Dùng năng lượng thân thiện môi trường
Sáng chế độc đáo trên là do nhóm 3 bạn Phạm Hồng Trường (sinh viên năm 4, Khoa Quản lý dự án) cùng với 2 thành viên trong nhóm là Nguyễn Thành Minh (Khoa Quản lý dự án) và Lê Hoàng (Khoa Điện), cùng học tại ĐH Bách khoa – Đại học Đà Nẵng nghiên cứu.
Theo chia sẻ của trưởng nhóm Phạm Hồng Trường, với mục tiêu sử dụng nguồn năng lượng sạch thay cho các nguồn năng lượng hóa thạch đang dần cạn kiệt và gia tăng ô nhiễm môi trường hiện nay. Nhóm đã nghiên cứu và sử dụng năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng vô tận và thân thiện với môi trường.
Khi Đoàn Trường ĐH Bách khoa phối hợp với Đoàn Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng (KH&CN) phát động cuộc thi “Thiết kế sản phẩm tiết kiệm năng lượng và ứng phó với biến đổi khí hậu”, nhóm của Trường đã nghĩ tới ý tưởng tận dụng nguồn năng lượng mặt trời để vận hành xe xích lô.
“Xích lô là một phần không thể thiếu của nét đẹp văn hóa du lịch Việt Nam nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng. Đặc biệt, với miền Trung số ngày nắng, nhiệt độ cao chiếm rất nhiều trong năm. Nắng nóng khiến mọi hoạt động của con người đều nhanh chóng mất năng lượng, trong khi đó mỗi lần đến các điểm du lịch như dọc tuyến đường Bạch Đằng hay Bảo tàng Chăm của Đà Nẵng, chứng kiến các bác, các chú lớn tuổi phải gồng mình đạp xích lô chở khách dưới thời tiết nắng nóng, trong đầu mình bỗng đặt ra câu hỏi: Tại sao mình không tận dụng nguồn ánh sáng năng lượng mặt trời dồi dào này vào việc vận hành xích lô thay cho sức người?”, Trường cho biết.
Việc tận dụng nguồn năng lượng được xem là vô hạn và sẵn có trong tự nhiên để vận hành xe xích lô cũng góp phần kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ môi trường. Ngoài ra, với mô hình này, nhóm tin rằng có thể áp dụng cho nhiều loại xe khác như xe ba bánh của người khuyết tật... , Trường chia sẻ.
Mang ý tưởng táo bạo này trao đổi với 2 người bạn thân, ngay lập tức, Trường nhận được sự đồng tình cao của các bạn. Qua thời gian nghiên cứu, nhóm đã quyết định thu ánh sáng qua những tấm pin mặt trời đặt trên mái che để tạo ra năng lượng.
 |
| Nhóm sinh viên bên sản phẩm đoạt giải nhì cuộc thi “Thiết kế sản phẩm tiết kiệm năng lượng và ứng phó với biến đổi khí hậu”. |
Ăn mỳ tôm để tiền theo đuổi ý tưởng
Sau gần 5 tháng ròng rã nghiên cứu, chế tạo, công trình xích lô chạy bằng năng lượng xanh của nhóm cũng đã hoàn thiện và thử nghiệm thành công một cách ấn tượng. Tuy nhiên, để có được thành công bước đầu, nhóm sinh viên đã phải trải qua không ít ngày khó khăn, gian khổ.
Theo các bạn trong nhóm, từ ngày nhóm quyết định cùng nhau chế tạo ra chiếc xích lô “độc” này, do hầu hết các bạn trong nhóm không có nhiều kiến thức về sử dụng pin năng lượng mặt trời nên cả ba phải tự mày mò tìm kiếm tài liệu, thay phiên nhau nghiên cứu trên sách, báo và internet.
Khi phần khó nhất là mô hình đã xong thì lại nảy sinh vấn đề khác khi cả 3 bạn đều có hoàn cảnh gia đình khó khăn, đến tiền học phí, ăn ở còn khó huống gì bỏ ra một khoản tiền lên đến chục triệu đồng để mua thiết bị chế tạo sản phẩm, khiến 3 chàng sinh viên nghèo đã phải đau đầu suy nghĩ vì không biết lấy đâu ra kinh phí thực hiện. Hơn nữa, lại phải đặt mua 4 tấm pin mặt trời từ TP HCM.
Để thực hiện ước mơ này, 3 chàng sinh viên nghèo đã phải lên phương án chi tiêu tiết kiệm để mua từng phụ tùng cho sản phẩm. Tụi mình không thể xoay xở một lúc được chục triệu đồng mua thiết bị nên đã bàn nhau ăn mỳ tôm cả tháng, tiết kiệm từng đồng mua riêng lẻ từng thiết bị, rồi tận dụng đồ cũ có sẵn”, Minh tiết lộ.
