Than tồn kho cao vẫn đòi tăng giá?

Ông Nguyễn Khắc Thọ, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương) trình bày đề xuất của Bộ Công thương về tăng giá than bán cho điện và giảm thuế xuất khẩu than từ 20 xuống 10%. 

Tồn kho 6,9 triệu tấn

Theo báo cáo tình hình hoạt động tháng 8 và 8 tháng đầu năm của Bộ Công Thương, sản xuất của ngành than và khoáng sản trong tháng giảm, sản lượng khai thác than sạch tháng 8 ước gần 3 triệu tấn, tuy tăng 19,1% so với tháng 7 nhưng tính chung 8 tháng ước đạt 28,3 triệu tấn, giảm 5,9% so với cùng kỳ.

Tiêu thụ than đạt thấp do các hộ mua than lớn giảm mạnh so với khối lượng hai bên đã ký hợp đồng từ cuối năm 2011, khiến lượng than tồn kho cao. Tính đến hết tháng 8, tồn kho khoảng 6,9 triệu tấn, trong đó than tiêu chuẩn Việt Nam gần 5,2 triệu tấn. Xuất khẩu than cũng giảm mạnh, ước đạt 8,7 triệu tấn, bằng 76,2% so với cùng kỳ.

Ngành than cần nguồn vốn đầu tư xấp xỉ 40.000 tỷ đồng/năm

Do tình hình tiêu thụ khó khăn, giá bán xuất khẩu giảm nên Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã điều chỉnh giảm giá bán than cho các hộ tiêu thụ trong nước (trừ hộ điện vẫn đang bán thấp hơn giá thành theo chỉ đạo của Nhà nước) đối với các loại than cám 5a giảm 110.000 đồng/tấn; cám 5b giảm 180.000 đồng/tấn; cám 6a giảm 80.000đ/tấn.

Đồng thời, Vinacomin tiếp tục đàm phán, thỏa thuận với các đối tác để tìm kiếm các hợp đồng xuất khẩu mới (tổng số hợp đồng tiêu thụ than trong tháng 8 đã được ký lại và ký thêm trên 3 triệu tấn than các loại). Theo kế hoạch, trong tháng 9 này Tập đoàn sẽ xuất khẩu khoảng 25 nghìn tấn than đi thị trường Nam Phi và trong tháng 11, sẽ xuất khoảng 18 nghìn tấn than đi thị trường Cuba.

Sẽ tăng giá bán than cho hộ điện?

Tại cuộc họp báo ngành Công Thương vừa qua, ông Nguyễn Khắc Thọ, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương) đã trình bày đề xuất của Bộ Công thương về tăng giá than bán cho điện và giảm thuế xuất khẩu than từ 20 xuống 10%. Đây là hai giải pháp nằm trong Đề án tháo gỡ khó khăn cho sản xuất của DN mà Bộ Công Thương đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ.

Về việc điều chỉnh giá, Bộ này cho rằng, hiện nay giá năng lượng trên thị trường vẫn thấp hơn giá thành. Ví dụ như điện, “nếu chúng ta tính đúng, tính đủ thì giá 1kwh điện khoảng 9,6 cent, nhưng hiện nay chúng ta mới bán được khoảng 5,6 cent”. Tương tự như thế, giá than, hiện nay có 2 giá, giá bán cho các hộ (trừ hộ điện) mới bằng giá thành, ngành than chưa có lãi, còn giá than bán cho điện chỉ đạt 50-60% so với giá thành sản xuất.

Trong khi, ngành than có nhu cầu vốn đầu tư lớn (theo Quy hoạch phát triển ngành than đã được Thủ tương Chính phủ phê duyệt, xấp xỉ 40 nghìn tỷ/năm). “Nếu không tăng giá bán than cho điện, thì chúng ta khó có thể huy động được vốn đầu tư sản xuất than đáp ứng nhu cầu tăng nhanh của các hộ tiêu dùng năng lượng trong nước, mà đặc biệt là cho chính hộ điện” – đại diện Bộ Công Thương khẳng định.

Liên quan đến thuế xuất khẩu than, theo vị này, do ảnh hưởng suy thoái kinh tế thế giới và trong nước, nhu cầu sử dụng than của các hộ tiêu dùng đều giảm. Các thị trường xuất khẩu than trọng điểm trên thế giới hiện đang tồn lượng than rất lớn. Ngay như thị trường Trung Quốc chỉ áp dụng thuế suất xuất khẩu than 10%. Vì vậy, để cải thiện khả năng Việt Nam, ngành than và Bộ Công Thương cùng kiến nghị Chỉnh phủ xem xét giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống 10%.

Trấn an những ai lo rằng trong nước cung chưa đủ cầu mà lại đề xuất giảm thuế xuất khẩu, ông Phó tổng cục trưởng phân tích, trong quan điểm phát triển ngành than từ nay tới năm 2020 – có xét tới 2030, mục tiêu quan trọng số 1 là đủ than cho các hộ sử dụng trong nước (đặc biệt đủ than cho điện); chúng ta chỉ xuất khẩu chủng loại than mà trong nước hiện nay chúng ta không dùng. “Năm nay, kế hoạch xuất khẩu 14,5 triệu tấn than, chúng ta quản lý bằng kế hoạch xuất khẩu, thì dù thuế của chúng ta giảm xuống 0% hay tăng lên 25-30%, thì cũng chỉ được phép xuất khẩu 14,5 triệu tấn than” – vị này nói.

Mai Hoa