Tăng thuế thuốc lá sẽ giúp giảm tiêu thụ thuốc lá?

Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada phát biểu tại Hội thảo
Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada phát biểu tại Hội thảo
(PLO) - Thuốc lá có quá nhiều tác hại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đó là điều ai cũng rõ. Nhưng xử lý thế nào để hạn chế tối đa tác hại của thuốc lá, thì đến giờ vẫn chưa có biện pháp triệt để. Kết hợp giữa tuyên truyền phòng chống và sự mạnh tay của luật pháp có lẽ là phương pháp hữu hiệu để hạn chế hậu quả của thuốc lá tại Việt Nam trong thời gian tới.

Thuốc là đi đôi với đói nghèo bất công!

Đó là ý kiến của Ths. BS Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc HealthBridge Canada tại Hội thảo cung cấp thông tin về tác hại thuốc lá và truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá diễn ra vào ngày 19/4 tại TPHCM do Bộ Y tế tổ chức. Theo bà Phạm Thị Hoàng Anh, thuốc lá gây ra tử vong, bệnh tật và tàn phá phi lý. Mỗi năm, thuốc lá giết khoảng 6 triệu người trên thế giới, trong đó có 5 triệu người là do chủ động hút, số còn lại chết vì hút thuốc thụ động.

Tại Việt Nam, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nam giới với gần 28% tổng số ca tử vong ở nam giới trên 35 tuổi từ các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc. Một điều đáng lưu ý, theo nghiên cứu, thuốc lá tác động lên người nghèo nhiều hơn người giàu. Nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, tỉ lệ hút thuốc ở người nghèo cao hơn các nhóm khác, đồng thời người có trình độ học vấn thấp lại hút thuốc nhiều hơn.  

Một trong những hệ lụy lớn của thuốc lá là lãng phí nguồn lực khan hiếm và gia tăng đói nghèo, lý do là việc hút thuốc lá gây bệnh dẫn đến chi phí cao, người hút mất năng suất lao động, gây suy thoái môi trường. Việc mỗi một thành viên trong gia đình hút thuốc đồng nghĩa với việc giảm chi phí sống, thu nhập thấp đi, tăng bệnh tật, giảm sức lao động…

Một con số khổng lồ được đưa ra tại hội nghị cho thấy, trong năm 2015, người Việt Nam chi mua 31.000 tỷ VND cho thuốc lá, tương đương với 2,4 triệu tấn gạo đủ nuôi sống 1,3 triệu người trong 1 năm. Đồng thời, tổng chi phí điều trị và chi phí do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh trên tổng số 25 nhóm bệnh do thuốc lá là 24.000 tỷ VND, tương đương với 1% GDP năm 2014.

Một số nguyên nhân được chỉ ra cho tình trạng thuốc lá gia tăng tiêu thụ, khó bị ngăn ngừa đó là sự ảnh hưởng bới các chiến lược tiếp thị sai trái. Đồng thời, giá thuốc lá vẫn còn khá rẻ ở mức chấp nhận được cũng là một nguyên nhân khiến người nghèo, thanh thiếu niên chọn sử dụng thuốc lá. 

Tăng thuế thuốc lá sao cho hợp lý?

Tại Hội thảo, một vấn đề được các chuyên gia đặt ra và bàn luận, là câu chuyện tăng thuế thuốc lá. Theo Ths. BS Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức WHO tại Việt Nam thì kinh nghiệm từ việc tăng thuế, tăng giá thuốc đã cho thấy, khi giá thuốc tăng 10%, mức tiêu thụ thuốc lá sẽ giảm xuống xấp xỉ 5%. Đây là mức giảm chung, nhưng nếu tính về đối tượng có thu nhập thấp hơn là người nghèo và trẻ em thì khi giá thuốc tăng 10%, mức giảm tiêu thụ thuốc sẽ là 10%. Việc tăng thuế thuốc là không chỉ làm giảm mức tiêu thụ thuốc, giảm các hệ lụy do thuốc lá gây ra mà còn giúp tăng nguồn thu cho Chính phủ.

Theo dõi các số liệu từ những lần tăng thuế thuốc lá vào các năm  2008 và 2016 cho thấy, doanh thu thuế đều tăng trong các năm nói trên. Thu thuế thuốc là tăng thêm 1000 tỉ trong lần tăng thuế năm 2008 là khoảng 1250 tỷ trong lần tăng năm 2016. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, mức tăng này không được cho là cao do mức tăng thuế khá khiên tốn.

