Nhưng năm nay, cuộc di cư hàng năm lớn nhất của con người trên Trái đất đã bị hoãn lại, theo lời kêu gọi của chính phủ Trung Quốc tránh các chuyến đi "không cần thiết" trong kỳ nghỉ lễ để ngăn chặn sự hồi sinh của virus SARS-CoV-2
Siết chặt đi lại bằng những quy định khắt khe
Đối với người Trung Quốc nói riêng và nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ châu Á nói chung, Tết Nguyên đán là ngày lễ quan trọng nhất trong năm, tương đương với Lễ Tạ ơn, Giáng sinh và Đêm giao thừa của phương Tây cộng lại.
Đối với nhiều người Trung Quốc rời quê hương để tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn ở các thành phố lớn, đây là cơ hội duy nhất trong năm để họ có thể gặp gia đình. Và năm nay, khi không về quê ăn tết, những bậc cha mẹ bỏ con lại làng để đi làm việc xa có thể phải đối mặt với 12 tháng nữa không gặp con.
 |
| Hành khách chờ đợi trong sảnh chính của ga xe lửa Shanghai Hongqiao ở Thượng Hải, Trung Quốc, vào ngày 30/1/2019. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg/Getty Images |
Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã áp dụng các quy định mới yêu cầu những người trở về vùng nông thôn phải xuất trình xét nghiệm Covid-19 âm tính được thực hiện trong vòng 7 ngày trước đó và dành 14 ngày "tự theo dõi tại nhà" khi về đến nơi.
Một số chính quyền địa phương đã bổ sung các quy tắc riêng, chặt chẽ hơn. Ví dụ, ở một số nơi, những người trở về cần phải cách ly hai tuần trong một khách sạn được chính phủ phê duyệt, thay vì cách ly ở nhà cùng gia đình.
Các hạn chế mới đã gây ra sự phẫn nộ trên mạng xã hội. Một số người đặt câu hỏi về chính sách của chính phủ vào thời điểm mà nhiều người đã hy vọng được về nhà. "Điều kiện y tế tại các vùng nông thôn rộng lớn có đáp ứng được việc xét nghiệm Covid-19 7 ngày một lần không? Nguy cơ không đủ xét nghiệm có khi còn lớn hơn nguy cơ nhiễm bệnh. Bên cạnh đó, nhà nước chỉ cho chúng ta 7 ngày để nghỉ theo luật định, và bây giờ chính quyền yêu cầu những người trở về cách ly trong 14 ngày. Thế thì làm thế nào?" – nhiều người đặt câu hỏi.
Trong nhiều tháng, Trung Quốc đã có những bước tiến đáng kể trong kiềm chế dịch Covid-19 trong khi phương Tây còn khá hỗn loạn. Thế nhưng, bước sang năm 2021, tình hình có những diễn biến phức tạp hơn.
Vào tháng Giêng, hơn 2.000 trường hợp dương tính đã được phát hiện ở các tỉnh phía Bắc của Trung Quốc. Đây là đợt bùng phát Covid-19 tồi tệ nhất kể từ tháng 3/2020. Bắc Kinh nhận thấy phải nhanh chóng hành động, người dân cũng nghĩ vậy dù họ không phải ai cũng hài lòng về điều đó.
Tết nguyên đán năm Covid thứ hai
Đây là năm thứ hai liên tiếp Tết Nguyên đán, bắt đầu từ ngày 12/2, bị lu mờ bởi đại dịch Covid-19 đã cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu người trên toàn thế giới.
Giờ này năm ngoái, ga tàu chính của Bắc Kinh đông nghẹt người đi lại trước Tết Nguyên đán, vì chính quyền Trung Quốc chưa công bố virus SARS-CoV-2 có thể lây truyền từ người sang người hoặc thừa nhận rằng nó đã lây lan ra bên ngoài Vũ Hán - tâm chấn của đợt bùng phát ban đầu ở Trung Quốc. .
Vũ Hán cuối cùng bị phong tỏa chỉ hai ngày trước khi ngày Tết Nguyên đán, nhưng hàng triệu người dân ở các thành phố lớn của Trung Quốc đã về quê hàng tuần trước kỳ nghỉ, khiến virus lây lan nhanh hơn.
