Tâm huyết đóng góp ý kiến cho dự thảo văn kiện Đại hội XIII của Đảng

Ông Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp.

Dự thảo văn kiện của Đại hội đại biểu lần thứ XIII của Đảng thể hiện rõ, 5 năm qua, nắm bắt thời cơ, thuận lợi; vượt qua thách thức, khó khăn, với sự đồng lòng, nhất trí, quyết tâm cao, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành tựu rất quan trọng.

Từ góc độ của người làm công tác nghiên cứu, tham mưu hoạch định chính sách trong lĩnh vực tư pháp, pháp luật, TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp nhận thấy, dự thảo đã thể hiện rất sắc nét các nội dung viết về nhà nước pháp quyền XHCN và đi cùng với đó là một tầm nhìn mang tính chiến lược về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, cải cách tư pháp trong giai đoạn 2021-2030. Tôi bày tỏ sự nhất trí rất cao với những nội dung này trong dự thảo. 

Tiếp tục hoàn thiện dự thảo Báo cáo Chính trị, TS. Nguyễn Văn Cương góp ý, tại trang 2 khi viết về kết quả xây dựng nền kinh tế thị trường có đoạn “Hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách tiếp tục được hoàn thiện phù hợp với yêu cầu xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế” cần viết rõ hơn như sau:

“Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước được hoàn thiện phù hợp với yêu cầu xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế. Hệ thống pháp luật về kinh tế đã ban hành khá đầy đủ, tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp thuộc mọi loại hình sở hữu hoạt động, cạnh tranh bình đẳng. Môi trường đầu tư, kinh doanh chuyển biến rõ nét; việc bảo đảm quyền tự do kinh doanh được cải thiện; thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh bất hợp lý được rà soát, cắt giảm khá căn bản” để phản ánh sát hợp hơn nỗ lực và những thành tựu trong xây dựng thể chế kinh tế của Đảng và Nhà nước ta trong nhiệm kỳ vừa qua".

TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp

Tại trang 7, đoạn liên quan đến “Hệ thống pháp luật không ngừng hoàn thiện. Vai trò của pháp luật ngày càng được chú trọng trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước và đời sống xã hội”, TS Cương đề nghị cân nhắc viết cụ thể hơn để làm nổi bật thành tựu trong xây dựng, hoàn thiện và thi hành pháp luật của đất nước ta trong thời gian qua như nội dung trong những Kết luận gần đây của Bộ Chính trị đã đánh giá.

Cũng tại trang này, khi nói tới các cơ quan, thiết chế tư pháp, dự thảo có đề cập tới tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, “cơ quan bổ trợ tư pháp” nhưng lại thiếu “cơ quan thi hành án” do vậy, cần bổ sung thêm cụm từ “cơ quan thi hành án” ngay sau cụm từ “cơ quan điều tra”. Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp cho rằng, thuật ngữ “cơ quan bổ trợ tư pháp” nên được thay bằng thuật ngữ “tổ chức bổ trợ tư pháp” vì các tổ chức bổ trợ tư pháp (tổ chức hành nghề luật sư, công chứng, thừa phát lại v.v.) hiện nay đều không phải là các cơ quan nhà nước.

Tại trang 9, phần đánh giá tổng quát thành tựu của nhiệm kỳ Đại hội XII, còn thiếu vắng nội dung quan trọng là các thành tựu trong công tác xây dựng hệ thống pháp luật. TS. Nguyễn Văn Cương đề nghị bổ sung nội dung: “Hệ thống pháp luật được hoàn thiện một bước khá căn bản, cân đối trên mọi lĩnh vực, không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mà còn đảm bảo xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, tôn trọng, bảo vệ quyền con người, chủ động hội nhập quốc tế” trong phần đánh giá mang tính tổng quát về thành tựu của Nhiệm kỳ Đại hội XII.

