Thảo luận tổ về kinh tế-xã hội: Năm 2009 đã hoàn thành cơ bản các mục tiêu, đảm bảo an sinh xã hội.

Sáng ngày 22/5/2010 Quốc hội tiếp tục làm việc ở tổ, các vị đại biểu Quốc hội Đoàn Thái Nguyên tham gia thảo luận về Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2009; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2010 trong những tháng đầu năm; về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2008.

Các ý kiến đã tập trung thảo luận về những bài học kinh nghiệm được rút ra trong việc chỉ đạo thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng kinh tế, thực hiện các chính sách an sinh xã hội; những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội những tháng đầu năm 2010; những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần tập trung chỉ đạo để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2010 theo Nghị quyết của Quốc hội. Theo đó, hầu hết các ý kiến thảo luận đều đánh giá năm 2009 là năm có nhiều biến động và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam. Lạm phát cao trong năm 2008 cùng với cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu từ cuối năm 2008 đã tác động tiêu cực, sâu rộng đến nền kinh tế nước ta, gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhiều tầng lớp dân cư trong xã hội. Tuy nhiên, bằng việc ban hành kịp thời, đồng bộ các chính sách kinh tế và xã hội cùng với sự chỉ đạo quyết liệt, sự đồng thuận cao trong tổ chức thực hiện, kinh tế nước ta sớm vượt qua được thời điểm khó khăn nhất, hoàn thành cơ bản các mục tiêu, đảm bảo an sinh xã hội.
Khi phân tích đánh giá những hạn chế, yếu kém, đại biểu Đỗ Mạnh Hùng cho rằng có những hạn chế kéo dài nhiều năm nay chưa được giải quyết, đó là một số chỉ tiêu  kinh tế vẫn tăng cao như nhập siêu, hệ số ICOR, bội chi ngân sách, cán cân thanh toán vĩ mô mất cân đối; chất lượng trong công tác tuyển sinh đại học còn thấp...Vì vậy, Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục tình trạng trên: Thứ nhất, đề nghị Quốc hội tăng cường công tác giám sát trực tiếp đối với những mặt hạn chế, yếu kém để đánh giá được bản chất và tìm ra những giải pháp. Thứ hai, để giảm nhập siêu, cần tăng cường công tác tuyên truyền về tác hại của mất cân đối cán cân kinh tế; tăng cường công tác quản lý và xác định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành hữu quan; áp dụng khung thuế một cách linh hoạt rõ ràng đối với từng mặt hàng xuất nhập khẩu; có chính sách khuyến khích xuất khẩu đối với các mặt hàng sản xuất trong nước; rà soát để có quy hoạch lại các ngành sản xuất cho phù hợp; có chính sách chiến lược phát triển các ngành kinh tế tăng tỷ lệ sản xuất nội địa; bên cạnh đó, Chính phủ nên thành lập một cơ quan chuyên trách tham mưu giúp Chính phủ về xử lý nhập siêu.
Trong ý kiến thảo luận của mình, Đại biểu Lê Thị Nga đánh giá Báo cáo của Chính phủ đã nêu bật được những mặt tích cực và những hạn chế yếu kém. Tuy nhiên cần phải nêu cụ thể những tập đoàn, tổng công ty nhà nước sử dụng vốn tài sản và đất đai còn lãng phí.  Về lãi suất ngân hàng, đại biểu Lê Thị Nga cho rằng việc cho "tự do hóa lãi suất ngân hàng" cần phải được cân nhắc kỹ, đa số các đại biểu Quốc hội tán thành nên quy định lãi suất cơ bản để quản lý tiền tệ, giá cả thị trường và phù hợp với quy định của Bộ luật hình sự, Bộ luật dân sự quy định về hành vi cấm cho vay nặng lãi. Về nội dung này đồng tình với quan điểm của đại biểu Lê Thị Nga, đại biểu Nguyễn Văn Thời cho rằng do cơ chế đó nên lãi suất ngân hàng rất cao, có thời điểm lên tới 20%/năm, các ngân hàng thương mại giải thích là do gặp khó khăn trong huy động nguồn vốn của nhân dân, muốn huy động được phải nâng lãi suất. Với lãi suất này thì các doanh nghiệp không dám vay, đại biểu Nguyễn Văn Thời đề xuất Chính phủ cho các Ngân hàng thương mại vay vốn để điều tiết giảm lãi suất cho vay.
