Tăng cường tính cảnh báo, phòng ngừa tội phạm chứng khoán
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) phân tích sâu về lĩnh vực chứng khoán.
Dẫn Báo cáo của Chính phủ, đại biểu cho biết, thời gian qua, lãnh đạo một số tập đoàn tư nhân đã bị khởi tố vì tội thao túng thị trường chứng khoán.
Đại biểu nhấn mạnh nhiều hành vi, thủ đoạn như hành vi mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện hành vi giao dịch của các cổ đông lớn; thao túng từ thủ đoạn trực tiếp mượn, thuê người mở nhiều tài khoản chứng khoán nhằm liên tục mua bán cổ phiếu giữa các tài khoản với nhau nhằm tạo cung cầu giả để đẩy giá cổ phiếu, thu hút nhà đầu tư trên thị trường, sau đó bán thu lợi bất chính; làm giả hồ sơ tài liệu, tăng vốn khống thông qua tăng cổ phiếu, làm thủ tục để phát hành trục lợi; tung tin giả trên mạng xã hội, lôi kéo các nhóm tư vấn mua bán cổ phiếu.
“Các hành vi và thủ đoạn nêu trên đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho nhiều nhà đầu tư, làm thị trường chứng khoán có những giai đoạn chao đảo, làm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vốn, làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán. Hệ quả là đã làm cho thị trường chứng khoán Việt Nam năm qua có nhiều biến động và nhiều rủi ro như đánh giá của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội”, đại biểu nói.
Theo đại biểu, để xảy ra tình trạng trên có một số nguyên nhân chính bao gồm sự sơ hở, bất cập của hệ thống pháp luật về thị trường chứng khoán và về quản lý doanh nghiệp; sự tinh vi, liều lĩnh, bất chấp mọi thủ đoạn của kẻ phạm tội, thậm chí lôi kéo cả người nhà, người thân tín thực hiện hành vi phạm tội; sự buông lỏng của một số cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong một số giai đoạn nhất định.
“Điều đáng lưu ý là có những hành vi thủ đoạn nêu trên đã xảy ra nhiều lần nhưng không bị phát hiện hoặc đã bị phát hiện nhưng chỉ bị xử lý vi phạm hành chính. Điều này đã gây tâm lý nhờn luật đối với các đối tượng phạm tội. Gần đây số đối tượng bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tham nhũng chứng khoán tăng lên. Việc làm này của các cơ quan chức năng không những có tác dụng răn đe đối với những đối tượng có ý định tham nhũng trên thị trường mà còn giúp nhà đầu tư có những bài học cần thiết và là tín hiệu cho thấy sự nỗ lực của cơ quan điều tra và các cơ quan chức năng khác, giúp thị trường phát triển lành mạnh hơn”, đại biểu nói.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng nhất trí với quan điểm của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, đó là không bỏ lọt tội phạm nhưng cũng không hình sự hóa quan hệ dân sự kinh tế; xử lý nghiêm đối với những hành vi cố ý sai phạm nhưng cũng tạo điều kiện cho người phạm tội khắc phục vi phạm.
Đại biểu đồng tình với việc song song với công tác điều tra, Bộ Công an cũng đã kịp thời cung cấp thông tin và phản bác các tin đồn thất thiệt để giúp ổn định thị trường, ổn định tâm lý xã hội, góp phần bảo vệ doanh nghiệp.
 |
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa phát biểu tại phiên họp. |
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa kiến nghị sửa đổi các quy định của pháp luật có liên quan về thị trường chứng khoán và quản lý doanh nghiệp; xử lý nghiêm các cá nhân, thậm chí pháp nhân thương mại trực tiếp có liên quan nếu có đủ dấu hiệu vi phạm; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát doanh nghiệp. Các cơ quan tư pháp cần kịp thời thông tin tới các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về phương thức, thủ đoạn phạm tội để tăng cường tính cảnh báo, phòng ngừa.
Tham nhũng vặt ngày càng tinh vi
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề cập đến nạn “tham nhũng vặt”. Theo đại biểu, hình thức tham nhũng vặt rất đa dạng, ngày càng tinh vi như gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc, giải quyết không khách quan...
“Với cách làm đó, người dân, doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần, đòi hỏi quà cáp, biếu xén... Nhiều vụ việc đòi hỏi có “phí bôi trơn”. Việc này ngày càng trở nên phổ biến, có thể gặp trong mọi lĩnh vực, như khám chữa bệnh, giải quyết thủ tục về hải quan, xây dựng, tư vấn đất đai, các kỳ thi tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, làm luận văn, luận án, phong học hàm, học vị, các kỳ thi âm nhạc, nghệ thuật... Họ lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách pháp luật và sự thiếu hiểu biết về pháp luật của công dân và vận dụng tối đa vị trí công tác mà họ đang nắm giữ để đòi hỏi lót tay, để yêu cầu bôi trơn”, đại biểu nói.
Theo đại biểu, tình trạng tham nhũng vặt như vòi bạch tuộc vừa nhiều vòi vừa đeo bám chặt gây bức xúc lớn cho người dân, doanh nghiệp; đã làm chùn bước nhà đầu tư và làm cho các hoạt động xã hội bị chậm lại, thậm chí bị đổ vỡ, làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ được coi là công bộc của nhân dân.
Từ đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ mong muốn của cử tri và nhân dân về việc cần tập trung hơn nữa xử lý nạn tham nhũng vặt, chống tiêu cực.
Qua các báo cáo, đại biểu đánh giá cao các nỗ lực chống tham nhũng, tiêu cực, chống tội phạm, góp phần ổn định xã hội của các cơ quan nhà nước.
Đại biểu đánh giá cao sự vào cuộc kịp thời, quyết liệt, nghiêm minh của các cơ quan pháp luật, từ khâu điều tra xét xử thi hành án trong đó có những vụ án tham nhũng lớn thời gian qua, nhất là vụ Việt Á, một vụ án rúng động xã hội.
Tuy vậy, đại biểu cho rằng, hoạt động phòng chống tham nhũng vặt “có vẻ chưa được xử lý nhiều. Số liệu cho thấy, năm 2022 đã xử lý 477 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp... nhưng con số này còn quá khiêm tốn so với thực tế đang diễn ra.
Đại biểu cũng nhận định rằng, chống tham nhũng vặt là rất khó, vì tính phổ biến và đôi khi chỉ rất mơ hồ. Có khi chính người bị nhũng nhiễu lại cho qua.
Đồng tình với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, trong đó chỉ ra 3 nguyên nhân của tình trạng tham nhũng, tiêu cực, đại biểu nhấn mạnh thêm, phòng, chống tham nhũng chỉ có thể làm được tốt hơn, hiệu quả hơn khi có sự vào cuộc của cả xã hội, nhất là của nhân dân và quần chúng.
Do đó, theo đại biểu, cần phổ biến chính sách pháp luật nhiều hơn, rộng hơn; phát huy hơn nữa vai trò của các cơ quan, nhất là cơ quan dân cử các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội.
Đặc biệt, Chính phủ, các ban, ngành, cơ quan cần xem việc chống tham nhũng vặt là việc quan trọng, cần có các rà soát thường xuyên hơn để phát hiện, ngăn chặn được tham nhũng vặt.
“Hy vọng việc phòng chống tiêu cực, tham nhũng vặt ở Việt Nam sẽ bước sang một trang mới tốt hơn và đáp ứng nguyện vọng của nhân dân”, đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ.