Về định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 (trang 25-27), nhất trí với 12 định hướng lớn, tuy nhiên, TS. Nguyễn Văn Cương cho rằng, việc đặt thứ tự ưu tiên của các định hướng còn chưa thực sự hợp lý, chưa phản ánh đúng tầm quan trọng của một số định hướng. Trong định hướng xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (định hướng 10) cần bổ sung định hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật.

Về xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại trang 51 đến trang 53 của dự thảo Báo cáo Chính trị,  nội dung về hệ thống pháp luật Việt Nam cần xây dựng như đề cập tại trang 50 của Dự thảo Báo cáo Chính trị về cơ bản là thuyết phục. Song, theo Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp, có thể kết hợp giữa nội dung thể hiện trong Dự thảo Báo cáo chính trị với Dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội để hình thành nên cách diễn đạt đầy đủ và toàn diện hơn, đó là “Xây dựng hệ thống pháp luật thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận với chi phí tuân thủ thấp, có sức cạnh tranh quốc tế, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp là trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững kinh tế - xã hội của đất nước trong điều kiện mới”.

Để bảo đảm tính toàn diện của các nội dung mang tính định hướng trong xây dựng và hoàn thiện nền tư pháp trong giai đoạn tới, bảo đảm sự nhất quán giữa nội dung của Dự thảo Báo cáo chính trị với những nội dung quan trọng trong Dự thảo Chiến lược, Khổ 4, mục XIII của dự thảo Báo cáo Chính trị (trang 52) nên bổ sung nội dung: “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật và khả năng quản trị rủi ro pháp lý của người dân và doanh nghiệp”, “Phát triển hệ thống bổ trợ tư pháp và trợ giúp pháp lý”, “Nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực dân sự, đầu tư, kinh doanh và bảo vệ người tiêu dùng” sau đoạn viết về “Tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp…”.

 Đặc biệt, khi so sánh với Văn kiện Đại hội XII của Đảng, phần viết về nền tư pháp còn thiếu một trong những nội dung quan trọng hàng đầu trong nguyên tắc tổ chức và vận hành nền tư pháp đó là bảo đảm sự độc lập trong hoạt động xét xử của tòa án cũng như yêu cầu bảo đảm an toàn pháp lý cho người dân và doanh nghiệp.

Chính vì thế, TS. Nguyễn Văn Cương cho rằng, rất nên kế thừa nội dung của Văn kiện Đại hội XII, bổ sung nội dung “bảo đảm nguyên tắc độc lập, nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự”. Cũng trong mục này, việc “Xây dựng và thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp giai đoạn mới” nên được diễn đạt theo cách khác để phù hợp hơn với kết quả của quá trình tổng kết các Nghị quyết số 48 và 49 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam và Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

Thứ ba, về việc đặt vị trí chữ “trong sạch” hoặc “liêm chính” trong yêu cầu hoàn thiện nền hành chính và nền tư pháp trong dự thảo Báo cáo Chính trị. Theo Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp, “trong sạch” và “liêm chính” phải được coi là yêu cầu đầu tiên, tiên quyết trong xây dựng và củng cố nền hành chính, nền tư pháp ở nước ta trong giai đoạn tới. Vì vậy, trong diễn đạt về định hướng xây dựng, hoàn thiện nền hành chính và nền tư pháp cần đặt chữ “trong sạch” và “liêm chính” lên thứ tự đầu tiên, trước các yêu cầu khác về “chuyên nghiệp”, “hiện đại"...

Thượng tá Nguyễn Xuân Bách – Phó Chủ nhiệm chính trị, Bộ đội Biên phòng nhận thấy, dự thảo các văn kiện nhiệm kỳ này đã được Ban soạn thảo văn kiện Trung ương chuẩn bị một cách công phu, khoa học, khái quát cao, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của cách mạng Việt Nam, thể hiện tính kế thừa và phát triển về tư tưởng, lý luận của Đảng ta; phản ánh được tâm tư, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, khát vọng phát triển và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam”. Đây là quan điểm, đường lối chiến lược, đúng đắn của Đảng ta, tôi bày tỏ sự đồng tình, nhất trí cao với chủ trương trên của Đảng.

