Tham dự buổi lễ, có ông Đỗ Trọng Hưng, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa; bà Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo UBND tỉnh và đại diện các ban, sở, ngành của tỉnh Thanh hóa.
Đọc diễn văn khai mạc, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa nhấn mạnh: Lễ kỷ niệm 700 năm ngày mất của nhà sử học Lê Văn Hưu có ý nghĩa quan trọng không chỉ với Thanh Hoá - quê hương của danh nhân Lê Văn Hưu, mà còn trên phạm vi cả nước. Tấm gương của danh nhân Lê Văn Hưu trong học tập, làm việc khoa học và trách nhiệm cần được tuyên truyền rộng rãi hơn nữa. Qua đó khơi dậy niềm tự hào, góp phần làm cho quê hương Thanh Hoá và đất nước ta ngày càng có nhiều bậc hiền tài, “nguyên khí” của nước nhà sẽ ngày một hưng thịnh, xây dựng quê hương, đất nước phát triển nhanh và bền vững.
Theo tài liệu lịch sử, Lê Văn Hưu sinh năm 1230 ở làng Phủ Lý (nay thuộc xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa). Với tài học lừng danh, lại chăm dùi mài kinh sử, năm 17 tuổi Lê Văn Hưu đã đỗ Bảng nhãn trong khoa thi đầu tiên của nhà Trần (năm 1247). Lê Văn Hưu được giao nhiều chức vụ quan trọng của triều đình nhà Trần như: Kiểm pháp quan, Hàn lâm viện học sĩ kiêm quốc sử viện tu giám, làm phó quan cho Thượng tướng quân Trần Quang Khải.
Trong thời kỳ làm quan, Lê Văn Hưu được biết đến với học vấn uyên thâm, đức độ hơn người; được vào cung theo lệnh của của vua Trần Thái Tông, giảng sách cho hoàng tử Quang Khải - là bậc vương công toàn tài, không chỉ tinh thông võ nghệ, mà giỏi cả thi thư; sau này trở thành Thượng tướng quân, vang danh trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông xâm lược. Những tấm bia đời sau ghi chép về Lê Văn Hưu đều xưng tụng là bậc thầy. Trải qua các thời kỳ lịch sử, nhà giáo Lê Văn Hưu đã trở thành hình tượng gắn liền với truyền thống hiếu học và sự nỗ lực vươn lên trên con đường học vấn không chỉ của người Thanh Hoá, mà còn ở nhiều nơi trong cả nước. Đóng góp lớn nhất, đưa tên tuổi của Lê Văn Hưu vào lịch sử dân tộc không dừng lại ở việc đỗ Bảng nhãn và làm quan, mà là người đặt nền móng cho quốc sử dân tộc.
Thực hiện lệnh của vua Trần Thái Tông, Lê Văn Hưu đã thu thập tất cả các sách sử ghi chép ít ỏi, sơ sài của thời nhà Lý và cùng thời để biên soạn lại, hoàn thiện bộ quốc sử có tên “Đại Việt sử ký” gồm 30 quyển, đã được vua Trần Thánh Tông hết sức khen ngợi. Tác phẩm “Đại Việt sử ký” của Lê Văn Hưu được đánh giá là bộ quốc sử ghi dấu mốc quan trọng đầu tiên cho nền sử học nước nhà.
Cũng chính cội nguồn truyền thống ấy đã và đang trở thành điểm tựa để Thanh Hoá đổi mới và phát triển. Lễ kỷ niệm 700 năm ngày mất của nhà sử học Lê Văn Hưu có ý nghĩa quan trọng không chỉ với Thanh Hoá - quê hương của danh nhân Lê Văn Hưu, mà còn trên phạm vi cả nước.
Sau diễn văn kỷ niệm là chương trình nghệ thuật với chủ đề “Lê Văn Hưu - Người khởi dựng quốc sử Việt Nam”, gồm 3 chương: “Địa linh sinh thành trang tuấn kiệt”; “Đại Việt sử ký mở đường cho quốc sử Việt Nam”; “Tiếp nối những trang sử vàng làm rạng danh dân tộc”.
 |
Lễ khánh thành và dâng hương Đền thờ Lê Văn Hưu tại Di tích lịch sử quốc gia đền thờ Lê Văn Hưu, được tổ chức trước đó |
Sáng cùng ngày, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hoá phối hợp với UBND huyện Thiệu Hóa đã tổ chức lễ khánh thành và dâng hương Đền thờ Lê Văn Hưu tại di tích lịch sử quốc gia đền thờ Lê Văn Hưu.
