Cơ hội hiếm có để Việt Nam trỗi dậy
Doanh nhân trẻ Nguyễn Hữu Thế, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Truyền thông số ADVTV bày tỏ, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp.
Tuy nhiên, trong quá trình vận hành Nghị định này vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, gây cản trở trong thu hút nguồn vốn cộng đồng cho hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. “Xin Thủ tướng cho biết về lộ trình trong việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện Nghị định 38/2018/NĐ-CP nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, loại bớt rào cản, thủ tục hành chính cho các hoạt động của các quỹ khởi nghiệp tại Việt Nam; đồng thời hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp trong thời gian tới, thông qua các quỹ khởi nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa?”.
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, mục tiêu mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra là phát triển kinh tế đất nước đến năm 2030, Việt Nam là đất nước công nghiệp phát triển, có mức thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045 là đất nước có mức thu nhập cao. Đây có lẽ là cơ hội rất hiếm có để Việt Nam tận dụng trỗi dậy, đuổi kịp, vượt lên, đạt khát vọng của mình…
Ông Nguyễn Chí Dũng cho biết, trước đây, chúng ta đưa ra 3 đột phá chiến lược: thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực chất lượng cao. Bây giờ, chúng ta bổ sung 2 nội hàm mới KH-CN đổi mới sáng tạo và giá trị văn hóa con người Việt Nam.
Ông Dũng cho biết: “Chính phủ đang chỉ đạo sửa đổi Nghị định 38 để đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp nhỏ và vừa. Về phía Bộ KH&ĐT, chúng tôi đã tập trung vào xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), được đánh giá là một trong những trung tâm hàng đầu của Việt Nam. Các bạn trẻ cần gì về khởi nghiệp sẽ được hỗ trợ trong điều kiện cần thiết”.
Ngoài ra, Bộ KH&ĐT cũng đang hình thành Trung tâm Đổi mới công nghệ quốc gia tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội). Đây sẽ là khu trung tâm hàng đầu của khu vực. Theo đó, trung tâm sẽ tập trung vào các vấn đề: nghiên cứu, sản xuất thông minh; đô thị thông minh; an ninh mạng; văn hóa; môi trường; y tế, sản xuất chip và bán dẫn; năng lượng...
Bộ KH&ĐT sẽ hình thành các hệ sinh thái kết nối giữa Nhà nước, các viện nghiên cứu, các trường ĐH và doanh nghiệp để làm thế nào hỗ trợ cơ chế đặc thù thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo.
Trong đào tạo nguồn nhân lực, Bộ KH&ĐT mong muốn trao đổi các startup với nước ngoài, trao đổi đưa sinh viên ra nước ngoài, thành lập mạng lưới quy tụ gần 20.000 chuyên gia khoa học người Việt Nam ở nước ngoài để chung tay hình thành công nghệ mới đáp ứng yêu cầu phát triển.
Nhấn mạnh thêm một số điểm về tạo cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Chính phủ sẽ xây dựng thể chế để có không gian đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ có chính sách ưu tiên vay vốn đổi mới sáng tạo cho thanh niên lập nghiệp, chuyển giao công nghệ cho thuận lợi; đào tạo nguồn nhân lực, tạo ra sản phẩm cho thị trường.
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng trao đổi thêm về tâm, trí, lực. Theo ông, sống phải có khát vọng, mục đích, lý tưởng, thì mỗi ngày mới sẽ tràn đầy năng lượng. Nếu không có thì chúng ta cũng không biết thức dậy làm gì, bắt đầu từ đâu?
Thứ hai là phải có tâm sáng, làm gì cũng phải nghĩ đến đất nước, Tổ quốc, dân tộc... Chưa làm gì đã nghĩ đến lợi ích cá nhân thì không làm được. Thứ ba, phải có trái tim lửa, tiên phong gương mẫu đi đầu, không ngại thách thức, rủi ro.
