Nguồn tạng ghép vẫn chủ yếu từ người cho sống
GS. TS Phạm Như Hiệp, Giám đốc BVTƯ Huế cho biết, đến nay, đơn vị đã thực hiện thành công 1.585 ca ghép thận, 11 ca ghép tim, 1 ca ghép tim phổi, 2 ca ghép gan, 40 ca ghép giác mạc…
BVTƯ Huế đã và đang trở thành một trong những đơn vị có tỷ lệ ghép tạng thành công cao trên cả nước. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay của BV không phải về kỹ thuật, mà là thiếu nguồn mô, tạng để có thể thực hiện cấy ghép. Ở nhiều nước trên thế giới, khoảng 90% tạng ghép là từ nguồn hiến tặng sau khi chết não, ngưng tim; nhưng ở nước ta nguồn tạng ghép vẫn chủ yếu từ người cho sống.
Để thay đổi được những suy nghĩ của cộng đồng về lĩnh vực này, cần có sự ủng hộ của xã hội và các cơ quan chức năng, góp phần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ ý nghĩa to lớn của hiến mô, tạng.
Tại Hội thảo, đại diện một số BV khu vực miền Trung - Tây Nguyên cho rằng, cần có hướng dẫn cụ thể, thống nhất chung về mặt quản lý để triển khai có hiệu quả việc chẩn đoán chết não và tư vấn cho người dân muốn hiến tặng mô, tạng khi chết não. Đại diện BV Đa khoa khu vực Bắc Quảng Bình cho biết, đơn vị cử cán bộ, bác sĩ tham gia các buổi tập huấn chẩn đoán chết não và tổ tư vấn hiến tặng mô tạng. Tuy nhiên, do còn những khó khăn, vướng mắc nên vẫn chưa thể triển khai các tổ này.
"Vừa rồi, có một số trường hợp đến đăng ký hiến tặng mô, tạng, chúng tôi buộc phải giới thiệu họ vào BVTƯ Huế để được tư vấn, hướng dẫn. Để việc này được triển khai một cách có hiệu quả, cần có sự liên kết chặt chẽ hơn từ cơ sở đến tuyến trên và có quy định chung", đại diện BV Đa khoa khu vực Bắc Quảng Bình nói.
Trong khi đó, ThS Huỳnh Thị Thu Thủy, Phó phòng Kế hoạch tổng hợp (BV Đa khoa tỉnh Kon Tum) cho hay, lãnh đạo BV rất quan tâm đến vấn đề hiến tặng mô, tạng và đang xây dựng quy trình chẩn đoán chết não, quy trình với người hiến tặng và quy trình lập tổ tư vấn hiến tạng. Mới đây, BV này nhận 3 lá thư viết tay có nguyện vọng được hiến mô, tạng, Ban Giám đốc BV đã cử người đến tận nơi tư vấn, hướng dẫn. “Chúng tôi sẵn sàng tham gia vào hệ thống hiến, ghép mô, tạng. Hy vọng BV sẽ là “cánh tay nối dài’ trong hệ thống hiến, ghép tạng quốc gia”, bà Thủy nói.
Còn ít người đăng ký hiến tặng mô, tạng sau chết não
Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc TTĐPGTQG cho biết, hiện nay, Việt Nam là nước ASEAN duy nhất ghép tạng trên 1.000 ca/năm, cao nhất Đông Nam Á. Trong đó tạng từ người hiến chết não chiếm 6%, tạng hiến từ người sống 94%. Nhu cầu ghép tạng rất lớn, tuy nhiên, còn rất ít người đăng ký hiến tặng mô, tạng sau chết não.
 |
BVTƯ Huế thực hiện một ca ghép tạng cho bệnh nhân. (Ảnh: Thủy Nhung) |
Thời gian qua, sự hiểu biết cũng như mức độ ủng hộ của người dân trên toàn quốc nói chung và khu vực miền Trung - Tây Nguyên nói riêng về hiến tặng mô, tạng tăng lên rõ rệt. Điều này thể hiện sự thành công của ngành Y tế, đặc biệt đối với lĩnh vực ghép tạng. Tuy nhiên, nếu so với thế giới và các nước trong khu vực, số lượng người đăng ký hiến tặng mô, tạng hiện nay còn rất thấp.
“Khó khăn trong việc người đăng ký hiến tặng mô tạng còn thấp hiện nay có thể do hiểu biết của người dân bị sai lệch, truyền thông chưa đủ, chưa được quan tâm đúng và đầy đủ. Để tăng sự hiểu biết, ủng hộ giúp người dân đăng ký hiến tặng cần có sự ủng hộ, chung tay của tất cả các cấp chính quyền, các Bộ, ban, ngành và tổ chức xã hội”, PGS.TS Hệ nêu quan điểm.
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam cho rằng, để tăng nguồn tạng hiến, với cộng đồng cần có sự phối hợp đa ngành, tăng cường truyền thông, tổ chức các sự kiện. Đồng thời, đăng ký hiến, trao thẻ đăng ký hiến tạng và thực hiện tri ân, quan tâm đến gia đình người hiến tạng. Các BV thành lập chi hội vận động hiến mô tạng sau chết não, phát triển mạng lưới tư vấn viên vận động hiến mô tạng.
Còn về pháp luật, chính sách, cần lấy ý kiến rộng rãi, từ các hội chuyên môn, nghề nghiệp cho phù hợp thực tiễn và hội nhập. Ban hành văn bản về quản lý và chuyên môn cũng như xây dựng cơ chế tài chính, bảo hiểm y tế về chi trả cho cả quá trình vận động hiến tạng sau chết não, lấy, ghép tạng và điều trị sau ghép.
