Thắng lợi pháp lý đầu tiên từ khi nhậm chức của Tổng thống Trump

Trump ký sắc lệnh cấm nhập cảnh năm 2017
Trump ký sắc lệnh cấm nhập cảnh năm 2017
(PLO) - Tòa án Tối cao Mỹ ngày 26/6 đồng ý xem xét vụ kiện liên quan đến sắc lệnh nhập cảnh sửa đổi của Tổng thống Donald Trump vào tháng 10 và ra phán quyết cho phép duy trì quyết định cấm người tị nạn đến Mỹ trong vòng 120 ngày. Đối tượng áp dụng là người tị nạn "không có liên hệ thực sự nào với cá nhân hoặc tổ chức ở Mỹ".

1. Giới chuyên gia nhận định phán quyết từ tòa đã trao cho ông Trump một chiến thắng vang dội. Bản thân Tổng thống Mỹ cũng ca ngợi đây là một thắng lợi vì "an ninh quốc gia", cho phép ông sử dụng "một công cụ quan trọng để bảo vệ đất nước" và chắc chắn nó sẽ "có tác dụng rất lớn".

"Wow!" là chữ duy nhất trong dòng tweet được Tổng thống Mỹ Donald Trump viết ngay sau khi nhận được tin Tòa án Tối cao ra phán quyết ủng hộ sắc lệnh cấm nhập cảnh đối với công dân một số nước của ông.

Dòng tweet ngắn gọn hết mức có thể này phản ánh niềm vui sướng của Trump trước thắng lợi mà Tòa án Tối cao trao cho ông, khi phán quyết rằng Tổng thống Mỹ có thẩm quyền bảo vệ an ninh quốc gia bằng cách giới hạn những người có thể đến nước này.

Sắc lệnh cấm nhập cảnh được Trump ký vào tháng 9/2017, cấm công dân các nước Chad, Iran, Libya, Somalia, Syria, và Yemen vào Mỹ trong 90 ngày, đồng thời dừng chương trình nhận người tị nạn trong 120 ngày. Nó lập tức gây tranh cãi vì bị cho là nhắm vào người Hồi giáo, đồng thời gây ra tình trạng hỗn loạn tại các sân bay Mỹ.

Những tranh cãi này được chấm dứt với việc 5 trên 9 thẩm phán Tòa án Tối cao cho phép Tổng thống Trump duy trì hiệu lực của sắc lệnh, cũng như bổ sung thêm nhiều quốc gia vào danh sách bị cấm.

Các trợ lý cho biết Trump cảm thấy "được bênh vực" sau khi phán quyết được đưa ra đúng vào thời điểm nhập cư đang trở thành vấn đề nóng bỏng ở Mỹ, liên quan đến phản ứng gay gắt của dư luận về tình cảnh trẻ em bị chia cắt khỏi cha mẹ ở biên giới. Dòng tweet "Wow!" được Trump viết từ phòng nghỉ ở tầng ba của Nhà Trắng, nơi ông đang xem bản tin về phán quyết trên truyền hình.

Sau khi được các trợ lý báo cáo về phán quyết, Trump ra tuyên bố rằng đây là "một thành công lớn lao, một chiến thắng vang dội cho người Mỹ và hiến pháp Mỹ".

"Chúng ta phải cứng rắn, phải được an toàn và được đảm bảo an ninh, tối thiểu là phải xác minh được những người tới nước Mỹ", ông viết. "Phán quyết cho thấy những công kích trên truyền thông và các chính trị gia đảng Dân chủ là sai trái, hóa ra họ đã rất sai".

Theo một chuyên gia, quyết định liên quan đến sắc lệnh cấm nhập cảnh cho thấy quyền lực to lớn mà tòa án trao cho tổng thống Mỹ về khía cạnh an ninh quốc gia.

Các thẩm phán nêu rõ chính phủ cần phải thực hiện những biện pháp để bảo đảm an ninh và khả năng đóng cửa biên giới dựa trên đánh giá về những mối đe dọa tiềm ẩn từ nước ngoài là một phần trong đó, ít nhất ở thời điểm hiện tại.

Khác với các thẩm phán ở tòa cấp thấp, thẩm phán Tòa án Tối cao đã gạt sang một bên những chỉ trích cho rằng sắc lệnh cấm nhập cảnh phân biệt đối xử với các cá nhân vì tín ngưỡng hay tôn giáo mà họ theo đuổi khi chỉ tập trung vào những quốc gia Hồi giáo chiếm đa số.

Phán quyết từ Tòa án Tối cao thể hiện cách lý giải luật hiện hành của các thẩm phán, đồng thời là sự tái khẳng định những thẩm quyền trong tay tổng thống Mỹ, chuyên gia trên đánh giá.

