Hiện dịch bệnh do virus Zika vẫn bùng phát và lan rộng với gần 40 quốc gia, vùng lãnh thổ ghi nhận các trường hợp mắc, trong đó có cả các quốc gia rất gần với nước ta.
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, theo thông báo của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát dịch bệnh châu Âu, đến ngày 16/02/2016, đã có 36 quốc gia và vùng lãnh thổ đã ghi nhận virus Zika. Các trường hợp nhiễm virus đã xuất hiện ở khắp Nam Mỹ, Mexico, châu Phi, Đông Nam Á và Thái Bình Dương.
Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát và Ngăn chặn dịch bệnh Mỹ (CDC) đã thông báo về trường hợp mắc virus Zika đầu tiên qua đường tình dục ở Dallas. Trước tình trạng này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế toàn cầu với virus Zika…
Để chủ động phòng chống dịch bệnh, Bộ Y tế chỉ đạo, yêu cầu đẩy mạnh các biện pháp phòng chống dịch rộng rãi trong cộng đồng, khuyến cáo người dân không nên đến vùng và quốc gia có dịch, kiểm soát chặt chẽ các trường hợp nhập cảnh ở cửa khẩu và sân bay, đồng thời nhanh chóng khám, xét nghiệm và cách ly các trường hợp nghi ngờ. Tại cộng đồng, cần khuyến cáo người dân đẩy mạnh việc diệt muỗi, loăng quăng, bọ gậy ở khu dân cư bằng nhiều cách…
Liên quan đến dịch bệnh nguy hiểm này, một nhóm bác sĩ trên thế giới đã đưa ra thông tin, hóa chất Pyriproxyfen diệt ấu trùng muỗi có khả năng gây teo não ở trẻ. Theo đó, hóa chất này đã được sử dụng trong chương trình diệt muỗi quy mô lớn để bơm vào nguồn nước sinh hoạt tại Brazil nhằm ngăn chặn sự sinh sôi của ấu trùng muỗi trong các bồn chứa nước.
Theo đại diện WHO và đại diện văn phòng Đáp ứng khẩn cấp dịch bệnh mới nổi (EOC) cho biết, Pyriproxyfen là hóa chất vẫn được WHO cho phép sử dụng để giết ấu trùng muỗi trong nước. Tuy nhiên, theo đại diện WHO, vẫn chưa có cơ sở để kết luận hóa chất Pyriproxyfen gây nên chứng teo não ở trẻ.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện Việt Nam không sử dụng hóa chất Pyriproxyfen trong nước sinh hoạt, ăn uống, chương trình phòng chống sốt xuất huyết không sử dụng hóa chất này để diệt ấu trùng muỗi. Hóa chất Pyriproxyfen mới chỉ được nhập khẩu vào Việt Nam từ năm 2013.
Tính tới thời điểm hiện tại mới nhập được tổng số 9.500kg và tiêu thụ 2.000kg. Số hóa chất này chỉ được dùng để diệt ấu trùng muỗi trong các loại nước thải. Bởi vậy, cho dù thực tế này là xác đáng, chúng ta cũng không nên quá lo ngại.
Khi mọi nghi ngờ vẫn chưa có khẳng định chắc chắn, PGS.TS Nguyễn Văn Kính — Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương có quan điểm, virus Zika đã có từ lâu chứ không phải bây giờ mới xuất hiện. Tuy nhiên, đây là bệnh không có triệu chứng rõ ràng, vì thế cần phải điều tra huyết thanh ở cộng đồng để sớm phát hiện loại virus này.
Cụ thể, theo nhận định của ông Kinh, loài muỗi truyền virus này cũng là loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, nhưng chưa chắc ở những nơi xuất hiện nhiều sốt xuất huyết đã có virus Zika, mà có thể những nơi ít xuất hiện sốt xuất huyết lại phát hiện ra virus Zika. Vì thế chúng ta cần phải điều tra huyết thanh trong cộng đồng để phát hiện sớm nhất.
Với mục tiêu giám sát và ngăn chặn hiệu quả dịch bệnh do virus zika vào Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chỉ đạo các đơn vị chuyên môn của ngành ngay trong tuần này phải tiến hành tập huấn; đồng thời mở rộng hơn nữa đối tượng giám sát, can thiệp kịp thời các đối tượng nghi ngờ mắc bệnh, không chờ bệnh nhân vào viện. Theo đó, những người đi từ vùng có dịch trở về dù có hay không có triệu chứng, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần đến các cơ quan y tế lấy mẫu để có thể chủ động giám sát sớm.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng yêu cầu Cục Quản lý Môi trường Y tế phải rà soát, tăng cường hơn nữa việc quản lý sử dụng hóa chất diệt muỗi, nếu khẳng định có mối liên quan của hội chứng teo não với loại hóa chất này thì ngay lập tức phải dừng ngay việc sử dụng để ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
