Tạo chiến lược vừa thu hút FDI, vừa xây dựng những ngành công nghiệp nền tảng

Cần thay đổi để ngành CN Việt Nam có vị trí mới trong chuỗi sản xuất toàn cầu. (Nguồn ảnh: Bộ Công Thương).
Cần thay đổi để ngành CN Việt Nam có vị trí mới trong chuỗi sản xuất toàn cầu. (Nguồn ảnh: Bộ Công Thương).
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Vốn được coi là động lực dẫn dắt sự tăng trưởng của Việt Nam trong nhiều năm gần đây nhưng trong năm 2023, trước sức suy giảm của kinh tế toàn cầu, công nghiệp chế biến, chế tạo cũng đã không còn giữ được vai trò này. Đây là lúc cần nhìn nhận lại để chuyển hướng thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp, nhằm gia tăng giá trị cho Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

“Điểm sáng” chế biến, chế tạo suy giảm

Báo cáo của Cục Công nghiệp (CN - Bộ Công Thương) khẳng định thị trường của phần lớn các ngành CN trong nước chủ yếu hướng vào xuất khẩu phụ thuộc lớn vào thị trường toàn cầu do sản lượng sản xuất trong nước vượt xa nhu cầu của nội địa, đặc biệt là đối với các ngành hàng như dệt may, da - giày, điện tử, chế biến thực phẩm, thép xây dựng...

Tuy nhiên, trong năm 2023, kinh tế thế giới suy giảm, cầu hiện ở mức thấp ảnh hưởng lớn tới các ngành CN chế biến, chế tạo trong nước, dẫn đến sản xuất CN sụt giảm đáng kể và hồi phục rất chậm. Ngành CN chế biến, chế tạo không còn duy trì được vai trò là động lực chính của tăng trưởng như các năm trước đây. Chỉ số sản xuất CN (IIP) ngành chế biến, chế tạo năm 2023 ước tăng 3,08%, là mức tăng thấp nhất trong 10 năm gần đây.

Chỉ số IIP và sản lượng sản xuất của nhiều ngành CN quan trọng giảm so với cùng kỳ (như ô tô, xe máy, thép, điện tử, điện thoại di động, giày dép da, quần áo may mặc thường...). Năng lực sản xuất CN vẫn chậm được cải thiện, chưa có nhiều biến chuyển trong việc giải quyết các “điểm nghẽn” vốn có của nền CN, đặc biệt là trong các ngành CN có tính nền tảng, then chốt.

Đại diện Cục CN dự báo, trong năm 2024, các ngành CN trong nước sẽ tiếp tục gặp nhiều thách thức. Kinh tế toàn cầu dự kiến hồi phục nhưng với tốc độ rất chậm - nhất là ảnh hưởng từ việc tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc sẽ dẫn đến nhiều khó khăn cả từ phía cung và cầu của sản xuất thế giới và khu vực - trong đó có Việt Nam. Trong nước, sức mua dự kiến vẫn sẽ chậm hồi phục; việc tiếp cận và sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp vẫn sẽ còn gặp nhiều khó khăn; Thị trường bất động sản suy giảm sẽ tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều ngành sản xuất có liên quan.

Cần chiến lược trong thu hút đầu tư FDI

Tại Hội nghị tổng kết ngành Công Thương, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, những tháng đầu năm 2023, toàn ngành CN chứng kiến sự suy giảm mạnh với tốc độ tăng trưởng âm 6,3%. Trong đó, CN chế biến, chế tạo giảm 6,9% là điều chưa từng xảy ra trong cùng kỳ suốt 20 năm qua. Một số ngành CN chủ lực như xe máy, thép... đều giảm và giảm khá sâu, có lĩnh vực giảm đến 43% như CN điện tử. “Những con số này cho thấy “trận bão” mà chúng ta vừa đi qua là rất lớn” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, CN hiện nay chủ yếu đang phụ thuộc vào khối đầu tư nước ngoài (FDI). Các ngành CN nền tảng, CN ưu tiên, CN mũi nhọn như lĩnh vực công nghệ thông tin, cơ khí chế tạo, CN phụ trợ, CN năng lượng, năng lượng xanh... còn nhiều vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu, xem xét, xem cần thu hút đầu tư FDI theo chiều hướng ra sao, phải xác định được những tiêu chí, điều kiện để lựa chọn lĩnh vực CN và các nguồn FDI.

