Sống chung với ô nhiễm
Ông N.Đ.B ở phố Minh Trại phản ánh: “Khi người ta công bố quy hoạch, lấy đất để mở rộng nghĩa trang Chợ Nhàng (Nghĩa trang nhân dân TP Thanh Hóa) được biết sẽ có hồ điều hòa xử lý nước tràn, nước thải trước khi xả ra môi trường. Khu vực hung táng được thiết kế đào sâu, lót đất sét chống thấm, quanh khu hung táng sẽ có tường bảo vệ bằng đất sét để tránh nước thẩm thấu ra ngoài. Thế nhưng lâu nay họ có làm đâu, nước từ khu nghĩa trang cứ vô tư chảy thẳng ra cánh đồng, ao cá của chúng tôi”. Bên cạnh đó, hệ thống cây xanh, vùng đệm ngăn cách giữa nghĩa trang và bên ngoài vẫn chưa hoàn thiện.
Ngay cạnh nghĩa trang là Đài hóa thân xây dựng từ năm 2014 được quảng bá với công nghệ hiện đại nhằm giảm tải việc hung táng cũng như đảm bảo môi trường. Tuy nhiên, Đài hóa thân hoàn vũ Phúc Lạc Viên cũng bị người dân tố gây ô nhiễm môi trường, vi phạm trật tự xây dựng. Một người dân cho biết, Đài hóa thân này chỉ cách khu dân cư hơn 100m gây phản cảm cũng như trong quá trình hoạt động thường xuyên xả khói bụi ra môi trường.
Theo người dân địa phương, môi trường bị ảnh hưởng như vậy nên ai nấy lo lắng sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe. Ông Trịnh Xuân Mãi - Trưởng khu phố Minh Trại cho biết trong những năm qua ở khu phố có nhiều người mắc bệnh nan y. Nhiều người cho rằng sức khỏe của họ và người thân, xóm giềng ảnh hưởng bởi nguồn nước, không khí ô nhiễm
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Thế Long - Chủ tịch UBND Phường Quảng Thành cho biết, Nghĩa trang Chợ Nhàng đã có từ khoảng những năm 1950 đến nay. Trước đây nghĩa trang chủ yếu phục vụ cho thị xã Thanh Hóa (cũ), thời điểm đó lượng người chôn cất tại đây không nhiều do hầu hết tại các phường, xã đều có nghĩa trang riêng. Sau khi lên thành phố đô thị loại I thì có chủ trương dừng, cấm chôn cất tại các nghĩa trang địa phương, tập chung chôn cất tại nghĩa trang nhân dân Chợ Nhàng dẫn tới tình trạng quá tải phải mở rộng. Từ đó đến nay người dân địa phương phản ánh rất nhiều.
“Trong các lần tiếp xúc cử tri, người dân có phản ánh nghĩa trang Chợ Nhàng gây ô nhiễm môi trường. Sau đó UBND phường đã làm tường trình báo cáo lên Sở TNMT. Phía Sở cũng cho các đoàn về để kiểm tra, gần đây nhất vào tháng 4/2018 sau khi kiểm tra đã có thông báo yêu cầu đơn vị khắc phục. Hiện nay các hạng mục hồ điều hòa xử lý nước mặt, hệ thống xử lý nước ngầm, chống rỉ từ khu hung táng, từng bao, cây xanh bao quanh nghĩa trang… tiến độ rất chậm không được như chỉ đạo ban đầu”, ông Long nói.
Cơ quan chức năng nói gì?
Trao đổi với phóng viên, đại diện Sở TNMT Thanh Hóa cho biết, sau khi nhận được phản ánh của người dân đã nhiều lần lập đoàn xuống kiểm tra. Mới đây trong Văn bản số 345/TB-STNMT ngày 24/4/2018, Sở đã yêu cầu Nghĩa trang Chợ Nhàng và Đài hóa thân hoàn vũ Phúc Lạc Viên khắc phục những bất cập tồn tại.
Cụ thể, Sở TNMT yêu cầu Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thanh Hóa dừng việc đốt rác thải tùy táng trong khuôn viên nghĩa trang. Thu gom, lưu trữ rác thải tùy táng trong khuôn viên và chỉ được tổ chức đốt khi đã đầu tư hoàn thiện công trình lò đốt rác thải. Đồng thời, khẩn trương đầu tư xây dựng công trình xử lý nước thải tập trung tại khu hung táng theo nội dung ĐTM (Báo cáo đánh giá tác động môi trường) đã được phê duyệt; giải phóng mặt bằng để đầu tư xây dựng hồ điều hòa thu gom toàn bộ nước mặt khu vực hung, táng cát trước khi thải ra mương thoát nước chung của khu vực; hoàn thành trước ngày 31/12/2018. Với hạng mục đất sét, tường bao chống rỉ nước từ khu hung táng ra bên ngoài phía, Sở TNMT chưa nắm được, sẽ đôn đốc kiểm tra, xử lý sau.
