Kỷ nguyên mới sẽ là Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Cơ sở định vị mục tiêu đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới là những thành tựu vĩ đại đạt được sau 40 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng. Những thành tựu đã giúp Việt Nam tích lũy đủ thế và lực cho sự phát triển bứt phá trong giai đoạn tiếp theo.
Việt Nam đã có bước phát triển kinh tế mạnh mẽ, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Từ một nước nông nghiệp lạc hậu nghèo nàn, quy mô nền kinh tế nhỏ bé, GDP 26,3 tỷ USD trong những năm đầu đổi mới, trong gần 40 năm qua, quy mô nền kinh tế Việt Nam đạt khoảng 430 tỷ USD năm 2023, GDP bình quân đầu người đạt mức 4.300 USD, tăng 58 lần so với những năm đầu đổi mới. Những thành tựu phát triển vượt bậc đã giúp Việt Nam xác lập một vị thế mới trong nền kinh tế thế giới, trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất.
Việt Nam là nền kinh tế lớn thứ 4 trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và thứ 35 trên thế giới, là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất thế giới (theo công bố của Ngân hàng Thế giới (WB). Tỷ lệ nghèo của Việt Nam giảm thuộc loại nhanh nhất thế giới, từ 58,1% năm 1993 xuống còn ở mức 1,93% (tới hết tháng 9 năm 2024). Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ.
Từ một nền kinh tế đóng cửa khép kín, Việt Nam trở thành một nền kinh tế có mức độ hội nhập toàn cầu sâu rộng khi trở thành đối tác thương mại lớn thứ 22 toàn cầu, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2023 đạt gần 700 tỷ USD, thu hút lượng đầu tư lớn từ nước ngoài đạt 23 tỷ USD, đây là mức đầu tư cao nhất của Việt Nam từ trước đến nay, ngay cả khi các thị trường lớn bị thu hẹp và chuỗi cung ứng toàn cầu còn nhiều đứt gãy.
Đối với hợp tác kinh tế, Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, là thành viên của nhiều tổ chức kinh tế quốc tế quan trọng như Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) hay ASEAN...
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum đã chứng kiến lễ ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) vào ngày 28/10/2024 vừa qua, nâng con số FTA mà Việt Nam ký kết với các nền kinh tế lên con số 17. Nổi bật là khi ký kết và thực thi 3 FTA thế hệ mới là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Hiệp định Ðối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA), kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng vô cùng mạnh mẽ. Tăng trưởng đến các thị trường FTA của Việt Nam những năm qua đều duy trì 2 con số, kim ngạch xuất khẩu vào các thị trường mới có FTA cũng rất ấn tượng.
Nhìn lại trong những năm qua Việt Nam cũng đã ký kết nhiều FTA với các đối tác trên thế giới, tạo thuận lợi cho xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài.
Việt Nam thực hiện có hiệu quả các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới đã tạo ra cơ hội mở rộng, đa dạng hóa thị trường với mức ưu đãi cao, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, mạng lưới sản xuất toàn cầu; góp phần tích cực vào quá trình đổi mới đồng bộ và toàn diện, khơi dậy tiềm năng của đất nước và sức sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, cải thiện đời sống nhân dân, nâng cao trình độ phát triển, giảm dần tỉ trọng gia công lắp ráp của nền kinh tế.
 |
Việt Nam cũng nằm trong top 20 nước về thu hút đầu tư nước ngoài và top 20 về kim ngạch xuất nhập khẩu trên thế giới. |
Kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam sẽ tập trung thúc đẩy năng lực sáng tạo, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đưa khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực của phát triển đất nước nhanh và bền vững, bảo đảm phát huy cao nhất tinh thần “tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc”; mở ra triển vọng phát triển mới, mở rộng không gian sinh tồn. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người toàn diện là hai trụ cột quan trọng, tạo động lực bứt phá cho phát triển đất nước.
Chuyển đổi số, đổi mới, sáng tạo sẽ là giai đoạn bản lề để Việt Nam vươn lên phát triển. Mỗi người dân cần đóng góp công sức, trí tuệ cho phát triển của đổi mới sáng tạo nước nhà, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh hơn và ghi nên những dấu son về đổi mới sáng tạo trên trường quốc tế. Điều đó đòi hỏi các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, người dân phải thay đổi cách nghĩ, cách làm, phải đổi mới sáng tạo, phát huy sức mạnh nội lực và tận dụng tri thức quốc tế mới có thể nâng cao năng suất, sức cạnh tranh, vì hạnh phúc của người dân và nâng cao uy tín Việt Nam trên trường quốc tế.
Để đạt được mục tiêu đề ra, Việt Nam cần tập trung vào các mục tiêu cụ thể để giải quyết hiệu quả các thách thức trọng tâm trong việc thực thi các FTA thế hệ mới. Nhằm tận dụng các cơ hội đang có và khắc phục một số hạn chế, thách thức, qua đó hướng đến thúc đẩy nền kinh tế phục hồi và phát triển theo hướng lâu dài và bền vững.
Trong đó, cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cùng với việc tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh - những yếu tố quan trọng để Việt Nam thực hiện thành công các cam kết, tận dụng thành công những FTA thế hệ mới.
Quá trình cải cách cần đảm bảo tính liên tục, đồng bộ và hiệu quả, không tạo ra các xung đột pháp lí và mâu thuẫn với chính sách, tránh gây ra những xáo trộn không cần thiết cho môi trường kinh doanh, đồng thời tạo ra một sân chơi công bằng cho tất cả các nhà đầu tư.
Để đảm bảo việc thực hiện hiệu quả các cam kết trong các FTA thế hệ mới, cần tăng cường năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước, trang bị kiến thức chuyên môn, những kĩ năng cần thiết về thông tin các quy định FTA thế hệ mới, các điều kiện, tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế; từ đó, tận dụng hiệu quả các ưu đãi của các FTA thế hệ mới, đưa nền kinh tế Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới và nâng cao vị thế của đất nước.
Cùng với đó, nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường trong và ngoài nước. Đây là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực của cả Nhà nước và doanh nghiệp. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước trong những lĩnh vực trọng yếu đang bị gây sức ép cạnh tranh bởi hàng hóa nhập khẩu bên ngoài. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp cần không ngừng đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời chú trọng đến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, việc giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu và xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả cũng là yếu tố quan trọng. Để giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng cạnh tranh, Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không quá phụ thuộc vào một hoặc một vài thị trường nhất định. Việc tiếp tục mở rộng hợp tác với các thị trường mới trên thế giới, đặc biệt là các thị trường đang phát triển nhanh, sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa các cơ hội và giảm thiểu tác động của các biến động kinh tế toàn cầu.
Trong thời gian tới, để thành công trên thị trường quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời chủ động tìm hiểu và cập nhật thông tin về các FTA thế hệ mới. Thay vì sản xuất ồ ạt, doanh nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh và đổi mới sáng tạo. Các cơ quan Nhà nước cần tổ chức các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời về các FTA thế hệ mới thông qua các buổi hội thảo, tọa đàm hay chương trình xúc tiến; đồng thời, cần xây dựng các mạng lưới kết nối để doanh nghiệp có thể trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ thông tin và tìm kiếm cơ hội hợp tác. Chỉ khi đó, hàng hóa Việt Nam mới có thể tạo ra giá trị gia tăng cao và cạnh tranh hiệu quả trên thị trường quốc tế.
