Tạo chiến lược vừa thu hút FDI, vừa xây dựng những ngành công nghiệp nền tảng

Cần thay đổi để ngành CN Việt Nam có vị trí mới trong chuỗi sản xuất toàn cầu. (Nguồn ảnh: Bộ Công Thương).
Cần thay đổi để ngành CN Việt Nam có vị trí mới trong chuỗi sản xuất toàn cầu. (Nguồn ảnh: Bộ Công Thương).
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Vốn được coi là động lực dẫn dắt sự tăng trưởng của Việt Nam trong nhiều năm gần đây nhưng trong năm 2023, trước sức suy giảm của kinh tế toàn cầu, công nghiệp chế biến, chế tạo cũng đã không còn giữ được vai trò này. Đây là lúc cần nhìn nhận lại để chuyển hướng thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp, nhằm gia tăng giá trị cho Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

“Điểm sáng” chế biến, chế tạo suy giảm

Báo cáo của Cục Công nghiệp (CN - Bộ Công Thương) khẳng định thị trường của phần lớn các ngành CN trong nước chủ yếu hướng vào xuất khẩu phụ thuộc lớn vào thị trường toàn cầu do sản lượng sản xuất trong nước vượt xa nhu cầu của nội địa, đặc biệt là đối với các ngành hàng như dệt may, da - giày, điện tử, chế biến thực phẩm, thép xây dựng...

Tuy nhiên, trong năm 2023, kinh tế thế giới suy giảm, cầu hiện ở mức thấp ảnh hưởng lớn tới các ngành CN chế biến, chế tạo trong nước, dẫn đến sản xuất CN sụt giảm đáng kể và hồi phục rất chậm. Ngành CN chế biến, chế tạo không còn duy trì được vai trò là động lực chính của tăng trưởng như các năm trước đây. Chỉ số sản xuất CN (IIP) ngành chế biến, chế tạo năm 2023 ước tăng 3,08%, là mức tăng thấp nhất trong 10 năm gần đây.

Chỉ số IIP và sản lượng sản xuất của nhiều ngành CN quan trọng giảm so với cùng kỳ (như ô tô, xe máy, thép, điện tử, điện thoại di động, giày dép da, quần áo may mặc thường...). Năng lực sản xuất CN vẫn chậm được cải thiện, chưa có nhiều biến chuyển trong việc giải quyết các “điểm nghẽn” vốn có của nền CN, đặc biệt là trong các ngành CN có tính nền tảng, then chốt.

Đại diện Cục CN dự báo, trong năm 2024, các ngành CN trong nước sẽ tiếp tục gặp nhiều thách thức. Kinh tế toàn cầu dự kiến hồi phục nhưng với tốc độ rất chậm - nhất là ảnh hưởng từ việc tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc sẽ dẫn đến nhiều khó khăn cả từ phía cung và cầu của sản xuất thế giới và khu vực - trong đó có Việt Nam. Trong nước, sức mua dự kiến vẫn sẽ chậm hồi phục; việc tiếp cận và sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp vẫn sẽ còn gặp nhiều khó khăn; Thị trường bất động sản suy giảm sẽ tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều ngành sản xuất có liên quan.

Cần chiến lược trong thu hút đầu tư FDI

Tại Hội nghị tổng kết ngành Công Thương, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, những tháng đầu năm 2023, toàn ngành CN chứng kiến sự suy giảm mạnh với tốc độ tăng trưởng âm 6,3%. Trong đó, CN chế biến, chế tạo giảm 6,9% là điều chưa từng xảy ra trong cùng kỳ suốt 20 năm qua. Một số ngành CN chủ lực như xe máy, thép... đều giảm và giảm khá sâu, có lĩnh vực giảm đến 43% như CN điện tử. “Những con số này cho thấy “trận bão” mà chúng ta vừa đi qua là rất lớn” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, CN hiện nay chủ yếu đang phụ thuộc vào khối đầu tư nước ngoài (FDI). Các ngành CN nền tảng, CN ưu tiên, CN mũi nhọn như lĩnh vực công nghệ thông tin, cơ khí chế tạo, CN phụ trợ, CN năng lượng, năng lượng xanh... còn nhiều vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu, xem xét, xem cần thu hút đầu tư FDI theo chiều hướng ra sao, phải xác định được những tiêu chí, điều kiện để lựa chọn lĩnh vực CN và các nguồn FDI.

Nhắc đến ngành CN bán dẫn đang rất “hot” hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng, cần phải xác định kỹ càng thu hút đầu tư FDI để có thể tiếp cận, thay đổi được gì về vị trí của Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu. Cụ thể, Phó Thủ tướng nói: “Trong thời gian tới, nếu chúng ta lựa chọn ngành CN bán dẫn, thì chúng ta có thể tiếp cận và hiểu được ngành CN này để từ đó có thể lựa chọn xem nắm bắt, thu hút đầu tư vào khâu nào trong chuỗi giá trị đó. Hay nói đến CN bán dẫn rồi cuối cùng cũng chỉ là gia công như sản xuất giày dép và may mặc…”.

“Tôi nhắc điều này để các Bộ, ngành, doanh nghiệp đừng có mừng khi FDI đầu tư vào Việt Nam với công nghệ cao, tổng vốn đầu tư cao nhưng chúng ta vẫn chỉ ở khâu gia công. Chúng ta không có bao nhiêu giá trị gia tăng ở đó. Và trên thực tế, không giúp cho chúng ta thay đổi, nâng cao năng lực và giúp chúng ta phát triển được ngành CN nền tảng, mũi nhọn, cơ bản” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Do đó, Phó Thủ tướng lưu ý, hiện Việt Nam đang là điểm hút rất lớn với thế giới, với các tập đoàn lớn bởi có thị trường rộng lớn với 16 hiệp định thương mại tự do đã ký kết. Trong bối cảnh này, các Bộ, ngành phải lựa chọn, xây dựng được những chiến lược để vừa thu hút FDI nhưng vừa xây dựng được những ngành CN nền tảng.

Đọc thêm

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.