Thái Lan gia nhập FTA với EU: Dệt may, giày dép, thực phẩm chế biến và nông sản Việt chịu tác động ra sao?

Tác động đến đầu tư và xuất khẩu của Việt Nam

Khi Thái Lan ký kết FTA với Liên minh châu Âu (EU), các sản phẩm của Thái Lan sẽ được hưởng ưu đãi thuế quan tương tự như các sản phẩm của Việt Nam khi xuất khẩu sang EU. Đặc biệt là đối với những mặt hàng cùng chủng loại, ví dụ như nông sản, thực phẩm chế biến sẵn, dệt may, giày dép, linh kiện điện tử. Điều này có thể làm gia tăng mức độ cạnh tranh cho các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam sang EU, bởi Thái Lan sẽ có lợi thế cạnh tranh về giá khi các sản phẩm của họ có thuế suất thấp hơn hoặc miễn thuế trong khi các sản phẩm tương tự của Việt Nam có thể vẫn phải chịu thuế.

Một số ngành sản xuất như dệt may, giày dép, thực phẩm chế biến sẵn, nông sản của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng bởi việc Thái Lan gia nhập FTA với EU. Các doanh nghiệp Thái Lan sẽ có cơ hội giảm chi phí xuất khẩu và gia tăng năng lực cạnh tranh nhờ vào việc giảm thuế quan và các thủ tục xuất khẩu thuận lợi hơn.

Các nhà đầu tư có thể chuyển hướng đầu tư vào Thái Lan thay vì Việt Nam, nếu Thái Lan tạo ra môi trường hấp dẫn hơn với những chính sách ưu đãi từ FTA với EU. Mặc dù Việt Nam đã ký nhiều FTA với các đối tác lớn, nhưng sự xuất hiện của một FTA giữa Thái Lan và EU có thể khiến các doanh nghiệp đầu tư vào các ngành có lợi thế xuất khẩu sang EU dễ dàng hơn nếu họ chọn Thái Lan làm điểm đến đầu tư.

Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ cần phải xem xét lại chiến lược gia tăng xuất khẩu sang EU trong bối cảnh Thái Lan được hưởng các ưu đãi thuế quan. Chẳng hạn, nếu Thái Lan có các sản phẩm tương tự nhưng giá thành thấp hơn nhờ giảm thuế quan, các sản phẩm của Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc duy trì thị phần tại EU.

Tác động đối với chuỗi cung ứng và hợp tác thương mại

Thái Lan là một nền kinh tế phát triển mạnh trong khu vực ASEAN, có thể thu hút các công ty, đặc biệt là các công ty đa quốc gia, chuyển chuỗi cung ứng của họ sang Thái Lan để tận dụng các ưu đãi từ FTA với EU. Điều này có thể dẫn đến việc một số sản phẩm có nguồn gốc từ Thái Lan trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp của các sản phẩm của Việt Nam trong việc xuất khẩu sang thị trường EU.

Mặc dù có sự cạnh tranh gia tăng, nhưng FTA giữa Thái Lan và EU cũng có thể mở ra cơ hội hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và Thái Lan trong việc gia tăng xuất khẩu sang EU. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác với các đối tác Thái Lan để cùng phát triển các sản phẩm mới hoặc sử dụng các sản phẩm của Thái Lan như nguyên liệu đầu vào cho sản xuất xuất khẩu sang EU.

Các doanh nghiệp Việt Nam có thể chuyển hướng tập trung vào những mặt hàng có giá trị gia tăng cao hoặc đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng mà Thái Lan không có lợi thế, như sản phẩm công nghệ cao, linh kiện điện tử, sản phẩm nông sản hữu cơ. Thái Lan và Việt Nam có thể cùng phát triển thị trường xuất khẩu ở các ngành mà mỗi quốc gia có thế mạnh riêng.

Dù Thái Lan ký FTA với EU, Việt Nam vẫn có thể tận dụng các ưu đãi từ EVFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU). Các sản phẩm của Việt Nam vẫn sẽ có lợi thế trong nhiều lĩnh vực như dệt may, giày dép, thực phẩm chế biến sẵn khi xuất khẩu sang EU nhờ vào thuế quan giảm và các ưu đãi về quy định xuất xứ.

Giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam

Các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển sản phẩm có giá trị gia tăng cao, cải thiện năng suất và năng lực sản xuất để duy trì lợi thế cạnh tranh, ngay cả khi đối mặt với sự cạnh tranh từ Thái Lan.

Do Việt Nam đã ký EVFTA, CPTPP và nhiều FTA khác, doanh nghiệp Việt Nam nên tiếp tục tận dụng các ưu đãi từ các hiệp định này để duy trì lợi thế về thuế quan và xuất khẩu vào các thị trường lớn.

Việt Nam có thể hợp tác với Thái Lan và các quốc gia ASEAN khác để xây dựng các chuỗi cung ứng khu vực hiệu quả, đồng thời giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí xuất khẩu và khai thác các cơ hội từ FTA giữa ASEAN và các đối tác ngoài khu vực.

Một là, các doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thông tin về Hiệp định EVFTA để nắm vững cam kết của Việt Nam và cam kết của EU, đặc biệt là các thông tin về các ưu đãi thuế quan theo Hiệp định này đối với những mặt hàng ta đang có thế mạnh hoặc có nhiều tiềm năng xuất khẩu trong thời gian tới. Các nội dung chính của Hiệp định hiện đã được đăng tải trên trang thông tin điện tử chính thức của Bộ Công Thương. Đây là kênh thông tin tham khảo hữu ích cho doanh nghiệp khi tìm hiểu về EVFTA.

Hai là, việc chuẩn bị nên được tiến hành toàn diện từ nghiên cứu cơ hội, thách thức của thị trường EU đến các giải pháp như nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm; phát huy lợi thế cạnh tranh, tăng hiệu suất, v.v. Cần lưu ý là để tận dụng được ưu đãi từ Hiệp định EVFTA, doanh nghiệp cần đảm bảo sản phẩm của mình đáp ứng yêu cầu về quy tắc xuất xứ và về tiêu chuẩn kỹ thuật của EU.

Ba là, doanh nghiệp cũng cần thay đổi tư duy kinh doanh trong bối cảnh mới, lấy sức ép về cạnh tranh là động lực để đổi mới và phát triển. EVFTA chắc chắn sẽ mang lại cơ hội cho doanh nghiệp nào chủ động đáp ứng với những thay đổi về môi trường kinh doanh do quá trình hội nhập kinh tế quốc tế mang lại thông qua việc xây dựng và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh cho giai đoạn trung và dài hạn nhằm thúc đẩy dòng chảy của hàng hóa vào thị trường EU.