Một vấn đề khác là tăng thuế có làm giảm tiêu dùng thuốc lá, tuy nhiên do thu nhập tăng liên tục nhớ tăng trưởng kinh tế nên mức tiêu thụ chỉ giảm trong thời gian ngắn sau đó lại tăng thêm, do đó, nhiều kiến nghị cho rằng thuế nên tăng đều qua các năm để đảm bảo theo kịp tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Mức thuế thuốc lá hiện nay của Việt Nam còn khá thấp (khoảng 35,6% giá bán lẻ). WHO khuyến cáo, thuế thuốc lá Việt Nam nên tiếp tục tăng sao cho thuế chiếm hơn 70% hoặc hơn trong giá bán lẻ.

Theo đại diện Bộ Y tế, mục tiêu chiến lược quốc gia phòng chống thuốc là đến năm 2020 là giảm tỉ lệ hút thuốc lá trong nam giới xuống 39%, thanh thiếu niên xuống 18% năm 2020. Có hai phương án được đề xuất nhằm tăng thuế thuốc lá. Phương án thứ nhất là cần tăng đủ cao sao cho có thể tác động làm giảm 3% tỉ lệ hút thuốc vào năm 2020. Quy định cụ thể là từ 1/1 năm 2020, bên cạnh biểu thuế hiện hạnh, bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 2000 đồng/bao. 

Tuy nhiên, hiện nay giá thuế thuốc lá Việt Nam còn thấp, vì vậy các chuyên gia cũng đề xuất thêm một phương án tối ưu là nên cân nhắc 1 mức thuế cao hơn nữa, cần áp dụng tăng thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức 5000 đồng/bao kể từ thời điểm 1/1/2020.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng MB Bank nhân kỷ niệm 30 năm thành lập

Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng MB Bank nhân kỷ niệm 30 năm thành lập
(PLVN) - Sáng 4/11/2024, Bí thư Đảng ủy, Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam - TS. Vũ Hoài Nam đến chúc mừng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB Bank) nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập. Trong không khí trang trọng, đại diện Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) đã trao tặng lẵng hoa tới ông Phạm Như Ánh - Tổng giám đốc MB Bank và ông Chu Hải Công - Chánh Văn phòng CEO MB Bank, đồng thời, gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới Ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ, nhân viên MB Bank.

Nâng cao an toàn bảo mật hệ thống ngân hàng

Tại nhiều ngân hàng thương mại, có tới 97% số lượng giao dịch được thực hiện qua kênh số.

(PLVN) - Dịch vụ ngân hàng số đang phát triển rất mạnh mẽ, kéo theo nhiều tiềm ẩn rủi ro về an ninh, bảo mật. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn hệ thống nhưng trước sự tinh vi của các đối tượng, các tổ chức tín dụng cần không ngừng nâng cao bảo mật, an toàn.

Đề xuất bổ sung thẩm quyền hoàn thuế đối với doanh nghiệp lớn

Để được hoàn thuế, DN lớn phải quay về Cục Thuế địa phương làm thủ tục.
(PLVN) - Thay vì phải chuyển hồ sơ về Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý theo quy định hiện hành, nếu được Quốc hội thông qua, các doanh nghiệp (DN) do Cục Thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) quản lý phát sinh hoàn thuế sẽ do Cục Thuế DN lớn trực tiếp giải quyết thủ tục…

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal
(PLVN) - Thị trường Halal toàn cầu đang bùng nổ, và phụ nữ không chỉ là người tiêu dùng chủ chốt mà còn là lực lượng sản xuất, kinh doanh, tiếp thị và lãnh đạo quan trọng, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của thị trường này.

Dồn sức giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Thi công cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.
(PLVN) - Dự án đường bộ cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nằm trong danh sách các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải. Xác định rõ tầm quan trọng của dự án, các địa phương có dự án đi qua đang nỗ lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).

Thủ tướng chỉ đạo về điều hành giá điện và xem xét nhập khẩu điện nước ngoài

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền điều hành giá điện theo lộ trình phù hợp, không "giật cục", phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và mức chi trả của người dân. Bên cạnh đó, xem xét khả năng tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc để bổ sung điện cho hệ thống nếu cần.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

Cần áp thuế VAT với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa, nông nghiệp bền vững

Ảnh minh họa (https://baochinhphu.vn)
(PLVN) - Nghị trường quốc hội đang bàn về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là quy định thuế VAT đối với phân bón. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải sửa đổi quy định hiện hành, cần áp thuế VAT đối với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa.

Bạc Liêu: Nhân rộng mô hình luân canh tôm - lúa

Từ 2001, Bạc Liêu đã bắt đầu tổ chức sản xuất mô hình tôm - lúa. (Ảnh: Thái Đào)
(PLVN) - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bạc Liêu vừa phối hợp với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu” với sự tham gia của nhiều chuyên gia nông nghiệp.