Thảo luận về dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường

(HP)-Ngày 5-6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường.

Về đối tượng chịu thuế, ý kiến các đại biểu cho rằng: dự thảo luật chỉ quy định 5 nhóm đối tượng chịu thuế gồm xăng, dầu; than; dung dịch HCFC; túi nhựa xốp và thuốc bảo vệ thực vật thuộc nhóm hạn chế sử dụng, là chưa đầy đủ và bao quát hết các loại sản phẩm, hàng hóa gây tác động tiêu cực đến môi trường. Các đại biểu kiến nghị, để bảo đảm tính thuyết phục của dự án luật, Chính phủ cần có lý giải cụ thể về căn cứ quy định đối tượng chịu thuế, đối tượng gây ô nhiễm môi trường nhưng chưa thuộc diện chịu thuế. Các đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh), Nguyễn Thị Thu Hồng (Thừa Thiên-Huế) đề nghị cần rà soát đầy đủ các loại sản phẩm, hàng hoá gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khoẻ con người để đưa vào luật, tạo một lộ trình thích hợp, sản phẩm hàng hoá nào gây ô nhiễm ở mức độ thấp thì đánh thuế vừa phải, hoặc quy định mức thuế suất bằng 0, nhằm bảo đảm tính toàn diện của luật trong một thời gian dài.

 Đưa thuốc lá vào đối tượng chịu thuế

Ý kiến này nhận được sự đồng tình của nhiều đại biểu. Đại biểu Lê Dũng (Tiền Giang) phân tích tác hại của khói thuốc lá đối với sức khoẻ con người; các chất có trong đầu lọc thuốc lá đối với môi trường và cho rằng,  thuốc lá hoàn toàn phù hợp với các tiêu chí đánh thuế của Chính phủ. Các đại biểu cho rằng, thật vô lý khi Việt Nam là nước sản xuất thuốc lá lớn nhất thế giới và giá bán cũng rẻ nhất thế giới. Điều này tạo điều kiện cho thanh niên, người nghèo dễ tiếp cận với thuốc lá, và cũng làm nhiều người phải hít khói thuốc lá. Các đại biểu cho rằng, việc đánh thuế đối với thuốc lá và các sản phẩm từ thuốc lá là cần thiết, góp phần hạn chế người sử dụng, vì vậy đánh thuế càng sớm càng tốt. 

Tránh tình trạng thuế chồng thuế

Để tránh tình trạng thuế bảo vệ môi trường trùng lặp với phí bảo vệ môi trường, một số đại biểu cho rằng, đối với những mặt hàng đang chịu phí môi trường như xăng, dầu, than, nhựa, hóa chất… khi đưa vào diện chịu thuế bảo vệ môi trường không nên tiếp tục chịu phí môi trường. Tuy nhiên, đa số ý kiến cho rằng, có sự khác nhau về tính chất giữa thuế bảo vệ môi trường và phí môi trường. Nếu thuế được thu vào sản phẩm gây tác động xấu đến môi trường khi sử dụng thì phí đánh vào nguồn gây ô nhiễm (thu phí các chất thải ra trong quá trình sản xuất như phí nước thải, phí chất thải rắn...). Vì vậy, vẫn phải áp dụng cả phí môi trường và thuế bảo vệ môi trường ở những công đoạn khác nhau. Đại biểu Danh Út ( Kiên Giang) kiến nghị cần làm rõ sự khác nhau về bản chất giữa thuế bảo vệ môi trường và phí môi trường; lý giải cụ thể, có cơ sở khoa học về trường hợp nào chỉ áp dụng thuế bảo vệ môi trường, trường hợp nào áp dụng cả phí và thuế, tránh tình trạng thuế chồng lên thuế, đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu.

 Thuế đánh vào người làm ra sản phẩm hay người tiêu dùng ?

 Đại biểu Nguyễn Lân Dũng (Đắc Lắc) băn khoăn:  đối tượng chịu thuế là hàng hóa gây ô nhiễm nhưng để đánh vào người làm ra sản phẩm hay người tiêu dùng ? Đại biểu ví dụ với rác thải, những người nhặt nilon, nhựa phế phẩm rất nghèo khổ liệu có bị đánh thuế trong khi việc nhặt rác của họ có lợi cho xã hội. Vì vậy, cần đánh thuế vào những người không chịu xử lý rác bằng công nghệ tiên tiến mà chỉ mang chôn lấp. Với nhóm mặt hàng túi nhựa xốp, đại biểu cho rằng có đánh thuế cũng không lại được so với chi phí xử lý trong khi nếu thu gom số túi ni lon phế phẩm để làm ống cống thì lại rất tốt, bền dẻo, chống va đập, dập vỡ. Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) cảnh báo tình trạng thuế chồng lên thuế, thêm mức thuế bảo vệ môi trường dự kiến sẽ tác động xấu đến thị trường, đa số người tiêu dùng là dân lao động, người sản xuất. Đại biểu Y Ngọc (Kon Tum) cho rằng, nếu thuế làm đẩy thêm giá xăng, người sản xuất nhỏ sẽ phải xoay sang dùng than, khả năng gây ô nhiễm nhiều hơn. Ngành điện hiện là ngành tiêu dùng than lớn nhất. Nếu than tiếp tục bị đánh thuế chắc chắn đẩy giá thành sản xuất điện lên, nguồn cung điện vốn đang thiếu sẽ càng khó khăn. Nơi chưa có điện, xăng dầu, than càng là mặt hàng quan trọng, thiết yếu.

Thứ hai ngày 7-6, Quốc hội tiếp tục làm việc./.