Sau kỳ nghỉ, nhiều người bị mắc kẹt ở quê nhà, vì những hạn chế đi lại mới khiến họ không thể quay trở lại thành phố nơi họ làm việc.
 |
| Sảnh khởi hành trống ở ga tàu Bắc Kinh Triều Dương trong ngày 28/1/2021 – lẽ ra là thời điểm cao điểm đi lại. Ảnh: Jia Tianyong / China News Service / Getty Images |
Năm nay, sảnh khởi hành tại ga xe lửa Bắc Kinh hầu như vắng lặng trước Tết Nguyên đán. Việc chính phủ kêu gọi mọi người ở lại các thành phố nơi họ làm việc rõ ràng đã có kết quả.
Vào ngày đầu tiên của đợt cao điểm du lịch mùa xuân kéo dài 40 ngày, hay còn gọi là "Xuân vận", rơi vào ngày 28/1 năm nay, Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh đã chứng kiến lượng hành khách khởi hành giảm 86% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc, trên cả nước, lượng hành khách đi máy bay vào ngày đầu tiên của Xuân vận giảm 71% so với năm ngoái.
Bộ Giao thông Vận tải ước tính 1,15 tỷ chuyến đi sẽ được thực hiện trong 40 ngày Tết Nguyên đán năm nay, giảm 61% so với năm 2019 và giảm 22% so với năm ngoái.
Nếu dự đoán là đúng, đây sẽ là số chuyến đi thấp nhất trong dịp Tết Nguyên đán kể từ khi chính phủ bắt đầu công bố kỷ lục vào năm 2003.
 |
| Du khách Trung Quốc chen chúc nhau trên Vạn Lý Trường Thành trong kỳ nghỉ Tuần lễ Vàng vào tháng 10/2020. Ảnh: Kevin Frayer / Getty |
Kế hoạch cho Tết Nguyên đán của Trung Quốc hoàn toàn trái ngược với kỳ nghỉ lễ lớn cuối cùng vào tháng 10, khi người đi lại chật cứng các phương tiện giao thông công cộng và các điểm du lịch trên khắp đất nước trong Tuần lễ Vàng.
Sau đó, Trung Quốc đã không báo cáo bất kỳ trường hợp có triệu chứng lây truyền trong cộng đồng nào kể từ giữa tháng 8/2020, và cả chính phủ và người dân đều tin tưởng vào việc kiểm soát virus.
Hình ảnh du khách nội địa chen chúc nhau trên Vạn Lý Trường Thành đã được đăng tải nổi bật trên các phương tiện truyền thông nhà nước, như một bằng chứng về sự thành công của Trung Quốc trong việc kiểm soát Covid-19.
Tuy nhiên, lúc này, truyền thông Trung Quốc đang tung ra một chiến dịch tuyên truyền rất khác, ca ngợi quyết định ở lại của người dân như một hành động hoàn thành trách nhiệm của họ đối với đất nước.
Chính quyền trung ương đã cấm người dân từ hoặc có lịch sử đến các vùng có nguy cơ cao được đi du lịch. Những người ở những khu vực có nguy cơ trung bình cũng không được phép đi du lịch trừ khi họ được sự chấp thuận đặc biệt của cơ quan kiểm soát dịch bệnh địa phương và xuất trình xét nghiệm Covid-19 âm tính được thực hiện trong vòng 72 giờ. Cư dân trong các khu vực có nguy cơ rủi ro thấp được khuyến khích ở lại, nhưng không bị cấm đi lại.
 |
| Công nhân mặc thiết bị bảo hộ cá nhân phun thuốc khử trùng tại ga xe lửa Jingzhou ở Hồ Bắc, tháng 1/2021. Ảnh Yang Qiu / VCG / Getty. |
Tuy nhiên, trên Weibo , người dùng cũng phàn nàn rằng chính quyền địa phương ở quê nhà của họ đã áp đặt các yêu cầu bổ sung đối với những người trở về, bất chấp lệnh của Bắc Kinh rằng chính quyền địa phương không nên bổ sung các yêu cầu quá mức.