Bạn Nguyễn Thành Minh cho biết thêm: “Để tiết kiệm chi phí, mình phải “hi sinh” chiếc xe đạp điện cho cả nhóm tháo lấy động cơ, bộ điều tốc, tay ga, bộ điều chuyển điện và cả cái đèn led nữa… để thiết kế bộ động cơ chạy bằng năng lượng điện chuyển hóa từ tấm pin mặt trời.
Quy trình vận hành của xích lô là từ 4 tấm pin đặt ở mái che, hấp thu năng lượng mặt trời, ánh sáng sau hấp thu sẽ biến đổi thành điện năng, tạo ra nguồn điện một chiều. Nguồn điện này sẽ được dẫn tới bộ điều khiển là một thiết bị có chức năng tự động điều hòa dòng điện từ pin mặt trời và dòng điện nạp cho bình ắc quy. Tiếp đến sẽ thông qua bộ biến đổi điện vào động cơ giúp cho động cơ hoạt động. “Như vậy, với năng lượng nguồn điện sạch thu từ năng lượng mặt trời, xe xích lô nhờ đó có thể vận hành dễ dàng mà không tốn sức của các bác tài xế. Một ưu điểm khác là sản phẩm có độ bền cao, dễ thiết kế và lắp rắp”, Trường cho biết.
Đưa sản phẩm vào thực tiễn
Với những tính năng ưu việt và khả thi, đề tài nghiên cứu này đã được trao giải nhì của cuộc thi “Thiết kế sản phẩm tiết kiệm năng lượng và ứng phó với biến đổi khí hậu” do Đoàn Trường ĐH Bách khoa Đà Nẵng phối hợp với Sở KH&CN Đà Nẵng tổ chức. Sản phẩm được đánh giá có tính ứng dụng cao là điều cả nhóm rất vui và hạnh phúc.
Khi bắt tay vào thực hiện ý tưởng, dù gặp nhiều khó khăn nhưng nhóm luôn động viên nhau, cùng nhau hướng đến làm thế nào để sản phẩm của mình có thể trở thành mô hình dịch vụ xích lô mới chạy bằng nguồn năng lượng sạch thay thế việc đạp xích lô truyền thống, góp phần thay đổi vẻ đẹp của thành phố du lịch, chống biển đổi khí hậu, bảo vệ môi trường bằng nguồn năng lượng sạch và sẵn có.
“Hiện nhóm em đang tiếp tục hoàn thiện sản phẩm, thay thế loại pin mặt trời dạng cứng thành pin dạng dẻo để xe chạy êm hơn, đỡ cảm giác nặng nề. Mặt khác, quá trình tạo sản phẩm thì nhóm sử ứng dụng trên chiếc xích lô đã cũ nên tính thẩm mỹ còn thấp, sau khi hoàn thiện, nhóm sẽ đề xuất áp dụng trên loại xe xích lô hoàn toàn mới để tạo tính thẩm mỹ cũng như kích thích du lịch bằng dòng xe xích lô dạo phố phát triển mạnh hơn”, Trường tâm sự.
Được biết, chiếc xích lô này có thể chở được khoảng 200kg, tương đương với 3- 4 người. Với hệ thống tích điện, xe có thể hoạt động liên tục từ 3- 4 giờ cho một lần sạc đầy bình. Đặc biệt, lúc có nắng có thể vừa sạc vừa hoạt động liên tục. Vào mùa mưa, ít nắng, chiếc xích lô vẫn có thể hoạt động tốt bằng cách sạc điện. Vì vậy, khả năng và phạm vi hoạt động của xe rất cao. Hiện giá thành để chế tạo, nâng cấp chiếc xe này khoảng 10- 15 triệu, chưa tính phần vỏ xe.
Vừa qua, Sở KH&CN cũng đã làm việc với Trung tâm Xúc tiến du lịch Đà Nẵng và đại diện của Trung tâm cho biết sẽ đề xuất đưa sản phẩm này vào ứng dụng hỗ trợ phát triển du lịch địa phương.
Thầy giáo Hồ Dương Đông, Khoa Quản lý dự án, Trường ĐH Bách khoa Đà Nẵng- người đồng hành cùng nhóm trong quá trình sáng chế sản phẩm nhận xét: Ý tưởng của nhóm có ý nghĩa thực tế rất cao. Các bạn làm việc rất nghiêm túc và hăng say trong quá trình sáng chế để đem lại sản phẩm mong muốn góp phần phát triển chung của ngành du lịch thành phố. Điều đáng mừng là sáng chế của nhóm đã được Sở KH&CN Đà Nẵng đánh giá cao trong việc có thể áp dụng vào xích lô du lịch địa phương.
Với những đánh giá bước đầu như vậy, sản phẩm xe xích lô chạy bằng năng lượng mặt trời của nhóm sinh viên ĐH Đà Nẵng được kỳ vọng sẽ mở ra một dịch vụ mới về du lịch thân thiện môi trường.