Về công tác thông tin tuyên truyền cũng cần phải cân nhắc kỹ trước khi đưa tin (ví dụ như thông tin về dịch bệnh gia súc, gia cầm) thông tin phải chính xác, rõ ràng, cụ thể, để tránh gây thiệt hại cho nhà sản xuất mà trực tiếp bị thiệt hại là người nông dân.
Đại biểu Lê Thị Nga bổ sung thêm, Báo cáo của Chính phủ chỉ nặng đánh giá về kinh tế, còn nhiều lĩnh vực khác không được đánh giá trong báo cáo như: cháy rừng, tai nạn và ùn tắc giao thông, tình hình vi phạm pháp luật đang có diễn biến phức tạp đặc biệt là các tội phạm có tính chất nghiêm trọng... Về công tác phòng, chống tham nhũng trong báo cáo có đánh giá có chuyển biến tích cực nhưng còn hạn chế, đây là lĩnh vực đang được cử tri cả nước quan tâm nên cần phải đánh giá rõ từng mặt tích cực và hạn chế để cử tri biết.
Về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2008, theo đại biểu Đỗ Mạnh Hùng việc thực hiện kỷ luật tài chính chưa nghiêm, số quyết toán (đặc biệt là đầu tư XDCB) tăng cao so với dự toán, đề nghị Quốc hội tăng cường giám sát nội dung này; kết quả thực hiện kiến nghị của cơ quan kiểm toán nhà nước đối với niên độ NSNN năm 2007 còn thấp, tính đến 31/12/2009 đạt 62%/tổng số kiến nghị, trong đó tỷ lệ điều tiết ngân sách từ nguồn thu thuế của các đơn vị hạch toán toàn ngành như điện lực, dầu khí... cho các địa phương còn rất thấp (chỉ đạt khoảng 20%), đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính nghiên cứu xem xét tăng tỷ lệ điều tiết tiền thuế từ nguồn thu trên cho các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn, thu NSNN thấp.
Đại biểu Nguyễn Văn Vượng, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên tán thành với các ý kiến thảo luận của các đại biểu trong Đoàn và trong tổ. Theo đại biểu Nguyễn Văn Vượng, báo cáo của Chính phủ cần phải đánh giá về tác động đối với việc ô nhiễm môi trường của các khu công nghiệp, các dự án thu hút đầu tư; vấn đề bạo lực trong các trường học, bạo lực gia đình, tình hình tội phạm (đáng chú ý là loại tội phạm chống người thi hành công vụ) đang diễn biến phức tạp trong thời gian vừa qua và trách nhiệm của các cấp, ngành. Về công tác xóa đói giảm nghèo, trong thời gian qua được các cấp, ngành thực hiện một cách tích cực mang lại thành công, nhưng công tác giảm nghèo không bền vững, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tái nghèo, tái nghèo sẽ tập trung vào các tỉnh miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nông thôn điều kiện kinh tế khó khăn. Đểđại biểu Nguyễn Văn Vượng kiến nghị một số giải pháp nhằm thực hiện tốt công tác giảm nghèo.  Một là, thực hiện quyết liệt việc đầu tư xây dựng quy hoạch vùng nông thôn theo 19 tiêu chí về nông thôn mới. Hai là, tăng cường công tác đào tạo nghề cho lực lượng lao động ở nông thôn, đặc biệt là những nơi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp phục vụ phát triển công nghiệp, phát triển kinh tế. Ba là, tăng cường đầu tư mạnh hơn nữa về đường giao thông ở các tỉnh miền núi bao gồm cả quốc lộ, đường liên tỉnh, liên huyện.

 Đức Công - Giang Long