Ông Nguyễn Chí Dũng chia sẻ: “Nếu các bạn đã đọc quyển Tầm nhìn thay đổi quốc gia của Đức Vua Dubai, có nói một câu ở châu Phi, mỗi một sáng thức dậy con linh dương vươn mình nghĩ phải chạy nhanh nhất có thể, nhanh hơn cả con sư tử chạy nhanh nhất không thì bị ăn thịt. Ngược lại con sư tử cũng nghĩ phải chạy nhanh nhất hơn con linh dương, nếu không sẽ chết đói. Nói thế có nghĩa chúng ta phải luôn tiên phong, đi đầu. Quyển sách cũng có một câu là “nếu đặt chân lên đỉnh Everest, lên mặt trăng mà đi thứ 2 thì cũng không ai nhớ đến chúng ta. Tinh thần của thanh niên là luôn phải tiên phong, số 1”...
Thanh niên và thách thức chuyển đổi số
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, chưa bao giờ đội ngũ thanh niên hùng mạnh như ở giai đoạn này. Không chỉ mạnh về số lượng, thanh niên còn mạnh về chất lượng.
Tuy nhiên, dù là lực lượng trẻ nhưng theo Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, năng lực cạnh tranh chưa mạnh, năng suất lao động chưa cao. Tỷ lệ lao động qua đào tạo hơn 70%, nhưng có chứng chỉ 26%. Chúng ta có 20 triệu thanh niên là dân số trẻ nhưng 10 năm nữa cứ 4 người có 1 người già. Đây là vấn đề thách thức cần phải quan tâm.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, thanh niên đang đối diện với 4 chuyển đổi nếu không nắm bắt sẽ tụt hậu. Thứ nhất, là chuyển đổi công nghệ cơ hội đưa Việt Nam vào cuộc Cách mạng lần thứ 4.
Thứ hai, chuyển đổi về không gian, trọng tâm là tăng trưởng thúc đẩy đô thị hóa, tạo ra thay đổi cơ cấu việc làm điều kiện sống. Nếu tuổi trẻ Việt Nam không thích ứng chúng ta sẽ gặp khó khăn. Chính chuyển đổi không gian làm thay đổi cung cách làm việc của giới trẻ. Thứ ba, chuyển đổi xanh làm thay đổi mô hình kinh tế. Thứ tư, chuyển đổi xã hội, từ dân số trẻ chuyển sang giai đoạn dân số già. Chúng ta phải nắm bắt thời cơ dân số vàng nếu không sẽ tụt hậu.
Về mặt chủ trương, chính sách, bên cạnh giáo dục đào tạo kỹ năng đại trà, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Chính phủ sẽ chọn đột phá nhân lực chất lượng cao. Hiện, chúng ta thiếu 1 triệu nhân lực công nghệ. Muốn đi nhanh, đi tắt, đón đầu phải tập trung đào tạo công nghệ. Ngoài ra, sẽ có các quyết sách tập trung cho các đối tượng thanh niên đặc thù, thanh niên chậm tiến…
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội, Thủ tướng Chính phủ đặt niềm tin vào thế hệ trẻ Việt Nam: “Tôi tin thế hệ trẻ sẽ phát huy bản lĩnh, sẵn sàng vượt qua thách thức”…
Chia sẻ thêm về vấn đề này, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, lao động việc làm luôn là một trong những trụ cột trong ổn định kinh tế vĩ mô. Vấn đề lao động việc làm luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chú trọng. Trọng tâm của an sinh xã hội là phải có công ăn việc làm. Muốn có công ăn việc làm phải mở rộng sản xuất kinh doanh.
Trước đây, chúng ta sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên là chính để phát triển kinh tế. Bây giờ đến thời đại 4.0, chúng ta phải dựa vào yếu tố con người, vừa là động lực, vừa là mục tiêu phát triển.
