Cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Thái Bình đã biến bà Phùng Thị Thu từ một Giám đốc doanh nghiệp trở thành một người đi rửa bát thuê. Hơn 8 năm qua, bà Thu vẫn vượt lên hoàn cảnh của mình, lọ mọ đội nón đi tìm công lý...
Số là, Doanh nghiệp tư nhân Thành Công được thành lập theo Quyết định số 572 (ngày 31/12/1992) của UBND tỉnh Thái Bình, với đăng ký kinh doanh gia công, sản xuất các mặt hàng may mặc xuất khẩu, do bà Phùng Thị Thu làm Giám đốc và ông Hà Đình Thìn (chồng bà Thu) làm Phó Giám đốc, kiêm kế toán trưởng. Năm 1994, do nhu cầu sản xuất kinh doanh và bà Thu muốn mở rộng quan hệ kinh doanh với nước ngoài nên có làm tờ trình đổi tên Doanh nghiệp tư nhân Thành Công thành Xí nghiệp may xuất khẩu Thành Công (gọi tắt là Xí nghiệp Thành Công) được UBND tỉnh Thái Bình chấp nhận.
Được minh oan, nhưng Doanh nghiệp của bà Phùng Thị Thu đã tan nát
Thời kỳ này, ông Nguyễn Thế Quang (Tổng Giám đốc Cty may 10) cũng rất nhiệt tình giúp đỡ Xí nghiệp Thành Công. Ông Quang đã chỉ đạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật của Cty may 10 đào tạo cho Xí nghiệp Thành Công 250 cán bộ có tay nghề kỹ thuật giỏi. Bởi vậy, sản phẩm của Xí nghiệp Thành Công không những nhanh chóng cạnh tranh được với các sản phẩm cùng loại của một số doanh nghiệp may mặc trong tỉnh mà còn chiếm lĩnh thị trường trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài...
Bổng dưng, theo bà Thu kể, tháng 4/1998, Ngân hàng Công thương tỉnh Thái Bình giử đơn lên UBND tỉnh Thái Bình xin phát mãi tài sản của Xí nghiệp Thành Công. Theo đó, ông Phạm Ngọc Thạch (lúc đó là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình) ra Quyết định cho đại diện các ngành gồm cán bộ Uỷ ban, Ngân hàng, Công an và Viện kiểm sát xông vào kiểm tra Xí nghiệp Thành Công liên tiếp 4 tháng ròng. Điều này làm cho hoạt động kinh doanh bình thường của Xí nghiệp rơi vào tình trạng bất khả kháng. Theo đó, các khoản nợ chưa đến hạn của Xí nghiệp liên tục được các chủ nợ lao đơn... đòi nợ.
Thế là, ngày 2/10/1998, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Thái Bình ra Quyết định số 19 khởi tố vụ án hình sự; đồng thời ra Quyết định số 105 khởi tố bị can và bắt tạm giam bà Phùng Thị Thu để điều tra, truy xét cá khoản nợ của Xí nghiệp Thành Công. Hơn 6 tháng sau, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình "bới lông tìm vết" của Xí nghiệp này và ra Kết luận điều tra số 79 (ngày 30/4/1999) truy tố bà Phùng Thị Thu với 5 tội danh, gồm: "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN; Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản XHCN; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản công dân; và Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng".
Mỉa mai thay, bà Giám đốc Thu thật to gan kinh doanh kiểu gì mà còn tàng trữ cả vũ khí quân dụng? Ông Trần Ngọc Viện là bảo vệ của Xí nghiệp may xuất khẩu Thành Công đã đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình khai báo rất thành khẩn về "quả lựu đạn mà bà Thu tàng trữ" là lựu đạn dùng cho dân quân tập trận... giả. Tháng 5/1997, sau khi xảy ra trận bão, Xí nghiệp có tổ chức dọn vệ sinh. Trong lúc bới rác ở rãnh thoát nước, ông Viện nhặt được quả lựu đạn nhựa dành cho dân quân tập luyện quân sự rồi đưa cho bà Giám đốc Phùng Thị Thu cất.
Những lao động trong Doanh nghiệp tư nhân Thành Công mất việc làm, đến chia vui trong ngày Giám đốc Phùng Thị Thu được minh oan
Quả "lựu đạn" trên, Phòng kỹ thuật Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thái Bình giám định và khẳng định là... giả. Phòng này ra Kết luận giám định số 873/BB-PKT (ngày 10/10/1998) về quả lựu đạn bà Phùng Thị Thu tàng trữ, có đoạn: "Lựu đạn cầu Việt
Thế nhưng, quá trình kiểm sát vụ án không hiểu sao VKSND tỉnh Thái Bình vẫn ra Cáo trạng số 136/KSĐT-KT (ngày 28/6/1999) truy tố bà Phùng Thị Thu 3 tội, gồm: "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN" theo khoản 3 Điều 135; "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân" theo khoản 3 Điều 158; và "Tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng" theo khoản 1 Điều 95 BLHS 1985. Ngày 6/9/1999, VKSND tỉnh Thái Bình có công văn số 767/KSXX rút quyết định truy tố Phùng Thị Thu về "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN" với lý do số tài sản mà Ngân hàng công thương thu gữi của Phùng Thị Thu chưa được định giá nên chưa xác định rõ số tiền thực tế bị thất thoát.
