Tạo thói quen mua sắm trực tuyến có khó?

Hàng chính hãng tham gia chưa nhiều

Sáng qua (17/1), Cục TMĐT và Kinh tế số (IDEA) đã tổ chức tổng kết chương trình Online Friday. Theo báo cáo chính thức từ Ban tổ chức, Online Friday đã có 95.000 sản phẩm chính hãng tham gia chương trình, 720 doanh nghiệp (DN) mới đăng ký tham gia chương trình, nâng tổng số DN tham gia chương trình trên 3.840 doanh nghiệp và website bán lẻ.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng IDEA, số lượng hàng chính hãng của các thương hiệu lớn tham gia còn khiêm tốn nên IDEA sẽ nỗ lực hơn trong những năm tới để có thể thu hút số lượng lớn hơn các thương hiệu lớn tham gia bán hàng chính hãng trong các chương trình mua sắm trực tuyến (MSTT) của Cục. 

Đặc biệt năm 2019, IDEA đã  triển khai gian hàng Việt trên các sàn khá uy tín (Sendo và Vosvo). “Chúng tôi sẽ mở rộng quy mô để đẩy mạnh việc quảng bá hàng Việt thông qua kênh TMĐT không những trong nước mà trên các sàn TMĐT nước ngoài, hướng tới là đẩy mạnh xuất khẩu” - bà Huyền cho biết. 

Năm 2020 sẽ là năm đánh giá tổng thể kết quả của giai đoạn 1. Sau đó, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục báo cáo Chính phủ để triển khai ngày MSTT giai đoạn 2 (2021-2015) với quy mô ngày càng rộng lớn hơn và có sự kết nối với khu vực, hướng đến một ngày MSTT trong khu vực.

Ngay đầu từ năm 2020, IDEA đã tổ chức các chương trình Thứ sáu hàng tuần (every Friday) chỉ có hàng chính hãng với mong muốn mang đến cho khách hàng, người tiêu dùng trên toàn quốc một trải nghiệm mua sắm an toàn, thông tin rõ ràng, minh bạch nguồn gốc xuất xứ sản phẩm với mức giá ưu đãi độc quyền. Mô hình của every Friday là mỗi tuần sẽ lựa chọn 1 sản phẩm chính của 1 DN sản xuất hoặc phân phối hàng chính hãng để đẩy mạnh tiêu dùng. Hàng Việt Nam uy tín chất lượng sẽ được ưu tiên để phối hợp và thúc đẩy chương trình Gian hàng Việt quốc gia trên sàn TMĐT cũng như trong chương trình every Friday. 

Quyết liệt xử lý hàng giả, hàng nhái 

Đại diện ViettelPost cho rằng, muốn tạo thành thói quen MSTT vào thứ sáu hàng tuần thì DN phải chọn sản phẩm chất lượng để người tiêu dùng nhận biết như thế nào là sản phẩm chính hãng chất lượng, xây dựng bộ tiêu chí chất lượng để cung cấp cho người tiêu dùng. 

Song song đó phải chấm điểm người bán để có thể giới thiệu những DN, những sản phẩm thật sự chất lượng trên trang onlinefriday.vn thì mới có thể giữ chân người tiêu dùng và kích thích họ kích vào trang đó mỗi ngày thứ sáu. Đồng quan điểm, ông Trương Quang Việt, Phó Tổng Giám đốc VietelPay kỳ vọng every Friday sẽ tạo ra một thói quen tốt (mua sản phẩm chính hãng, rõ ràng nguồn gốc xuất xứ) cho người tiêu dùng. 

Bà Huyền khẳng định, tất cả DN đồng hành cùng chương trình nhiều năm qua đã nhất trí cao và sẵn sàng đồng hành thường xuyên liên tục với Cục, đều đã có những lựa chọn chiến lược cho các dòng sản phẩm tham gia chương trình mỗi tuần. Do đó, hy vọng sẽ tạo được môi trường để người tiêu dùng trên phạm vi cả nước được thường xuyên trải nghiệm ứng dụng TMĐT và MSTT những sản phẩm chính hãng, chất lượng để dần dần tích lũy và hình thành một thói quen MSTT. Chỉ như thế TMĐT Việt Nam mới có sự phát triển bền vững.

Tuy nhiên, thực tế không đơn giản khi các sàn TMĐT lớn đều đã tham gia chương trình cam kết “Nói không với hàng giả” trong 2 năm qua nhưng đến nay, hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại ngang nhiên trên các sàn TMĐT lớn này. Thậm chí, ngay trong lễ ký cam kết, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ đã “chỉ thẳng”, trong số các sàn ký cam kết vẫn đang bán rất nhiều sản phẩm hàng giả. 

Và đến giờ này, các sàn TMĐT được “chỉ mặt, đặt tên” bán hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại. Thế nhưng 2 sàn TMĐT đã khẳng định được uy tín, hàng chất lượng và chính hãng (adayroi.vn và lotte.vn) lại đã phải dừng hoạt động. Một chuyên gia về thương mại lý giải, mua hàng chính hãng trên các sàn TMĐT thực tế gặp khá nhiều rủi ro khi hàng bày bán một kiểu nhưng giao cho khách hàng lại kiểu khác. Đây chính là lý do khiến cho 2 sàn uy tín và chỉ bán hàng chính hãng kia không thể trụ được do bị ảnh hưởng. 

Ngoài ra, theo vị này, còn một nguyên nhân khác khiến cho 2 sàn nói trên dừng hoạt động là họ trực tiếp chịu trách nhiệm với chất lượng sản phẩm của mình, các sàn còn lại thì giống như một cái chợ để người bán hàng, DN đến bày bán và các chủ sàn thì chưa bị gắn trách nhiệm với hàng hóa bán trên sàn TMĐT của mình nên việc xuất hiện công khai hàng giả, hàng nhái trên các sàn lớn ở Việt Nam hiện nay vẫn khá nhiều. 

Trước thực trạng này, Bộ Công Thương đã đưa vào kế hoạch để sửa đổi Nghị định 52 trong năm 2020. Với dự thảo sửa đổi mới thì với những sàn bị phản ánh về những dấu hiệu vi phạm sẽ có nhiều biện pháp xử lý như tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm quyết liệt, thậm chí là sẽ có những lần kiểm tra đột xuất và có thể là rút đăng ký và gắn trách nhiệm của chủ sàn với hàng hóa bày bán trên sàn của mình.