Đối với Đài hóa thân hoàn vũ Phúc Lạc Viên do Tổng Công ty cổ phần Hợp Lực quản lý và đi vào hoạt động từ ngày 11/11/2014, với quy mô thiết kế 6 lò hỏa táng đã được chủ tịch UBND phê duyệt ĐTM. Qua kiểm tra giám sát, Công ty đã lắp đặt nâng số lò hỏa táng lên 8 lò trong khi mới được cấp phép quy mô 6 lò. Như vậy công ty đã lắp đặt tăng 2 lò so với báo cáo ĐTM đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Để rộng đường dư luận cũng như có góc nhìn khách quan về sự việc, phóng viên đã có buổi làm việc với đại diện Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thanh Hóa và Tổng Công ty công ty cổ phần Hợp Lực. Các đơn vị này đã xác nhận các nội dung người dân phản ánh là có. Nhưng cũng khẳng định rằng đơn vị mình hoạt động đảm bảo môi trường; mọi thông số, chỉ tiêu đều nằm trong ngưỡng an toàn.
Phía Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thanh Hóa giải thích, với gói thầu hồ điều hòa hồ điều hoà hiện tại đang còn vướng một ngôi mộ hung táng, phía công ty đã làm việc với gia đình chủ ngôi mộ và được hứa sẽ di chuyển vào tháng 11 âm lịch năm nay. Sau đó Công ty sẽ tiếp tục triển khai tiếp phần hồ và đưa vào vận hành. Còn gói thầu trồng cây xanh cách ly và hạ tầng đường giao thông bên nhà thầu đang triển khai, tiến độ đến tháng 6/2019 mới kết thúc.
Khi hỏi về vấn đề hệ thống đất sét, tường bao bằng đất sét tại khu hung táng theo ĐTM được phê duyệt, phía Công ty cho biết phần đầu tư quy hoạch gồm có 2 phần; phần nâng cấp và phần mở rộng. Phần nâng cấp thuộc nghĩa trang cũ là nghĩa trang thành phố trước đây, không có quy hoạch. Người dân thành phố tự ý chuyển về chôn cất, việc đầu tư hệ thống thoát nước, hệ thống xử lý nước thải chưa đồng bộ. Từ năm 2011 đến nay người dân vẫn tiến hành chôn cất tại khu cũ chứ không phải khu mới mở rộng. Nếu như muốn làm hệ thống ngăn nước thải từ khu hung táng thì ban đầu phải có mặt bằng trắng mới làm được.
Trả lời về hoạt động của một số đài hóa thân chưa được cấp phép, chưa có ĐTM, ông Nguyễn Văn Đệ - Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Cổ phần Hợp Lực – chủ sở hữu 8 lò hóa thân hoàn vũ Phúc Lạc Viên cho rằng: “Về đánh giá tác động môi trường toàn thể khu lò, hàng năm phía công ty đều làm đầy đủ”. Về vấn đề lắp thêm hai lò hỏa táng, ông Đệ cho rằng vẫn lắp trong khuôn viên, trong quy mô của Đài hóa thân: “Nếu như tôi làm thêm 2 lò nữa mà làm nhà mới, ngoài khu vực đó thì phải đánh giá tác động môi trường lại toàn bộ theo luật. Khi tôi lắp tăng lò thì Nhà nước khuyến khích, tăng lò lên là tốt cho nhân dân thôi”, ông Đệ nói và cho biết hiện tại phía Công ty đang làm hồ sơ để mời Sở TNMT và các đơn vị quan trắc đến kiểm tra thì sau khoảng 15 ngày đến 1 tháng nữa sẽ xong.
Với hàng loạt vấn đề vi phạm về công tác bảo vệ môi trường, trật tự xây dựng gây ảnh hưởng đến cuộc sống xung quanh nhưng theo người dân chính quyền sở tại quá thờ ơ, công tác xử lý vi phạm dường chỉ nằm trên giấy khiến nhân dân vô cùng bức xúc.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin sự việc.
