Không ai không cảm thấy đau xót. Thứ nhất, tiền của Nhà nước hay của doanh nghiệp tư nhân (hay bất kể của một cá nhân nào) đều là nguồn lực. “Con đường vi phạm” quần thể danh thắng Tràng An bị phá dỡ tức là đã “đập bỏ” không ít tiền của. Giá như hành động xâm hại di sản được ngăn chặn từ đầu. Thứ hai, tình trạng quản lý “con voi chui qua lỗ kim” không biết đến bao giờ mới chấm dứt; dẫu chính quyền ngành và lãnh thổ dày đặc, đan chéo thành “hệ thống” không có gì là không qua nổi “mắt” chính quyền. Ba là, cứ có chuyện là “trảm” ngọn.
Vấn đề đặt ra, công trình vi phạm bị tháo dỡ, còn “ghế” của những người có trách nhiệm quản lý Di sản Tràng An thì sao?
“Câu chuyện Tràng An” một lần nữa cho thấy các thực trạng:
1. Không phải chỉ những “lỗ hổng” pháp luật đang làm cho kỷ cương xã hội có vấn đề mà chính là một bộ phận người có trách nhiệm thực thi pháp luật đã “đánh rơi” trách nhiệm và lòng tự trọng. Dù pháp luật có bao quát và điều chỉnh mọi mối quan hệ xã hội chặt chẽ đến đâu song người thực hiện không tuân thủ thì gây tổn hại cho lẽ công bằng và nền công lý của một quốc gia.
2. Tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” đang là sự thách thức của nỗ lực kiến tạo và phục vụ mặc dù Chính phủ đã có những thông điệp khá rõ, cụ thể. Thủ tướng quyết tâm, quyết liệt làm sao để cả bộ máy không có cơ quan, đơn vị nào đứng ngoài cuộc.
3. Hiện nay, có những sự việc không quá lớn, thậm chí sự vụ, thuộc trách nhiệm của các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh nhưng Thủ tướng cứ phải “xắn tay”, chỉ đạo giải quyết. Nói như thế để thấy rằng Thủ tướng đang bị địa phương, các cấp, ngành đùn đẩy cho quá nhiều trách nhiệm. Đã đến lúc phải xử lý ngay trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Một khi đã không hoàn thành nhiệm vụ, gây hậu quả thì tự từ chức, nếu không sẽ bị cách chức.
Tại Hội nghị trực tuyến triển khai nhiệm vụ năm 2018 với các địa phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh: “Chính phủ sẽ hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn để chớp lấy thời cơ, đã nói là làm và làm ngay. Những cán bộ nào lơ là công vụ, kém năng lực, thiếu nhiệt huyết, trách nhiệm cần được thay thế”. Tham dự Hội nghị này ở các đầu cầu trực tuyến có đầy đủ Bí thư, Chủ tịch và lãnh đạo chủ chốt của các tỉnh, thành, tức là họ đều đã được “thấm nhuần”.
“Bài học ở Tràng An” cho thấy nếu không “dỡ ghế” thì phương châm hành động 10 chữ trong năm 2018 của Chính phủ là: “Kỷ cương, Liêm chính, Hành động, Sáng tạo, Hiệu quả” sẽ rất khó có kết quả vững chắc.