Thượng tá Nguyễn Xuân Bách – Phó Chủ nhiệm chính trị, Bộ đội Biên phòng

Để các văn kiện đi vào cuộc sống, Thượng tá Nguyễn Xuân Bách đề nghị, cần nhấn mạnh tập trung vào một số giải pháp sau: Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nhất quán quan điểm: Cách mạng là sự nghiệp của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, Nhân dân là chủ, Nhân dân làm chủ; tiếp tục thể chế hóa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” thành những chính sách, quy chế, quy định cụ thể ở từng loại hình cơ sở để Nhân dân phát huy quyền làm chủ trên thực tế và thực hiện tốt trách nhiệm và nghĩa vụ đối với Nhà nước và cộng đồng xã hội.

Hai là, tiếp tục kiên quyết, kiên trì thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, gắn với “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức “gần dân, hiểu dân, học dân, trọng dân và có trách nhiệm với dân”, gương mẫu, tận tụy với công việc, nói đi đôi với làm, thực sự là công bộc của Nhân dân; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong Đảng và bộ máy công quyền, nhằm củng cố, tăng cường long tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Ba là, tăng cường sự quản lý, điều hành của Nhà nước, vai trò tham mưu, hướng dẫn của các ban, bộ, ngành Trung ương và tổ chức, triển khai thực hiện của chính quyền địa phương trong thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, gắn với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Trong đó, quan tâm sâu sắc đến địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới, biển, đảo; vùng đồng bào có đạo; giải quyết tốt các vấn đề xã hội, từng bước đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội, khắc phục sự chệnh lệch trong phát triển giữa các vùng, miền, khu vực. Gắn phát triển kinh tế - xã hội với xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Không ngừng củng cố và tăng cường “thế trận long dân”, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Bốn là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể Nhân dân tiếp tục phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ, nhất là vai trò phản biện xã hội; đổi mới nội dung, hình thức hoạt động phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ mở rộng, đa dạng hóa các hình thức tập hợp Nhân dân, đẩy mạnh các hoạt động hướng về cơ sở. Các hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể Nhân dân phải phát huy, đảm bảo được vai trò làm chủ, quyền làm chủ của Nhân dân; động viên, phát huy được sức mạnh toàn dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc thực hiện thắng lợi cá chủ trường, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Năm là, chủ động đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, kích động của các thế lực thù địch, phản động chống phá khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Ông Nguyễn Hồng Tuyến (Trưởng ban Tuyên giáo Đảng ủy, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp) góp ý kiến Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng XIII.

Cụ thể, cần bổ sung “Nghiên cứu xây dựng và thực hiện đồng bộ Chiến lược pháp luật Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 (bao gồm các nội dung về xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, cải cách hành chính và cải cách tư pháp) với mục tiêu là xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, hiện đại, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận với chi phí tuần thủ thấp…”.

Trong điểm 5 thuộc Mục XIV – Xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sach, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng”, của dự thảo Báo cần đề nghị bổ sung nội dung “Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát đối với việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật và công tác tổ chức thi hành pháp luật”.

Về các nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ Đại hội XIII (mục XV dự thảo Báo cáo chính trị), đề nghị bổ sung nhiệm vụ trọng tâm về tổ chức thi hành pháp luật. Cụ thể, bổ sung “Chú trọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong công tác tổ chức thi hành pháp luật”.

Về hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, giữa phần kết quả đạt được và hạn chế còn chưa thực sự thống nhất. Đề nghị phần khó khăn, bất cập trong hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo hướng: “Một số qui định của pháp luật, cơ chế, chính sách còn chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu ổn định, nhất quán. Hiệu quả hoạt động của một số chủ thể kinh tế, loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế còn hạn chế.