Thứ Sáu tuần trước, Bộ Nội vụ đã ban hành hướng dẫn cho các quan chức địa phương tăng cường "chăm sóc và phục vụ" cho khoảng 7 triệu trẻ em không gặp cha mẹ trong dịp Tết Nguyên đán này.
Hướng dẫn trên cũng khuyên các bậc cha mẹ sử dụng "cuộc gọi điện thoại và cuộc gọi video để thực hiện các cuộc nói chuyện 'từ trái tim đến trái tim' với những đứa trẻ bị của họ."
Mỗi người hy sinh một chút vì an toàn của mọi người
Sau năm 2020 khó khăn, nhiều người Trung Quốc đã mong được gặp lại gia đình của họ. Tuy nhiên, đợt bùng phát ở miền Bắc có nguy cơ làm mất tác dụng mà Bắc Kinh đã làm cho đến nay để ngăn chặn Covid-19.
Không có gì ngạc nhiên khi các quan chức địa phương ủng hộ chiến dịch của chính quyền trung ương. Họ không chỉ áp đặt các yêu cầu khó khăn cho các xét nghiệm và cách ly - họ thậm chí còn cung cấp các khoản trợ cấp và lợi ích để khuyến khích mọi người thực hiện.
Thành phố Hàng Châu ở miền đông Trung Quốc là ví dụ. Địa phương này cung cấp một khoản tiền hỗ trợ 1.000 nhân dân tệ ($ 155) cho mỗi người lao động nhập cư. Các thành phố khác đang cung cấp phiếu mua sắm, giảm giá tiền thuê nhà và thậm chí được tiếp cận sớm với vắc-xin Covid-19, theo thông tin của truyền thông Trung Quốc.
 |
| Một công nhân treo đèn lồng đỏ truyền thống cho Lễ hội mùa xuân sắp tới tại một khu thương mại và du lịch, ngày 3/2/2021 ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: Kevin Frayer / Getty Images AsiaPac / Getty Images. |
Tian Qimeng, người điều hành một công ty tư vấn kỹ thuật ở thành phố cảng Thiên Tân, miền đông Trung Quốc, cho biết, công ty của ông đang trao 300 nhân dân tệ (46 USD) tiền mặt cho những nhân viên không phải người địa phương chọn ở lại nghỉ lễ.
“Ban đầu tôi cũng muốn về nhà, nhưng cuối cùng quyết định từ chối vì tôi muốn làm một tấm gương tốt cho mọi người,” anh nói.
Người đàn ông 49 tuổi đã không trở về quê hương của mình ở tỉnh Thiểm Tây vào năm ngoái do lo ngại về virus corona. Lần cuối cùng anh không về nhà vào dịp Tết Nguyên đán trong hai năm liên tiếp là cách đây hơn hai thập kỷ, khi anh vừa tốt nghiệp đại học - do quá bận rộn với công việc kỹ thuật viên và anh ấy đã dành những ngày nghỉ đó trên công trường.
Tian nói rằng anh "tôn trọng và hiểu" những hạn chế được áp dụng đối với việc đi lại.
"Họ đều là những chuyên gia (sức khỏe) chuyên nghiệp, nếu bạn yêu cầu tôi đưa ra (chính sách) thì tôi không thể đưa ra những chính sách tốt hơn. Vậy tại sao không làm theo họ?", anh nói.
Những người khác cũng đang làm theo hướng dẫn chính thức.
Vicky Wang, một nhân viên công ty internet có trụ sở tại Thượng Hải, thường sẽ bay về với cha mẹ cô ở tỉnh Thiểm Tây một tuần trước Tết Nguyên đán.
Thay vào đó, năm nay, cô gái 25 tuổi này đang tích trữ những món ăn nhẹ yêu thích của mình - bánh gạo và sô cô la - khi cô chuẩn bị trải qua kỳ lễ quan trọng nhất trong năm chỉ một mình trong căn hộ cách gia định hơn 1.200 km.
Wang cho biết cô hiểu những đề xuất và lo ngại của chính phủ.
Cô nói: "Chúng ta phải sống cuộc sống của mình một cách an toàn hơn. Chúng ta phải loại bỏ mọi khả năng lây lan của virus. Chúng ta phải hy sinh một chút để giữ tất cả chúng ta an toàn".
