Tập trung nhận diện các hành vi rủi ro khi nộp thuế theo phương pháp kê khai
Cục Thuế cho biết, đối với công tác kiểm tra hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, cơ quan Thuế dự kiến tập trung nhận diện các hành vi rủi ro.
Tại Hội nghị “Rà soát, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ quản lý thuế và tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin” diễn ra từ ngày 2 - 5/12 ở Quảng Ninh, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nhấn mạnh, “Với nguyên tắc quản lý rủi ro là ‘bộ não’, quy trình nghiệp vụ là ‘xương sống’, hệ thống quản lý mới đáp ứng nhu cầu phân loại đúng đối tượng nộp thuế. Thay vì quản lý theo đối tượng hay theo chức năng như trước, chúng tôi chuyển sang lấy người nộp thuế làm trung tâm, phân nhóm, phân tầng từng nhóm đối tượng để đảm bảo tính phù hợp, tự động hóa cũng như tăng cường kết nối và chia sẻ dữ liệu Quốc gia”.
Vì vậy, Cục Thuế cho biết, đối với công tác kiểm tra hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, cơ quan Thuế dự kiến tập trung nhận diện các hành vi rủi ro như: Kê khai doanh thu thấp, che giấu doanh thu, sử dụng tài khoản thanh toán của bên thứ ba, không xuất hóa đơn, dùng hóa đơn không hợp pháp hoặc hạch toán các khoản chi phí không đúng quy định.
Bà Nguyễn Thị Thu, Trưởng Ban Nghiệp vụ thuế, Cục Thuế nhấn mạnh nguyên tắc tiên quyết, đó là lấy người nộp thuế làm trung tâm, nâng cao trải nghiệm, hỗ trợ tối đa và hạn chế tiếp xúc trực tiếp; quản lý rủi ro và tuân thủ bao gồm áp dụng rủi ro trong từng nghiệp vụ cụ thể, quản lý rủi ro tổng thể và quản lý tuân thủ tổng thể; tự động hóa toàn bộ quy trình, từ tiếp nhận tự động đến tự động hóa các bước xử lý, hạch toán, thông báo và ra quyết định.
Theo bà Nguyễn Thị Thu, “Tất cả nội dung này nhằm hướng đến việc chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ thống nhất theo vòng đời người nộp thuế, từ đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, quản lý nghĩa vụ, kiểm tra đến khi ngừng hoạt động, trên cơ sở quản lý rủi ro và tuân thủ, chuyển mạnh sang hỗ trợ chủ động để người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuận tiện”.
Hội nghị cũng đã tập trung rà soát và hoàn thiện hệ thống quy trình nghiệp vụ quản lý thuế. Trong đó, xem xét các bảng mô tả liên kết quy trình giữa từng nhóm đối tượng nộp thuế (doanh nghiệp, tổ chức, hộ và cá nhân kinh doanh, cá nhân khác, đất và các khoản thu khác) với các quy trình hỗ trợ, quản lý tuân thủ, quản lý rủi ro và kiểm tra thuế.
Nhấn mạnh việc tái thiết quy trình nghiệp vụ thuế không chỉ đơn thuần là số hóa hay áp dụng công nghệ lên quy trình cũ, mà là sáng tạo, thiết kế lại quy trình, trong đó bộ phận nghiệp vụ là đầu mối chính, ông Nguyễn Việt Anh, chuyên gia cao cấp Khu vực công Ngân hàng Thế giới (WB) lưu ý, công tác quản lý thuế cần hướng theo kết quả đầu ra, tránh bó hẹp vào nội dung quan trọng, nhất là số thu.
Cùng với đó, cần phân loại người nộp thuế theo mức độ tuân thủ hay không tuân thủ; phân khúc đối tượng nộp thuế trong bối cảnh số lượng người nộp rất lớn còn số cán bộ thuế có hạn. Ông cũng chia sẻ kinh nghiệm: “Lượng dữ liệu đang trở nên khổng lồ, đặc biệt sau khi áp dụng hóa đơn điện tử. Năng lực phân tích dữ liệu cần cải tiến hơn, có nhiều công cụ mạnh để xử lý dữ liệu sống, dữ liệu cập nhật theo thời gian thực, thay vì chủ yếu dùng Excel”.
Còn ông Rick Fisher, Cố vấn Thuế cao cấp WB cho rằng, cơ quan Thuế cần có các tiêu chí và thước đo cụ thể. Việc tái thiết quy trình nghiệp vụ phải hướng tới mục tiêu tăng mức độ tuân thủ của người nộp thuế, có đăng ký mới được số lượng người nộp thuế, số thuế phải nộp... trong bối cảnh trước đây tỷ lệ nộp thuế và kê khai không đúng hạn còn nhiều.
Chuyên gia WB nhấn mạnh, tái thiết quy trình nghiệp vụ không chỉ đơn thuần là số hóa hay áp dụng công nghệ lên quy trình cũ mà là sáng tạo, thiết kế lại quy trình; trong đó, bộ phận nghiệp vụ là đầu mối chính, chứ không phải bộ phận CNTT.