Pháp luật về hình thành và hoạt động của các thị trường còn chưa đồng bộ, còn thiếu các cơ chế hiệu quả để kiểm soát, quản lý. Chưa tạo được đột phá trong huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phát triển. Thể chế phát triển, điều phối kinh tế cũng chưa được quan tâm và chậm được cụ thể hóa bằng pháp luật nên liên kết vùng còn lỏng lẻo.

Ông Nguyễn Hữu Chung, Trưởng phòng Tuyên truyền - Báo chí, Ban Tuyên giáo, Đảng uỷ Khối các cơ quan Trung ương, nhấn mạnh, chủ đề của Đại hội, “linh hồn” của Đại hội lần này có khác so với các kỳ trước, có sự sáng tạo và phát triển.

Ông Nguyễn Hữu Chung, Trưởng phòng Tuyên truyền - Báo chí, Ban Tuyên giáo, Đảng uỷ Khối các cơ quan Trung ương,

Phương châm của Đại hội đưa ra là “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, chủ đề của Đại hội là “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy ý chí, khát vọng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững đất nước; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

"Trong văn kiện có nêu lên khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, quan điểm của tôi là chúng ta phải khơi dậy tinh thần phát triển đất nước giàu mạnh hơn. Mục tiêu đặt ra lần này rất cao, đến giữa thế kỷ XXI, phấn đấu nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng XHCN", ông Nguyễn Hữu Chung nêu.

Ông Nguyễn Hữu Chung cho biết, các nước thu nhập cao trên thế giới hiện nay không nhiều, mức thu nhập từ 12.000 USD trở lên. Hiện chúng ta có thu nhập là 4.000 USD tính theo sức mua, cần có ý chí, tinh thần, khát vọng phát triển để đất nước trở thành quốc gia hùng cường như Bác Hồ mong muốn “sánh vai với các cường quốc năm châu”.

Ông Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam

Đánh giá về chủ đề của Đại hội, ông Nguyễn Túc cho rằng dự thảo văn kiện có 3 yếu tố mới. Thứ nhất, dự thảo không chỉ nêu “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng”, mà cả xây dựng, chỉnh đốn hệ thống chính trị.

Đại sứ Trần Đức Mậu, Nguyên Vụ trưởng Vụ chính sách đối ngoại, Bộ Ngoại giao nêu ý kiến tại Tọa đàm.

Thứ 2 là về dự báo môi trường an ninh và chính trị đối ngoại nên đi sâu hơn nữa, cơ bản hơn nữa vì sau khi Đại hội xong sẽ có văn kiện và các cơ quan phải dựa vào đó để xây dựng kế hoạch, chương trình hành động. Do vậy, văn kiện nên cụ thể để có sự thống nhất trong nhận thức và phối hợp trong hành động. Trong ngành ngoại giao nói thì dễ nhưng triển khai thì rất khó, ví như làm cho các mối quan hệ với các nước đi vào chiều sâu, làm thế nào để định tính hóa được?. Đây là điều nên cụ thể hơn. Về nền ngoại giao toàn diện và hiện đại nên chăng có giải thích gợi mở bổ sung, có nội hàm cho khái niệm này.

Thứ 3, Đại sứ Mậu phân tích, giữa ngoại giao và đối ngoại, ngoại giao chỉ là một ngành còn đối ngoại mới là lĩnh vực sâu rộng hơn nhiều. Mỗi con người đều có thể trở thành người làm đối ngoại, mỗi việc làm rất nhỏ cũng có thể đóng góp cho việc xây dựng hình ảnh đất nước. Đây là điểm khác so với đất nước. “Đây mới là điểm có thể tạo ra sức mạnh tổng hợp cho ngành đối ngoại”, ông Mậu nhấn mạnh.