Ngày 25/9/1999, TAND tỉnh Thái Bình đưa vụ án ra xét xử và ra Bản án số 171/HSST tuyên phạt Phùng Thị Thu 15 năm tù về "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân" và 1 năm tù về "Tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng"... giả. Bà Thu kháng cáo kêu oan. Do vậy, ngày 22/8/2000, Toà phúc thẩm TAND tối cao mở phiêm toà phúc thẩm, tuyên: "Phùng Thị Thu không phạm tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng; huỷ phần bản án hình sự sơ thẩm số 171/HSST ngày 25/9/1999 của TAND tỉnh Thái Bình đối với Phùng Thị Thu về "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân", vì chưa chứng minh được hành vi chiếm đoạt của Thu. Giao hồ sơ vụ án cho CQĐT để điều tra lại theo thủ tục chung; tiếp tục giam bị can cho đến khi CQĐT thụ lý lại vụ án".
Vậy là, từ ngày 15/3/2001 đến ngày 15/4/2002, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình ra thêm 3 Kết luận điều tra và một kết luận điều tra bổ sung, đều thể hiện rõ nội dung: "Hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt vốn vay và tài sản thế chấp của Chi nhánh Ngân hàng công thương tỉnh Thái Bình; và hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân". Theo đó, Cơ quan CSĐT vẫn tiếp tục đề nghị VKSND tỉnh Thái Bình truy tố theo các hành vi trên.
Tuy nhiên, ngày 21/5/2002, ông Trần Xuân Vỵ (Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Thái Bình) ký Cáo trạng (lần 3) số 66/CT-KSĐT-KT, truy tố Phùng Thị Thu về "Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân" theo điểm a khoản 4 Điều 140 BLHS 1999.
Đại diện các Cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Thái Bình đến công bố Quyết định minh oan cho bà Phùng Thị Thu
Như vậy, qua 4 năm các Cơ quan tiến hành tố tụng hùnh sự tỉnh Thái Bình tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc, áp dụng cả hai bộ luật hình sự nhưng chỉ để truy tố bà Phùng Thị Thu vê "Tội lạm dụng tiến nhiệm chiém đoạt tài sản công dân" theo kiểu "cố đấm ăn xôi". Sau đó, ngày 2/3/2004, bà Phùng Thị Thu nhận được Quyết định số 09/KSĐT của VKSND tỉnh Thái bình áp dụng khoản 1 Điều 25 BLHS 1999 để "đình chỉ vụ án đối với bà Phùng Thị Thu".
Ra trại, bà Thu trở về Xí nghiệp may mặc xuất khẩu Thành Công thì mới biết doanh nghiệp của bà bị xoá sổ, nhà cửa, tài sản của bà bị phát mại. Gia đình bà Thu lâm vào tình cảnh vô cùng túng quẩn. Để kiếm sống, bà Phùng Thị Thu buộc phải bỏ quê hương lên Hà Nội ở nhờ nhà người quen để đi làm thuê rửa bát cho các quán cơm, quán phở ở quanh Bệnh viện ung bưới. Trong lúc bà Thu xa quê, ông chồng Hà Đình Thìn lại phụ bạc và được Toà án nhân dân huyện Kiến Xương chấp nhận cho ly hôn. Bà Thu cùng các con tiếp tục phải lang thang các chốn quê người. Kiếm được những đồng tiền sứt mẻ, bà Thu tiếp tục viết đơn lọ mọ đến các ngõ ngách công đường để gõ cửa đòi công lý.
***
Rốt cuộc, ngày 18/2/2009, VKSND tỉnh Thái Bình căn cứ vào khoản 2 (Hành vi không cấu thành tội phạm) Điều 107 Bộ luật tố tụng hình sự ra Quyết định số 03 và 04 đình chỉ vụ án hình sự và đình chỉ vụ án đối với bị can Phùng Thị Thu. Thế là, bà Phùng Thị Thu được minh oan và việc đòi bồi thường oan sai theo Nghị quyết 388 đã và đang từng ngày đến với bà Phùng Thị Thu...
Phóng sự của: Lê Trọng Hùng
