Tăng thuế thuốc lá sẽ giúp giảm tiêu thụ thuốc lá?

Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada phát biểu tại Hội thảo
Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada phát biểu tại Hội thảo
(PLO) - Thuốc lá có quá nhiều tác hại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đó là điều ai cũng rõ. Nhưng xử lý thế nào để hạn chế tối đa tác hại của thuốc lá, thì đến giờ vẫn chưa có biện pháp triệt để. Kết hợp giữa tuyên truyền phòng chống và sự mạnh tay của luật pháp có lẽ là phương pháp hữu hiệu để hạn chế hậu quả của thuốc lá tại Việt Nam trong thời gian tới.

Thuốc là đi đôi với đói nghèo bất công!

Đó là ý kiến của Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada tại Hội thảo cung cấp thông tin về tác hại thuốc lá và truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá diễn ra vào ngày 19/4 tại TPHCM do Bộ Y tế tổ chức. Theo bà Phạm Thị Hoàng Anh, thuốc lá gây ra tử vong, bệnh tật và tàn phá phi lý. Mỗi năm, thuốc lá giết khoảng 6 triệu người trên thế giới, trong đó có 5 triệu người là do chủ động hút, số còn lại chết vì hút thuốc thụ động.

Tại Việt Nam, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nam giới với gần 28% tổng số ca tử vong ở nam giới trên 35 tuổi từ các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc. Một điều đáng lưu ý, theo nghiên cứu, thuốc lá tác động lên người nghèo nhiều hơn người giàu. Nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, tỉ lệ hút thuốc ở người nghèo cao hơn các nhóm khác, đồng thời người có trình độ học vấn thấp lại hút thuốc nhiều hơn.  

Một trong những hệ lụy lớn của thuốc lá là lãng phí nguồn lực khan hiếm và gia tăng đói nghèo, lý do là việc hút thuốc lá gây bệnh dẫn đến chi phí cao, người hút mất năng suất lao động, gây suy thoái môi trường. Việc mỗi một thành viên trong gia đình hút thuốc đồng nghĩa với việc giảm chi phí sống, thu nhập thấp đi, tăng bệnh tật, giảm sức lao động…

Một con số khổng lồ được đưa ra tại hội nghị cho thấy, trong năm 2015, người Việt Nam chi mua 31.000 tỷ VND cho thuốc lá, tương đương với 2,4 triệu tấn gạo đủ nuôi sống 1,3 triệu người trong 1 năm. Đồng thời, tổng chi phí điều trị và chi phí do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh trên tổng số 25 nhóm bệnh do thuốc lá là 24.000 tỷ VND, tương đương với 1% GDP năm 2014.

Một số nguyên nhân được chỉ ra cho tình trạng thuốc lá gia tăng tiêu thụ, khó bị ngăn ngừa đó là sự ảnh hưởng bới các chiến lược tiếp thị sai trái. Đồng thời, giá thuốc lá vẫn còn khá rẻ ở mức chấp nhận được cũng là một nguyên nhân khiến người nghèo, thanh thiếu niên chọn sử dụng thuốc lá. 

Tăng thuế thuốc lá sao cho hợp lý?

Tại Hội thảo, một vấn đề được các chuyên gia đặt ra và bàn luận, là câu chuyện tăng thuế thuốc lá. Theo Ths. BS Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức WHO tại Việt Nam thì kinh nghiệm từ việc tăng thuế, tăng giá thuốc đã cho thấy, khi giá thuốc tăng 10%, mức tiêu thụ thuốc lá sẽ giảm xuống xấp xỉ 5%. Đây là mức giảm chung, nhưng nếu tính về đối tượng có thu nhập thấp hơn là người nghèo và trẻ em thì khi giá thuốc tăng 10%, mức giảm tiêu thụ thuốc sẽ là 10%. Việc tăng thuế thuốc là không chỉ làm giảm mức tiêu thụ thuốc, giảm các hệ lụy do thuốc lá gây ra mà còn giúp tăng nguồn thu cho Chính phủ.

Theo dõi các số liệu từ những lần tăng thuế thuốc lá vào các năm  2008 và 2016 cho thấy, doanh thu thuế đều tăng trong các năm nói trên. Thu thuế thuốc là tăng thêm 1000 tỉ trong lần tăng thuế năm 2008 là khoảng 1250 tỷ trong lần tăng năm 2016. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, mức tăng này không được cho là cao do mức tăng thuế khá khiên tốn.

Một vấn đề khác là tăng thuế có làm giảm tiêu dùng thuốc lá, tuy nhiên do thu nhập tăng liên tục nhớ tăng trưởng kinh tế nên mức tiêu thụ chỉ giảm trong thời gian ngắn sau đó lại tăng thêm, do đó, nhiều kiến nghị cho rằng thuế nên tăng đều qua các năm để đảm bảo theo kịp tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Mức thuế thuốc lá hiện nay của Việt Nam còn khá thấp (khoảng 35,6% giá bán lẻ). WHO khuyến cáo, thuế thuốc lá Việt Nam nên tiếp tục tăng sao cho thuế chiếm hơn 70% hoặc hơn trong giá bán lẻ.

Theo đại diện Bộ Y tế, mục tiêu chiến lược quốc gia phòng chống thuốc là đến năm 2020 là giảm tỉ lệ hút thuốc lá trong nam giới xuống 39%, thanh thiếu niên xuống 18% năm 2020. Có hai phương án được đề xuất nhằm tăng thuế thuốc lá. Phương án thứ nhất là cần tăng đủ cao sao cho có thể tác động làm giảm 3% tỉ lệ hút thuốc vào năm 2020. Quy định cụ thể là từ 1/1 năm 2020, bên cạnh biểu thuế hiện hạnh, bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 2000 đồng/bao. 

Tuy nhiên, hiện nay giá thuế thuốc lá Việt Nam còn thấp, vì vậy các chuyên gia cũng đề xuất thêm một phương án tối ưu là nên cân nhắc 1 mức thuế cao hơn nữa, cần áp dụng tăng thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức 5000 đồng/bao kể từ thời điểm 1/1/2020.

Tin cùng chuyên mục

Việt Nam - Nhật Bản mở ra kỷ nguyên mới trong kết nối nông nghiệp công nghệ cao

Việt Nam - Nhật Bản mở ra kỷ nguyên mới trong kết nối nông nghiệp công nghệ cao

(PLVN) - Ngày 22/11 tại Hà Nội, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia ký biên bản ghi nhớ hợp tác và tổ chức hội thảo ”kết nối chuỗi cung ứng và đáp ứng thị trường” với Công ty TNHH AEON TOPVALU Việt Nam. Dự và chứng kiến lễ ký kết có Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cùng Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam - ông Ito Naoki.

Đọc thêm

Thách thức bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản

Nhiều nhiệm vụ trọng tâm để bảo vệ các hệ sinh thái ven biển vùng Đồng bằng sông Cửu Long. (Ảnh: Hữu Tuấn)
(PLVN) -  Ngành thủy sản được xác định là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn trong nền kinh tế biển của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng nhanh. Nhưng trong quá trình phát triển, ngành thủy sản cũng đang phải đối mặt với không ít những thách thức, trong đó có vấn đề môi trường và suy thoái hệ sinh thái ven biển.

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.