Nhắc đến ngành CN bán dẫn đang rất “hot” hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng, cần phải xác định kỹ càng thu hút đầu tư FDI để có thể tiếp cận, thay đổi được gì về vị trí của Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu. Cụ thể, Phó Thủ tướng nói: “Trong thời gian tới, nếu chúng ta lựa chọn ngành CN bán dẫn, thì chúng ta có thể tiếp cận và hiểu được ngành CN này để từ đó có thể lựa chọn xem nắm bắt, thu hút đầu tư vào khâu nào trong chuỗi giá trị đó. Hay nói đến CN bán dẫn rồi cuối cùng cũng chỉ là gia công như sản xuất giày dép và may mặc…”.

“Tôi nhắc điều này để các Bộ, ngành, doanh nghiệp đừng có mừng khi FDI đầu tư vào Việt Nam với công nghệ cao, tổng vốn đầu tư cao nhưng chúng ta vẫn chỉ ở khâu gia công. Chúng ta không có bao nhiêu giá trị gia tăng ở đó. Và trên thực tế, không giúp cho chúng ta thay đổi, nâng cao năng lực và giúp chúng ta phát triển được ngành CN nền tảng, mũi nhọn, cơ bản” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Do đó, Phó Thủ tướng lưu ý, hiện Việt Nam đang là điểm hút rất lớn với thế giới, với các tập đoàn lớn bởi có thị trường rộng lớn với 16 hiệp định thương mại tự do đã ký kết. Trong bối cảnh này, các Bộ, ngành phải lựa chọn, xây dựng được những chiến lược để vừa thu hút FDI nhưng vừa xây dựng được những ngành CN nền tảng.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Nâng cao an toàn bảo mật hệ thống ngân hàng

Tại nhiều ngân hàng thương mại, có tới 97% số lượng giao dịch được thực hiện qua kênh số.

(PLVN) - Dịch vụ ngân hàng số đang phát triển rất mạnh mẽ, kéo theo nhiều tiềm ẩn rủi ro về an ninh, bảo mật. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn hệ thống nhưng trước sự tinh vi của các đối tượng, các tổ chức tín dụng cần không ngừng nâng cao bảo mật, an toàn.

Đề xuất bổ sung thẩm quyền hoàn thuế đối với doanh nghiệp lớn

Để được hoàn thuế, DN lớn phải quay về Cục Thuế địa phương làm thủ tục.
(PLVN) - Thay vì phải chuyển hồ sơ về Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý theo quy định hiện hành, nếu được Quốc hội thông qua, các doanh nghiệp (DN) do Cục Thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) quản lý phát sinh hoàn thuế sẽ do Cục Thuế DN lớn trực tiếp giải quyết thủ tục…

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal
(PLVN) - Thị trường Halal toàn cầu đang bùng nổ, và phụ nữ không chỉ là người tiêu dùng chủ chốt mà còn là lực lượng sản xuất, kinh doanh, tiếp thị và lãnh đạo quan trọng, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của thị trường này.

Dồn sức giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Thi công cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.
(PLVN) - Dự án đường bộ cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nằm trong danh sách các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải. Xác định rõ tầm quan trọng của dự án, các địa phương có dự án đi qua đang nỗ lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).

Thủ tướng chỉ đạo về điều hành giá điện và xem xét nhập khẩu điện nước ngoài

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền điều hành giá điện theo lộ trình phù hợp, không "giật cục", phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và mức chi trả của người dân. Bên cạnh đó, xem xét khả năng tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc để bổ sung điện cho hệ thống nếu cần.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

Cần áp thuế VAT với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa, nông nghiệp bền vững

Ảnh minh họa (https://baochinhphu.vn)
(PLVN) - Nghị trường quốc hội đang bàn về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là quy định thuế VAT đối với phân bón. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải sửa đổi quy định hiện hành, cần áp thuế VAT đối với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa.

Bạc Liêu: Nhân rộng mô hình luân canh tôm - lúa

Từ 2001, Bạc Liêu đã bắt đầu tổ chức sản xuất mô hình tôm - lúa. (Ảnh: Thái Đào)
(PLVN) - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bạc Liêu vừa phối hợp với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu” với sự tham gia của nhiều chuyên gia nông nghiệp.