Nhắc lại thời gian làm Đại sứ tại Đức, Đại sứ Trần Đức Mậu cho biết, việc xây dựng đối thoại nhà nước pháp quyền là một trong những “hải đăng” của quan hệ Việt Nam – Đức. Như vậy, ngành tư pháp cũng đóng góp cho đối ngoại. Do đó, ông Mậu cho rằng, trong dự thảo văn kiện đã hiểu rõ đối ngoại phải hiểu theo nghĩa rộng một khi đã hiểu như vậy thì việc triển khai thực hiện cũng phải như vậy, đồng thời phải thống nhất quản lý và tăng cường quản lý đối ngoại của Đảng và Nhà nước. “Chúng ta chỉ có thể triển khai và làm hiệu quả được nếu triển khai được việc này”, ông Mậu nói.

Theo ông Tuấn Đạo Thanh – Chủ tịch Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam, văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thể hiện xuyên suốt về vấn đề xây dựng NNPQ XHCN, đặc biệt trong đánh giá, văn kiện Đại hội Đảng lần này đã ghi nhận những đóng góp tích cực trong việc hoàn thiện thể chế giai đoạn trước đây. Đồng thời nhận định, một phần nguyên nhân dẫn đến việc chưa đạt được một số chỉ tiêu, nhiệm vụ là do chưa hoàn thiện được thể chế. Theo đó, hoàn thiện thể chế vừa là nhiệm vụ vừa là điều kiện cho việc thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu phát triển trong nhiệm kỳ.

Nhiệm kỳ qua, nghề công chứng nói riêng và hoạt động bổ trợ tư pháp được lãnh đạo Đảng, nhà nước và các cơ quan ban, ngành quan tâm. Đặc biệt văn kiện trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng nhấn mạnh nhiều về vai trò của hoạt động bổ trợ tư pháp trong hoạt động tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.

Ông Tuấn Đạo Thanh – Chủ tịch Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam

Tuy nhiên, theo ông Thanh, phần đánh giá của Văn kiện chưa thấy đường hướng phát triển tiếp theo của hoạt động bổ trợ tư pháp sau khi tổng kết Nghị quyết số 48 về Chiến lược xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 và Nghị quyết số 49 về Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020 của Bộ Chính trị.

Do đó, sau khi có kết quả tổng kết Nghị quyết 48, 49 và trong văn kiện Đại hội lần thứ XIII đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cần hoạch định, định hướng chiến lược cho hoạt động bổ trợ tư pháp nói chung và hoạt động công chứng nói riêng để phục vụ đắc lực và hiệu quả hơn cho sự nghiệp xây dựng NNPQ XHCN Việt Nam.

Ông Vũ Hoài Nam, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật khẳng định, các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đều rất quan trọng, trong đó, Báo cáo chính trị là “Linh hồn” của các báo cáo.

Ông Nam cho hay, dự thảo Báo cáo chính trị nêu chủ đề Đại hội XIII là “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

So với Đại hội XII, theo ông Nam, chủ đề Đại hội XIII có một số điểm mới, đáng chú ý là: (1) bổ sung xây dựng hệ thống chính trị vào nội dung xây dựng Đảng thành “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”; (2) nêu khát vọng phát triển đất nước; (3) xác định mục tiêu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng XHCN. Trong dự thảo các văn kiện, xác định rõ hơn khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Đây là một trong những điểm nhấn trong dự thảo các văn kiện và là kỳ vọng của nhân dân ta.

Ông Vũ Hoài Nam, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật

Về chủ đề Đại hội, cho rằng chủ đề Đại hội đã khá toàn diện, nhưng ông Nam đề xuất bổ sung thêm cụm từ “mạnh mẽ” phía sau từ khơi dậy. Bổ sung như vậy vừa thể hiện quyết tâm chính trị, đồng thời cũng cho thấy từ trước đến nay chúng ta đã khơi dậy rồi nhưng cần khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa. Ngoài ra, liên quan đến chủ đề Đại hội, ông Nam cũng đề xuất nên bổ sung thời điểm cụ thể là “phấn đấu đến năm 2045 thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng XHCN” thay vì chỉ nói “đến giữa thế kỷ XXI” như hiện nay. Bởi trong ngôn ngữ tiếng Việt thì từ “giữa” chưa hẳn là từ mang tính định lượng, bởi giữa có thể là “chính giữa” cũng có thể không phải là “chính giữa”.

