Thận trọng khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cùng đại diện nhiều Bộ, Ban, ngành cùng tham dự.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc chia, tách các ĐVHC trong thời gian qua đã bộc lộ những bất cập, hạn chế, dẫn đến hiện nay có rất nhiều ĐVHC không đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định. Trong điều kiện cải cách hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức, việc xây dựng và ban hành Nghị quyết của UBTV Quốc hội về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện và cấp xã giai đoạn 2019 – 2021 là vô cùng cần thiết.

Sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo Nghị quyết này bao gồm: nhập nguyên trạng một hoặc một số ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn vào ĐVHC cùng cấp liền kề; điều chỉnh địa giới ĐVHC, cấp huyện, cấp xã để nhập vào ĐVHC liền kề chưa đạt tiêu chuẩn.

Liên quan tới việc nhập nguyên trạng ĐVHC, bà Trần Thị Lan Anh, Phó Cục trưởng Cục Phát triển đô thị, Bộ Xây dựng tỏ ra băn khoăn bởi quy định này liên quan mật thiết tới Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 về phân loại đô thị nên sẽ ảnh hưởng tới bài toán quy hoạch, đầu tư, kinh tế, đất đai… Bà Lan Anh cũng lưu ý thêm, việc quy hoạch đô thị dựa trên cơ sở phát triển thực tế về dân cư và kinh tế, xã hội nên cần xác định tiêu chí, nguyên tắc sắp xếp ĐVHC một cách thận trọng để tránh tình trạng xuất hiện các “thị xã khổng lồ”, “đô thị nông thôn”, từ đó phá vỡ quy chuẩn phát triển đô thị. 

Một trong những nguyên tắc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo dự thảo Nghị quyết là trong một số trường hợp, tùy tình hình, điều kiện cụ thể có thể điều chỉnh địa giới ĐVHC cấp huyện, cấp xã để nhập vào ĐVHC cùng cấp liền kề chưa đạt tiêu chuẩn nhưng ĐVHC bị điều chỉnh và ĐVHC sau khi được nhập phải đảm bảo các yêu cầu. Đó là: ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau khi bị điều chỉnh địa giới vẫn đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định; ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau khi được nhập thì phải đạt một trong các điều kiện quy định tại điểm a, b, c khoản 6, Điều 6 của Nghị quyết.

Khi sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số thì không nhất thiết ĐVHC mới sau sắp xếp phải đạt đủ tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định, nhưng ít nhất cũng phải đạt một trong các điều kiện: Có một tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên, tiêu chuẩn còn lại đạt trên 50% theo quy định; có một tiêu chuẩn đạt từ 200% trở lên, tiêu chuẩn còn lại phải đạt trên 25% theo quy định; có một tiêu chuẩn đạt từ 300% theo quy định trở lên…

Liên quan tới vấn đề này, ông Nguyễn Hoài Nam, Hàm Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Quốc hội cho rằng quy định như vậy làm giảm tiêu chuẩn và ảnh hưởng tới phân loại chất lượng đô thị, như vậy liệu có đặt ra vấn đề sửa đổi Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 về phân loại đô thị không? Ngoài ra, quy định một tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên, tiêu chuẩn còn lại đạt trên 50% liệu đã phù hợp và có cần thiết nâng cao hơn để hạn chế tình trạng các đơn vị chưa đạt tiêu chuẩn sau này phải sắp xếp lại một lần nữa. Bày tỏ đồng tình, ông Nguyễn Minh Khánh, Phó Vụ trưởng Vụ Nội chính, Văn phòng Chính phủ cho rằng các tiêu chuẩn trên còn thiếu cơ sở nên đề xuất loại bỏ để tránh khó khăn khi áp dụng Nghị quyết vào thực tế.

Sau khi lắng nghe các ý kiến, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đề nghị các tiêu chuẩn, nguyên tắc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã cần  phù hợp với quy định của Nghị quyết số 37-NQ/TW về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện và cấp xã; Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC. “Việc sắp xếp phải đảm bảo vừa đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, vừa giảm số lượng ĐVHC, vừa đáp ứng yêu cầu quản lý đồng thời phù hợp với xu hướng hoàn thiện pháp luật về quản lý nông thôn, đô thị hiện nay”, Thứ trưởng nhấn mạnh thêm.