Đòi đất không có trong sổ đỏ
Đơn kêu cứu của gia đình bà Phan Thị Chi Lan (ngụ ấp Đông Lợi, xã Tân Đông, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) trình bày, ngày 27/02/2004 gia đình bà có sang nhượng lại đất cùng vườn cây cao su của ông Lê Trọng Phú (diện tích 2,34ha thuộc thửa 11, tờ bản đồ 24) và của ông Trần Văn Toàn (diện tích 2,54ha thuộc thửa 167, tờ bản đồ số 23, cả hai thửa đất trên tọa lạc tại ấp 1 xã Suối Ngô, huyện Tân Châu).
Ông Toàn và ông Phú đều là cán bộ của Cty TNHH MTV Cao su Tân Biên, nay là Cty CP Cao su Tân Biên. Diện tích đất nêu trên có nguồn gốc là do UBND tỉnh Tây Ninh cho Cty Cao su Tân Biên thuê nhưng Cty không có nhu cầu sử dụng nên đã giao lại cho ông Toàn và ông Phú canh tác từ năm 1997 (có Quyết định giao đất: Quyết định số 459/QĐ ngày 02/7/1997 và Quyết định 447/QĐ ngày 02/7/1997). Thời hạn giao đất 2 chu kỳ cây cao su (40 năm) kể từ năm 1997.
Từ năm 2010, Cty Cao su Tân Biên bắt đầu có đơn khởi kiện tại TAND huyện Tân Châu đối với gia đình bà Lan để đòi quyền sử dụng thửa đất 167 và thửa đất 11 trên. Ngày 10/3/2010, TAND huyện Tân Châu đã thụ lý vụ án. Mặc dù việc tranh chấp đất này chưa được hòa giải ở UBND xã Suối Ngô theo quy định pháp luật và vụ án này có yếu tố nước ngoài nhưng TAND huyện Tân Châu vẫn thụ lý giải quyết sơ thẩm. Đến ngày 13/4/2011, TAND huyện Tân Châu xét xử sơ thẩm vụ án lần thứ nhất, tại Bản án số 19/2011/DS-ST TAND huyện Tân Châu tuyên buộc bà Lan phải giao cho Cty Cao su Tân Biên thửa số 167 tờ bản đồ 23 và thửa đất 11 tờ bản đồ 24.
Ngày 3/6/2011, VKSND huyện Tân Châu đã có kháng nghị đối với bản án sơ thẩm số 19 theo thủ tục phúc thẩm. Một trong những lý do kháng nghị đó là giao đất không nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Cụ thể, theo VKSND huyện Tân Châu, GCNQSDĐ số 00063QSDĐ/450306 do UBND tỉnh Tây Ninh cấp cho Cty Cao su Tân Biên ngày 25/11/1997 không có tờ bản đồ số 23, 24. Ngoài ra, tại sơ đồ trích đo địa chính khu đất 662 ngày 30/5/2007 chỉ thể hiện Cty Cao su Tân Biên cho ông Toàn mượn thửa số 167 tờ bản đồ 23, cho ông Phú mượn thửa đất 11 tờ bản đồ 24. Cả hai người đều san nhượng cho bà Lan.
Ngày 21/9/2011, tại Bản án phúc thẩm số 237 TAND tỉnh Tây Ninh xử phúc thẩm tuyên chấp nhận kháng nghị của VKS, hủy Bản án sơ thẩm số 19 của huyện Tân Châu, giao hồ sơ vụ án về xét xử sơ thẩm lại từ đầu.
Đất đang tranh chấp vẫn được sổ đỏ
Vụ tranh chấp vẫn đang được giải quyết lại thì ngày 20/1/2016 Cty Cao su Tân Biên bất ngờ được Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh cấp GCNQSDĐ số CS01408, trong đó có hai thửa đất số 23, số 11 của gia đình bà Lan đang bị tranh chấp.
Sau đó, đến ngày 21 và 22/7/2016 TAND huyện Tân Châu tiến hành xét xử sơ thẩm lại vụ án lần thứ hai và tuyên: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Cty Cao su Tân Biên đối với bà Phan Thị Chi Lan. Buộc bà Lan giao trả cho Cty Cao su Tân Biên tổng diện tích đất 50.925m2 tại thửa 11 tờ bản đồ 24 và thửa 167 tờ bản đồ 23 (nay là thửa số 7, 8 tờ bản đồ số 10). Buộc bà Lan có nghĩa vụ thanh lý 2.375 cây cao su trên diện tích đất này để trả lại đất cho Cty Cao su Tân Biên. Thời hạn thanh lý và giao đất là 6 tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực. Căn cứ để Tòa án tuyên như trên là thửa 11 tờ bản đồ 24 và thửa 167 tờ bản đồ 23 (nay là thửa số 7, 8 tờ bản đồ số 10) đã được Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh cấp sổ đỏ cho Cty Cao su Tân Biên vào ngày 20/1/2016.