Theo giới quan sát, dù không hoàn hảo nhưng quyết định Tòa án Tối cao đưa ra thực sự là một tin tốt đối với Trump sau 157 ngày lãnh đạo đất nước, đặc biệt trước bối cảnh mức tín nhiệm của ông liên tục lao dốc, xuống mức thấp kỷ lục. Nó còn là niềm hi vọng cho những cử tri cốt lõi ủng hộ Tổng thống Mỹ.

Theo một cuộc thăm dò do CBS News thực hiện hồi cuối tháng 4, khoảng 53% số người được hỏi phản đối "việc tạm thời ngăn công dân đến từ các quốc gia Hồi giáo chiếm đa số nhập cảnh vào Mỹ". Tuy nhiên, gần 3/4 người tự nhận thuộc phe Cộng hòa nói họ ủng hộ lệnh cấm.

Vậy nên quyết định từ tòa là lý do ăn mừng tuyệt vời với những người ủng hộ chủ chốt của ông Trump, một cây bút đánh giá. Các thành viên Cộng hòa ở quốc hội Mỹ, lâu nay vẫn lo lắng về triển vọng chính trị của ông Trump, cũng nhờ thế mà có thể thở phào nhẹ nhõm.

2. Tuy nhiên, một bình luận viên cho rằng phán quyết này không đồng nghĩa với việc Tòa án Tối cao ủng hộ quan điểm được Trump đưa ra trong giai đoạn vận động tranh cử năm 2015, rằng nước Mỹ cần phải "cấm cửa hoàn toàn người Hồi giáo nhập cảnh". Các thẩm phán cũng không chấp thuận cách diễn giải ban đầu của lệnh cấm, vốn đã gây ra nhiều tình cảnh rối loạn trên khắp nước Mỹ trong những tuần đầu tiên được áp dụng.

Thay vào đó, Tòa án Tối cao chỉ chấp thuận một phiên bản "giảm nhẹ và được điều chỉnh về chính trị" của lệnh cấm nhập cảnh, từng bị Trump phản đối gay gắt. Hai phiên bản điều chỉnh của lệnh cấm trước đó đã bị các thẩm phán bác bỏ vì không đáp ứng được tiêu chí này.

Phiên bản thứ ba của lệnh cấm được chấp thuận sau nhiều tháng được các chuyên gia của Bộ Tư pháp nghiên cứu, điều chỉnh. Họ bổ sung hai quốc gia không có dân số theo đạo Hồi chiếm đa số là Triều Tiên và Venezuela vào danh sách, đồng thời sử dụng một cách chặt chẽ các lập luận bảo vệ an ninh quốc gia làm cơ sở cho lệnh cấm.

Đây là điều kiện để 5/9 thẩm phán Tòa án Tối cao, trong đó có thẩm phán Neil Gorsuch được Trump đề cử, chấp thuận rằng lệnh cấm thuộc thẩm quyền của ông chủ Nhà Trắng. Tuy nhiên, ngay cả khi ủng hộ lệnh cấm, các thẩm phán Tòa án Tối cao cũng thể hiện nỗi lo lắng ngày càng lớn đối với chương trình nghị sự của Trump.

Chánh án John G. Roberts Jr. và thẩm phán Anthony Kennedy là hai trong số 5 người tại Tòa án Tối cao ủng hộ lệnh cấm nhập cảnh của Trump, nhưng chính họ cũng đưa ra những lời lẽ thể hiện sự bất an với Tổng thống.

Trong bài viết trên website của Tòa án Tối cao sau phán quyết, chánh án Roberts dẫn tuyên bố của các tổng thống Mỹ trước đây như George Washington, Dwright D. Eisenhower hay George W. Bush để cho thấy người đứng đầu nước Mỹ luôn tôn trọng các nguyên tắc về tự do và bao dung tôn giáo.

"Các Tổng thống trước đây đã phấn đấu không mệt mỏi để thực hiện những tuyên bố đầy cảm hứng này", Roberts viết. Ông dẫn lại lập luận của những người kiện sắc lệnh cấm nhập cảnh rằng "lời lẽ của Tổng thống Trump vi phạm nguyên tắc tự do và bao dung này, do đó vi phạm hiến pháp của Mỹ".

Tuy nhiên, chánh án này cho rằng khi xem xét một vấn đề thuộc quyền hành pháp của tổng thống, các thẩm phán "không chỉ cân nhắc tuyên bố của một tổng thống mà còn phải tính đến thẩm quyền của người đứng đầu nước Mỹ nói chung".

