Tham nhũng trốn được "nhờ" Luật chưa chặt?

Tham nhũng vặt diễn ra tràn lan, phổ biến, trong mọi hoàn cảnh.
Tham nhũng vặt diễn ra tràn lan, phổ biến, trong mọi hoàn cảnh.
(PLO) - Khảo sát phục vụ xây dựng dự thảo Báo cáo khảo sát 10 năm thi hành Luật PCTN cho thấy, tỷ lệ người dân trả chi phí ngoài quy định và các nhóm xã hội quan tâm đến tham nhũng là không đổi trong 10 năm gần đây. Các hành vi đưa và nhận hối lộ hầu như không loại trừ đối với người dân nào....

Sáng nay (28/6), Viện Chính sách công và pháp luật với sự hỗ trợ của Tổ chức Hướng tới minh bạch tổ chức Hội thảo “bước đầu tiếp cận kết quả 10 năm thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng qua một số lĩnh vực.

Kê khai tài sản thực hiện theo kiểu “trống giong cờ mở”

Từ thực tiễn thi hành Luật PCTN có thể thấy công khai, dân chủ còn nhiều hạn chế (chẳng hạn hoạt động cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản, đầu tư dự án, xây dựng,...); còn tình trạng lạm dụng các quy định về bí mật nhà nước để không thực hiện công khai, minh bạch.

Cơ chế kiểm soát tài sản, thu nhập của những người có chức vụ, quyền hạn hiện rất yếu; việc kê khai tài sản, thu nhập được thực hiện một cách tràn lan, hình thức theo kiểu “trống giong cờ mở” mà không có sự lựa chọn; pháp luật chưa xử lý được tình huống tài sản tăng thêm mà không giải trình rõ nguồn gốc.

Hiện tượng cán bộ, công chức nhũng nhiễu, gây khó khăn cho nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ là phổ biến, nhất là tại cấp cơ sở. Tham nhũng vặt diễn ra tràn lan, phổ biến, trong mọi hoàn cảnh. Theo đó, các hành vi đưa và nhận hối lộ hầu như không loại trừ đối với người dân nào....

Nhưng công tác phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng còn hạn chế. Hiệu quả phát hiện tham nhũng qua thanh tra, kiểm tra, kiểm toán còn thấp.

Các vụ việc, vụ án tham nhũng được phát hiện, xử lý chủ yếu ở cấp cơ sở và chủ yếu là đối tượng trực tiếp thực hiện; số vụ việc, vụ án có quy mô lớn được phát hiện, xử lý còn ít.

Việc xử lý các vụ án tham nhũng thường bị kéo dài, tội phạm tham nhũng được cho hưởng án treo còn chiếm tỷ lệ cao, tài sản bị tham nhũng, gây thiệt hại do tham nhũng được thu hồi và bồi thường còn rất hạn chế.

Từ thực tiễn thi hành Luật PCTN,cơ chế dân sự trong xử lý tài sản tham nhũng để thu hồi tài sản tham nhũng trước khi xét xử vụ án tham nhũng…
Từ thực tiễn thi hành Luật PCTN,cơ chế dân sự trong xử lý tài sản tham nhũng để thu hồi tài sản tham nhũng trước khi xét xử vụ án tham nhũng…

Tham nhũng “trốn” được nhờ Luật không truy nguyên nguồn gốc tài sản

Những tồn tại, hạn chế của việc thực hiện Luật PCTN được khẳng định xuất phát từ chính những bất cập của Luật PCTN như việc xử lý hành chính hành vi tham nhũng là khoảng trống rất lớn và hầu như chưa được thực hiện.

Cùng với đó, Luật cũng chưa quy định rõ về tài sản tăng thêm không rõ nguồn gốc và phương thức xử lý đối với những tài sản này nên pháp luật hiện hành vẫn thiếu các biện pháp hữu hiệu nhằm truy nguyên nguồn gốc tài sản.

Pháp luật chưa quy định rõ thu hồi tài sản tham nhũng ở trong nước và có yếu tố nước ngoài; chưa quy định rõ các trường hợp thu hồi tài sản tham nhũng trước và sau khi có bản án có hiệu lực pháp luật;…

Do đó, hầu hết những người được hỏi đều cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức PCTN; cần thay đổi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các đơn vị chuyên trách PCTN…

Có đến 87,3% người dân được hỏi đề nghị sửa đổi căn bản các quy định về kê khai tài sản, thu nhập theo hướng thà ít mà tốt, đồng thời áp dụng nhiều biện pháp để minh bạch hóa tài sản.

Theo đề xuất của Tổ chức Hướng tới minh bạch, sửa đổi Luật PCTN cần củng cố, nâng cao hiệu quả của các quy định về  phòng ngừa tham nhũng.

Đồng thời, cần nghiên cứu, cân nhắc và đưa vào Luật cơ chế dân sự trong xử lý tài sản tham nhũng để thu hồi tài sản tham nhũng trước khi xét xử vụ án tham nhũng…

Số liệu công bố tại Hội thảo cho biết, chỉ tính riêng 5 năm (2007-2012), cả nước có 678 người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, trong đó xử lý hình sự 101 trường hợp, xử lý kỷ luật 577 trường hợp.

Để xây dựng dự thảo Báo cáo khảo sát 10 năm thi hành Luật PCTN (được tổ chức ngày 24/3/2016), đại diện Công ty tư vấn Monaco đã khảo sát 1.098 người thuộc 3 nhóm đối tượng (cán bộ công chức, cán bộ doanh nghiệp, người dân) trên cả nước.

Theo đó, tham nhũng càng ngày càng được nhiều người đánh giá là “phổ biến” và “rất phổ biến”; các nhóm đối tượng được khảo sát đều bình chọn tham nhũng là 1 trong 3 vấn đề nghiêm trọng nhất hiện nay.

Đặc biệt, cán bộ, công chức xếp tham nhũng là vấn đề số 1 trong các vấn đề kinh tế, xã hội, môi trường.

Tham nhũng ngày càng tinh vi phức tạp; tỷ lệ người dân trả chi phí ngoài quy định và các nhóm xã hội quan tâm đến tham nhũng là không đổi trong 10 năm gần đây;

Đa số những người được hỏi đều đánh giá tham nhũng không giảm trong 10 năm qua, việc thi hành biện pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả còn hạn chế, nhất là các biện pháp tác động đến cá nhân.

Hiệu quả thực hiện cơ chế phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng chưa cao. Tỷ lệ tài sản tham nhũng được thu hồi rất thấp (chỉ 3,8% đối tượng khảo sát cho rằng tỷ lệ thu hồi là “cao”).

Tin cùng chuyên mục

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Côn Minh, bắt đầu chuyến công tác tại Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Côn Minh, bắt đầu chuyến công tác tại Trung Quốc

Theo đặc phái viên TTXVN, đúng 9h05 phút ngày 5/11 (giờ địa phương), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới Sân bay quốc tế Trường Thủy, thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Cường và tham dự Hội nghị Cấp cao Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya – Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao Hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc từ ngày 5-8/11.

Đọc thêm

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp năm 2024 của Ủy ban để thảo luận về dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.