Trước đây, các trường hợp bị tai nạn giao thông đều được BHYT thanh toán đầy đủ. Chỉ có người bị tai nạn do uống rượu, bia quá nồng độ thì mới không được BHYT thanh toán. Theo quy định mới (Thông tư 09 ngày 14-8-2009 của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện BHYT), nếu xảy ra tai nạn giao thông mà người có BHYT không chứng minh được mình không vi phạm Luật Giao thông thì sẽ không được BHYT thanh toán. Khi áp dụng vào thực tế, quy định này bộc lộ rõ những bất cập…
Những người có thẻ BHYT chờ khám, chữa bệnh tại Bệnh viện đa khoa Ngô Quyền. Ảnh: Minh Hải |
Người bệnh chịu thiệt
Mặc dù vết thương đã lành, nhưng chị Nguyễn Hà An, ở phường Niệm Nghĩa, quận Lê Chân vẫn không được BHXH thanh toán chi phí điều trị với lý do không có xác nhận của cảnh sát giao thông về việc không vi phạm luật. Chị An kể lại: “Tôi bị tai nạn giao thông khi đang điều khiển xe máy đi trên đường Quang Trung. Do phóng nhanh nên một chiếc xe đi ngược chiều va quệt vào. Cú va chạm khiến tôi bị gãy xương mác. Còn người thanh niên kia chạy mất. Vụ tai nạn không nghiêm trọng, lại xảy ra khoảng hơn 22 giờ khuya, cũng không ai báo cảnh sát giao thông đến lập biên bản….”.
Trường hợp của chị An không phải cá biệt. Không ít nạn nhân của những vụ tai nạn giao thông phải ứng tiền thanh toán viện phí, sau đó không được BHXH thanh toán với lý do không có giấy chứng nhận của cảnh sát giao thông.
Trong tất cả quy định của Bộ Công an về điều tra, giải quyết tai nạn giao thông chưa có quy định nào về việc cấp giấy chứng nhận không vi phạm Luật Giao thông cho người bị tai nạn. Vì thế, nếu người dân đến xin giấy xác nhận thì cảnh sát giao thông cũng không có cơ sở để cấp. Cảnh sát giao thông chỉ có thể cung cấp cho nạn nhân biên bản kết luận nguyên nhân vụ tai nạn giao thông, trong đó xác định rõ lỗi đúng, sai của các bên có liên quan. Đây là cơ sở để các cơ quan chức năng chi trả bảo hiểm. Tuy nhiên, không phải vụ nào cũng xác định được rõ ràng lỗi đúng, sai của các bên liên quan. Theo quy định, khi xảy ra tai nạn giao thông, toàn bộ hiện trường phải được giữ nguyên… Nhưng do vội vàng lo cấp cứu nạn nhân, giải phóng giao thông, ảnh hưởng của thời tiết hoặc không hiểu biết quy tắc giữ nguyên hiện trường, nên đa số người dân không làm được điều này. Vì vậy cơ quan công an không điều tra được nguyên nhân vụ tai nạn.
Khó cho đơn vị thực hiện chi trả
Theo Thông tư 09, ngày 14-8-2009, của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện Luật BHYT mới, khi có xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông của cơ quan có thẩm quyền, thì người bệnh mang chứng từ đến BHXH để thanh toán, còn nếu xảy ra tai nạn giao thông mà người có thẻ BHYT không chứng minh được mình không vi phạm luật giao thông thì sẽ không được BHYT thanh toán. Quy định này gây khó khăn cho người bệnh vì có những trường hợp bị tai nạn bất ngờ, người gây tai nạn bỏ chạy hoặc trường hợp tự gây tai nạn, bị tai nạn giữa đêm khuya không có người chứng kiến…Mặt khác, không phải vụ tai nạn giao thông nào cảnh sát giao thông cũng lập biên bản do không được thông báo, hoặc nạn nhân và người gây tai nạn tự thỏa thuận dân sự….Trưởng phòng giám định BHYT (Bảo hiểm xã hội thành phố) Cao Đức Thoan cho biết, quy định mới này gây khó đối với cán bộ giám định BHYT nói riêng, cơ quan BHXH nói chung, vì những người bệnh đến thanh toán đều không có xác nhận của cơ quan cảnh sát giao thông, hoặc nếu có thì là biên bản hiện trường tai nạn giao thông. Do đó, nếu không thanh toán thì người dân chịu thiệt, mà thực hiện chi trả thì không đúng luật.
Phía bệnh viện cũng gặp khó không kém. Theo nguyên tắc, bệnh viện phải cấp cứu ngay cho nạn nhân chưa biết là vi phạm hay không vi phạm luật giao thông. Nếu không được BHXH thanh toán, không phải nạn nhân nào cũng đủ khả năng đóng tiền viện phí. Do đó, với quy định mới này, chắc chắn “ngân quỹ” bệnh viện sẽ bị “thâm hụt” do phải bù lỗ cho những trường hợp trên.
Hiện, vẫn chưa có giải pháp nào khả thi cho việc thực hiện quy định này của Luật BHYT, do đó thiệt thòi nhất vẫn là người dân…Vì mục tiêu “Chất lượng và sự hài lòng của người bệnh”, cơ quan xây dựng Luật BHYT cần có sự điều chỉnh, sửa đổi quy định này phù hợp với thực tế, chia sẻ những khó khăn đối với người không may gặp rủi ro, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Thanh Bạch