"Những tiền lệ chúng ta tạo ra trong thời kỳ Trump sẽ tồn tại sau cả nhiệm kỳ của ông ấy, chúng ta cần thận trọng để mối lo ngại, sự giận dữ hay khinh bỉ ảnh hưởng đến nhận định của mình và khiến chúng ta có những hành động, kết luận đáng tiếc", ông viết thêm.

Bình luận viên Ruth Marcus cho rằng bài viết của Roberts, chánh án được đảng Cộng hòa ủng hộ, không trực tiếp nhắm đến Trump, nhưng những lời lẽ trong đó thể hiện nỗi lo ngại về quan điểm của Tổng thống đối với vấn đề nhập cư và tôn giáo của nước Mỹ.

Kennedy, một thẩm phán Tòa án Tối cao được tổng thống thuộc đảng Cộng hòa Ronald Reagan đề cử năm 1987, thậm chí còn thể hiện nỗi bức xúc với Trump còn rõ ràng hơn Roberts. Ông viết một bài nhận định khác thường với giọng điệu giống như sự pha trộn giữa lời tự bào chữa vì bị đổ lỗi cho hậu quả do hành động của Trump gây ra với lời kêu gọi cá nhân để Tổng thống chú ý hơn vào hiến pháp mà ông đã tuyên thệ sẽ duy trì, bảo vệ.

"Các công chức nhất thiết phải trung thành với những cam kết và nghĩa vụ được hiến pháp quy định trong mọi hành động của mình, ngay cả trong lĩnh vực đối ngoại", Kennedy viết. "Thế giới đang âu lo bên ngoài cần biết rằng chính phủ Mỹ vẫn luôn cam kết với các quyền tự do được Hiến pháp duy trì và bảo vệ".

Những lời lẽ này cho thấy thẩm phán Kennedy có thể dễ dàng can thiệp để điều chỉnh các sắc lệnh của Trump nếu Tổng thống tiếp tục có những tuyên bố bị coi là xâm phạm đến các quyền tự do được hiến pháp bảo vệ, trong đó có quyền tự do tôn giáo. "Tuyên bố của Kennedy có thể làm thế giới bớt lo âu, nhưng một thực tế vẫn tồn tại và các thẩm phán đều biết rõ: Mọi người đang lo lắng và Trump là lý do", bình luận viên Ruth Marcus nhận định.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Chiến sự, thiên tai và những cảnh báo sinh tồn trên thế giới tuần qua

Chiến sự, thiên tai và những cảnh báo sinh tồn trên thế giới tuần qua
(PLVN) - Các cuộc không kích gây tranh cãi ở Trung Đông, thảm kịch lũ quét cướp đi hàng trăm sinh mạng ở Nigeria, nguy cơ 'tuyệt chủng thầm lặng' đối với hươu cao cổ châu Phi... diễn ra tuần qua phản ánh những biến động địa chính trị, khủng hoảng khí hậu và rủi ro sinh tồn ở nhiều khu vực trên thế giới.

Áp lực môi trường từ công nghệ AI

Đằng sau mỗi câu trả lời từ ChatGPT là một hệ thống hạ tầng phức tạp, ngốn không ít điện năng và nước. (Ảnh trong bài: Getty Images)
(PLVN) - Mỗi truy vấn với nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) tưởng chừng vô hại, lại ẩn chứa gánh nặng năng lượng và nước khổng lồ, đặt ra thách thức môi trường cấp bách. Nhưng cũng chính ngành công nghiệp AI đang dần hé lộ những giải pháp đột phá, từ tối ưu hóa trung tâm dữ liệu đến dự báo thiên tai chính xác hơn, mở ra hy vọng cho một tương lai công nghệ bền vững.

Trung Quốc dùng công nghệ để đối phó hàng giả

Các quan chức ở Cam Túc kiểm tra cửa hàng tiêu thụ hàng giả. (Ảnh: China Daily)
(PLVN) - “Có một số phân khúc thị trường riêng biệt của người tiêu dùng mua hàng giả tại Trung Quốc: người mua không biết rằng họ đang mua hàng giả và những người chủ động tìm kiếm hàng giả của Trung Quốc. Hàng giả tràn lan, nhưng nhiều người tiêu dùng cũng chủ động mua hàng giả của Trung Quốc. Ngoài ra, một số cửa hàng hàng giả rất dễ nhận biết, trong khi những cửa hàng khác khó nhận biết hơn”, Daxue Consulting, công ty tư vấn chiến lược và nghiên cứu thị trường tập trung vào thị trường Trung Quốc cho biết.

