8 dự án chưa đủ điều kiện
Theo TTCP, tính đến thời điểm thanh tra, dự án đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng công việc tổng thể. Các công trình dự án hoàn thành đưa vào sử dụng cơ bản đã góp phần khắc phục ách tắc giao thông và từng bước đồng bộ các tuyến tránh, kết nối quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh như mực tiêu Quốc hội giao tại Nghị quyết số 99/2015/QH13.
Tuy nhiên, qua thanh tra, TTCP phát hiện một số khuyết điểm, vi phạm. Theo đó, việc quản lý, sử dụng vốn dư, kết luận thanh tra chỉ ra Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) trình Thủ tướng giao danh mục dự án đầu tư và kế hoạch vốn tiếp tục còn dư cho các dự án, trong đó có 8 dự án chưa đủ điều kiện.
Cơ quan thanh tra cũng kết luận Bộ GTVT đã giao Sở GTVT các tỉnh làm chủ đầu tư 19 dự án nhưng chưa làm rõ năng lực của các Ban Quản lý dự án thuộc Bộ GTVT, năng lực quản lý của Sở GTVT các tỉnh trước khi giao nhiệm vụ.
Đối với việc quản lý đầu tư xây dựng, TTCP phát hiện Công ty CP Tư vấn Xây dựng giao thông Kon Tum và Sở GTVT Kon Tum đã lập, trình để Bộ GTVT phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tuyến tránh TP Kon Tum theo quyết định 608/QĐ-BGTVT quy mô đầu tư đường cấp IV không phù hợp, không đúng quy định tại Điều 18 Luật Đầu tư công. Qua đó, dẫn tới việc phải phê duyệt điều chỉnh quy mô thành đường cấp III.
Đáng chú ý, UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hướng tuyến đường tránh TP Kon Tum không phù hợp mục tiêu đầu tư đường tránh nhằm khắc phục ùn tắc giao thông. Cũng theo cơ quan thanh tra, Bộ GTVT phê duyệt tổng mức đầu tư dự án đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ với quốc lộ 1A không đúng, làm tăng hơn 467,5 tỉ đồng theo kết luận của Thanh tra Bộ Tài chính. Việc này dẫn đến giao vốn vượt nhu cầu của dự án khiến cho vốn tồn đọng hơn 926,5 tỉ đồng.
Hàng loạt vi phạm về thi công, quyết toán
Về quản lý thi công công trình, TTCP phát hiện dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ (Ninh Bình) với Quốc lộ 1A (giai đoạn II), chủ đầu tư đã ký kết hợp đồng xây dựng với nhà thầu bằng hình thức bù trừ giá trực tiếp, không đúng quy định.
Đối với công trình cầu dự án giai đoạn II làn xe, nhà thầu chỉ thi công một phần rào, không đúng nội dung hợp đồng về phần việc chuẩn bị mặt bằng thi công, công trình phụ trợ, bến tạm, hàng rào…
Việc phê duyệt dự án đầu tư mở rộng các cầu trên quốc lộ 1A, đoạn qua tỉnh Tiền Giang trên cơ sở kết quả khảo sát, thiết kế không sát với thực tế, lựa chọn phương án xây dựng các đơn nguyên cầu mới bên cạnh cầu cũ làm thay đổi cục bộ hướng tuyến.
Đối với việc lựa chọn nhà thầu, TTCP nêu rõ, Bộ GTVT phê duyệt lựa chọn nhà thầu dự án bằng hình thức chỉ định thầu dự án đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ với quốc lộ 1A giai đoạn II và dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi thuộc tỉnh Cà Mau giai đoạn II không thuộc đối tượng chỉ định thầu, vi phạm quy định của Luật Đấu Thấu.
Tại dự án đường tránh TP Kon Tum, hồ sơ dự thầu của nhà thầu không nêu rõ xuất xứ vật tư, báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu của Chủ đầu tư không đánh giá từng thành viên liên quan thực hiện các gói thầu số 7 và số 8 sai quy định của hồ sơ mời thầu.
Tại dự án nâng cấp, mở rộng đường nối quốc lộ 1A đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và đường ven biển tỉnh Quảng nam, Ban QLDA 5 đánh giá hồ sơ dự thầu đối với gói thầu số 9 quá 24 ngày, vi phạm Điều 12 Luật Đầu thầu; Ký kết hợp đồng thi công xây dựng không đúng quy định về số lần thanh toán, giai đoạn thành toán, thời điểm thanh toán là thực hiện không đúng quy định theo Nghị định 37 của Chính phủ.
Tại dự án cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam giữa hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh; Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi giai đoạn II, hồ sơ mời thầu xây lắp không quy định rõ nội dung và nguyên tắc sử dụng chi phí dự phòng làm cơ sở cho nhà thầu chào thầu, vi phạm Điều 5 Thông tư số 03 của Bộ KH-ĐT.
Căn cứ kết quả, kết luận thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện nhiều nội dung công việc khác nhau. Trong đó, giảm trừ thanh toán hợp đồng tổng số tiền hơn 8,1 tỉ đồng, tương ứng giá trị các phần việc nhà thầu thực hiện không đúng theo hợp đồng được nêu tại kết luận thanh tra. Giảm giá trị dự toán số tiền hơn 3,8 tỉ đồng, đồng thời giảm giá trị hợp đồng xây lắp hơn 3,7 tỉ đồng đối với một số gói thầu, dự án.
TTCP cũng kiến nghị Bộ GTVT, Bộ KH-ĐT kiểm điểm trách nhiệm việc đề xuất danh mục dự án đầu tư và giao vốn cho các dự án không đúng quy định.
Bộ GTVT cũng cần rà soát, xem xét để xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm được phát hiện, trong đó có trách nhiệm phê duyệt chỉ định thầu đối với dự án nối đường cao tốc cầu Giẽ với QL1A giai đoạn 2 và dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi…