Đó là trường hợp anh Tạ Đình Huy ở Hà Nội chỉ tốt nghiệp THPT nhưng vẫn suy nghĩ sáng tạo, tự chế tạo máy nông nghiệp với 15 chức năng, tiết kiệm chi tiêu giảm chi phí đầu vào. Đó cũng là thích ứng với hoàn cảnh. Anh Phạm Văn Bình ở Gia Lai thiết kế sản xuất máy mini đa chức năng được người sử dụng đánh giá cao. Anh Nguyễn Đức Dương ở Bắc Giang thiết kế máy cấy mini tự động… Thủ tướng đề nghị, ngoài các chính sách đào tạo, thanh niên cũng phải tự mày mò, có những sáng kiến bởi đổi mới sáng tạo nằm trong nhiệt huyết của thanh niên và tuổi trẻ.
Đồng thời, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, khi có Cách mạng 4.0 nhiều thứ đảo ngược. Mỗi một người Việt Nam dường như có một trợ lý khi mình làm việc, mình học, giúp con người nhiều hơn. Khi cái mới đến, có nhiều cơ hội, đi kèm với thách thức. Thanh niên hiện nay may mắn khi được sống trong cuộc cách mạng công nghiệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Chính phủ hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề theo cơ chế thị trường. Thủ tướng lưu ý, các bạn trẻ lựa chọn nghề phù hợp theo khả năng của mình, thích ứng với sự chuyển đổi, miễn là chúng ta có sự nỗ lực, cố gắng, thích ứng với thị trường lao động…
Nói về mong muốn với thanh niên, Thủ tướng cũng nhắc lại Bác Hồ, các lãnh đạo đất nước qua các thời kỳ và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn gửi gắm, tin tưởng vào thanh niên và không lúc nào không tin tưởng thanh niên sẽ cống hiến cho quê hương, đất nước và sự nghiệp cách mạng.
Thủ tướng bày tỏ mong muốn các bạn tiên phong trong rèn luyện, học tập, nâng cao ý chí, bản lĩnh. Tiên phong trong lao động, sản xuất, kinh doanh, đổi mới sáng tạo trong thời đại 4.0. Tiên phong trong sự nghiệp bảo vệ vững chức độc lập dân tộc, chủ quyền biển đảo của đất nước trong mọi hoàn cảnh. Tiên phong trong hội nhập quốc tế, để thấy thanh niên không thua kém bất cứ nước nào về trí tuệ, bản lĩnh. Tiên phong trong phòng chống tiêu cực, tham nhũng, các thế lực phản động, xuyên tạc, nói xấu chế độ, để bảo vệ thành quả cách mạng của chúng ta.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn thanh niên hiện nay phải có lý tưởng; có khát vọng sống vươn lên mọi lúc, mọi nơi. Có bản lĩnh vững vàng trong mọi hoàn cảnh. Sáng tạo mạnh mẽ trong thời đại 4.0, trách nhiệm với chính mình, gia đình, xã hội; cống hiến hết mình vì đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Đảng, Nhà nước luôn tạo môi trường và cổ vũ các bạn.
Người Việt Nam đều là “con Lạc, cháu Hồng”
Bạn Phạm Đình Khánh (sinh ra và lớn lên ở Úc) đã gửi câu hỏi tới cuộc đối thoại: “Là một kiều bào đang sinh sống tại nước ngoài luôn muốn hướng về cội nguồn, Tổ quốc, tôi xin hỏi Chính phủ hiện nay có những chính sách, giải pháp cụ thể nào nhằm đẩy mạnh các hoạt động hướng về cội nguồn dành cho người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là thế hệ trẻ kiều bào chúng tôi. Qua đó, giúp nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm trong việc cùng xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc?”.
Chia sẻ về câu hỏi này, Thủ tướng cho biết, người Việt Nam trong và ngoài nước đều là “con Lạc, cháu Hồng”. Đảng và Nhà nước luôn có trách nhiệm với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, ngược lại cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng cần có trách nhiệm với quê hương, đất nước.