Robot hình người đầu tiên trên thế giới có khả năng bay chính thức cất cánh

Robot iRonCub3 (Ảnh: IIT-AMI official YouTube)
(PLVN) - Một bước tiến đột phá trong ngành robot vừa diễn ra tại Ý, khi nhóm nghiên cứu của Viện Công nghệ Italy (IIT) đã cho ra mắt iRonCub3 – robot hình người đầu tiên trên thế giới có khả năng bay nhờ động cơ phản lực. Với cấu trúc mô phỏng con người, cột sống bằng titanium và hệ thống AI tiên tiến, iRonCub3 không chỉ lơ lửng cách mặt đất 50 cm trong thử nghiệm bay, mà còn giữ được trạng thái cân bằng hoàn hảo ngay trong lúc di chuyển giữa không trung.

Tổng thống Trump sẽ gia hạn thương vụ bán TikTok thêm 90 ngày

Tổng thống Trump sẽ gia hạn thương vụ bán TikTok thêm 90 ngày
(PLVN) -  Ngày 17/6 (giờ địa phương), Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến ký sắc lệnh trong tuần này để lần thứ 3 gia hạn cho ByteDance (Trung Quốc), công ty mẹ của ứng dụng chia sẻ video ngắn TikTok, trong thương vụ bán TikTok tại Mỹ.

Hawaii thả hàng triệu muỗi đặc biệt để cứu các loài chim bản địa khỏi nguy cơ tuyệt chủng

Hawaii thả hàng triệu muỗi đặc biệt để cứu các loài chim bản địa khỏi nguy cơ tuyệt chủng. (Ảnh: Adam Knox / American Bird Conservancy)
(PLVN) - Để cứu những loài chim quý hiếm khỏi nạn sốt rét do muỗi xâm lấn gây ra, các nhà khoa học tại Hawaii đang áp dụng một phương pháp đột phá: sử dụng drone thả hàng triệu con muỗi đực biến đổi trong phòng thí nghiệm. Những con muỗi này không cắn người mà mang vi khuẩn làm trứng muỗi hoang dã không thể nở – từ đó làm suy giảm quần thể muỗi, tạo cơ hội sinh tồn cho các loài chim bản địa đang bên bờ tuyệt chủng.

Cụ ông 93 tuổi đệ đơn ly hôn vì cho rằng vợ 85 tuổi “thiếu chí tiến thủ”

Cụ ông 93 tuổi đệ đơn ly hôn vì cho rằng vợ 85 tuổi “thiếu chí tiến thủ”
(PLVN) - Một vụ ly hôn ở tuổi xế chiều vừa gây xôn xao dư luận Trung Quốc khi cụ ông 93 tuổi họ Thái tại tỉnh Hồ Bắc đệ đơn ly hôn người vợ 85 tuổi với lý do “thiếu chí tiến thủ”, không có trách nhiệm với gia đình và sống ly thân suốt 3 năm qua. Vụ việc được Tòa án Nhân dân huyện Giang Lăng, thành phố Kinh Châu thụ lý và xử lý theo hướng hòa giải.

Ông Putin chúc mừng sinh nhật ông Tập Cận Bình

Ông Putin chúc mừng sinh nhật ông Tập Cận Bình
(PLVN) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chúc mừng sinh nhật đến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhân dịp ông bước sang tuổi 72. Đây là hành động mang tính biểu tượng trong bối cảnh hai nhà lãnh đạo tiếp tục củng cố mối quan hệ chiến lược Nga - Trung, đặc biệt khi ông Putin xác nhận sẽ thăm Trung Quốc để tham dự lễ kỷ niệm chiến thắng phát xít Nhật.

Anh bổ nhiệm nữ giám đốc đầu tiên trong lịch sử Cơ quan Tình báo MI6

Anh bổ nhiệm nữ giám đốc đầu tiên trong lịch sử Cơ quan Tình báo MI6
(PLVN) - Ngày 15/6, chính phủ Anh chính thức công bố việc bổ nhiệm bà Blaise Metreweli – một sĩ quan tình báo kỳ cựu – làm người đứng đầu mới của Cơ quan Tình báo Đối ngoại (MI6). Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, vị trí quyền lực bậc nhất trong ngành tình báo Anh được trao cho một phụ nữ.

Những người cha tỷ phú bắt con tự lập

Bill Gates rất khắt khe với con cái. (Ảnh: Bill Gates)
(PLVN) - Ở Hollywood hay Thung lũng Silicon, không hiếm gặp những tỷ phú sống xa hoa với máy bay riêng, siêu xe và biệt thự triệu đô. Nhưng bên cạnh ánh hào quang đó, một bộ phận giới siêu giàu lựa chọn không để lại tiền cho con cái, hoặc nếu có, thì là rất ít. Từ Bill Gates, Warren Buffett cho đến Michael Bloomberg, nhiều người cha quyền lực này đều có chung triết lý dạy con “nếu muốn thứ gì, con phải tự làm ra nó”.