Phía bà Lan kháng cáo toàn bộ bản án, đề nghị TAND tỉnh Tây Ninh xử phúc thẩm, hủy án sơ thẩm để giải quyết lại. Ngày 30/12/2016, TAND tỉnh Tây Ninh xử phúc thẩm, tuyên bác kháng cáo của bà Lan, chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Cty Cao su Tân Biên.
Bà Lan tiếp tục làm đơn gửi TAND Cấp cao tại TP HCM xem xét giám đốc thẩm đồng thời làm đơn gửi các cơ quan chức năng tố cáo Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh. Bà Lan cho rằng Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh cấp GCNQSDĐ cho Cty Cao su Tân Biên là vi phạm pháp luật. “Về nguyên tắc đất đang trong thời kì đang tranh chấp thì không được cấp GCNQSDĐ 50.925m2 đất thuộc thửa 11 tờ bản đồ 24 và thửa 167 tờ bản đồ 23 (nay là thửa số 7, 8 tờ bản đồ số 10 theo ý kiến của Tòa án) hiện do gia đình tôi đang quản lý sử dụng liên tục từ năm 2004. Đất đang tranh chấp nhưng ngày 20/1/2016 lại được Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh cấp sổ đỏ là trái pháp luật. Tại sao đất gia đình tôi đang sử dụng, đang bị tranh chấp lại được cấp cho Cty Cao su Tân Biên? Hơn nữa việc cấp giấy này gia đình tôi hoàn toàn không hay biết, đến ngày 21/7/2016 là ngày mở phiên tòa cơ thẩm gia đình tôi mới biết được sự việc này. Việc làm khuất tất của Sở TN&MT là vì động cơ gì? Nay tôi làm đơn này tố cáo hành vi cấp GCNQSDĐ trái pháp luật của Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh”, bà Lan bức xúc.
Mặc khác, theo bà Lan, dù là đất được UBND tỉnh Tây Ninh cho Cty Cao su Tân Biên thuê nhưng do việc quản lý, sử dụng đất không hiệu quả nên ngày 6/7/2005 UBND tỉnh Tây Ninh đã ban hành Quyết định số 204/QĐ-CT về việc thu hồi lại diện tích 1.066,1194 ha đã giao cho Cty Cao su Tân Biên, trong đó có hai phần đất nêu trên của gia đình bà đang tranh chấp. Cũng trong ngày 6/7/2005, UBND tỉnh Tây Ninh đã ban hành Quyết định 205 về việc giao 1.066,1194 ha đất thu hồi của Cty Cao su Tân Biên cho UBND huyện Tân Châu để bố trí cho nhân dân sử dụng. “Như vậy, kể từ thời điểm này (ngày 6/7/2005), hai phần đất mà gia đình tôi đang sử dụng không thuộc quyền của Cty Cao su Tân Biên mà là của UBND huyện Tân Châu, bà Lan nói.
Trao đổi xung quanh vấn đề trên, ông Nguyễn Văn Quyết, Chủ tịch UBND xã Suối Ngô cho rằng, trên thực tế thửa đất 167 tờ bản đồ 23 và thửa đất 11 từ bản đồ 24 do gia đình bà Lan quản lý và khai thác từ trước tới nay. Cũng theo ông Quyết 2 thửa đất này nằm trong diện tích khoảng hơn 1000 ha mà UBND tỉnh Tây Ninh thu hồi của Cty Cao su Tân Biên giao lại cho huyện Tân Châu quản lý vào năm 2005. UBND tỉnh Tây Ninh cũng yêu cầu huyện Tân Châu lập phương án và bàn giao diện tích trên cho người dân quản lý và sử dụng.
Còn ông Nho, Chánh Văn phòng Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh - người được Giám đốc Sở TN&MT ủy quyền thì cho phóng viên biết, việc Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh cấp GCNQSDĐ cho Cty Cao su Tân Biên vào ngày 26/1/2016 là đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, khi phóng viên đề nghị ông Nho đưa ra những căn cứ pháp luật cho rằng việc cấp sổ là đúng thì ông Nho từ chối và nói để báo lại Ban Giám đốc rồi trả lời sau.