng tình yêu thương và trách nhiệm...