Thực tế thì trong nội dung báo cáo chính trị cũng đã nêu rõ là thời điểm là đến năm 2045 rồi. Hai là, về dự báo tình hình thế giới, so với Đại hội XII, dự thảo Báo cáo chính trị nêu những dự báo mới về tình hình khu vực châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có Đông Nam Á, dự thảo Báo cáo chính trị có những dự báo mới liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo.... Hòa bình, ổn định, tự do, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông đứng trước thách thức lớn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột. ASEAN có vai trò quan trọng trong duy trì hòa bình, ổn định, thúc đẩy hợp tác khu vực nhưng cũng đứng trước nhiều khó khăn.

Theo ông Nam, nên bổ sung cụm từ “nhiều” vào sau từ “tiềm ẩn”, thành cụm từ “tiềm ẩn nhiều”… Trong định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030, định hướng về xây dựng Đảng, ông Nam cho rằng nên xây dựng cơ chế để nhân dân giám sát công tác xây dựng Đảng, ví dụ như lấy ý kiến nhân dân về nhân sự chủ chốt ở địa phương bởi thực tế thì nhân dân hiểu rất rõ về một cán bộ nào đó và nhân dân hoàn toàn có thể giám sát được.

Về chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, ông Nam góp ý, cần bổ sung nhiệm vụ tổng kết thực tiễn 35 năm Đổi mới, xây dựng lý luận về mô hình đổi mới của nước ta giai đoạn tiếp theo. Năm là, trong định hướng phát triển kinh tế xã hội (phần II của Báo cáo chính trị), hiện đang chia thành 2 giai đoạn, giai đoạn 2021 - 2025 ghi: “Định hướng và các chỉ tiêu”; nhưng giai đoạn 2021 - 2030 thì lại chỉ ghi: “Định hướng...” mà không có chỉ tiêu. Vì vậy, cũng nên xây dựng các chỉ tiêu tổng quát cho giai đoạn này.

Ông Phan Hồng Nguyên – Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp), phản ánh, thời gian qua, tinh thần đoàn kết của dân tộc, thống nhất ý chí và hành động của cả hệ thống chính trị, từ người dân đến các cơ quan, tổ chức đã giúp chúng ta vững vàng từng bước vượt qua những khó khăn, thử thách lớn như dịch Covid-19, thiên tai... Vấn đề này cần được thể hiện rõ hơn trong báo cáo chính trị.

Ông Phan Hồng Nguyên – Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật

Về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, trong đó vấn đề xây dựng hệ thống pháp luật, bên cạnh khẳng định “xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch” thì yếu tố “có chi phí tuân thủ thấp” cần được bổ sung. Thực tiễn công tác theo dõi thi hành pháp luật cho thấy, doanh nghiệp rất quan tâm đến yếu tố này và đây cũng là một trong những chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật đánh giá cao nhận định, trong thời gian tới, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Đây là một yếu tố phát triển hơn so với Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI trình Đại hội lần thứ XII của Đảng.

Trước đây khẳng định, “trong thời gian tới, cần tăng cường hoàn thiện pháp luật, gắn kết tổ chức thi hành pháp luật nhằm thực thi xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN” thì Báo cáo chính trị tại Đại hội XIII, yếu tố này được đưa lên một bước. Cụ thể, việc tổ chức thi hành pháp luật, trong đó có việc tuyên truyền pháp luật là – khâu đầu tiên của việc tổ chức thi hành pháp luật mới là yếu tố quan trọng.

Thực tế cho thấy, hoàn thiện pháp luật đã có bước tiến đáng kể nhưng đưa pháp luật vào cuộc sống để thi hành còn nhiều vấn đề cần bàn. Nên theo ông Nguyên, từ việc đưa pháp luật vào cuộc sống, pháp luật được thực thi như thế nào sẽ là cơ sở để xem xét, hoàn thiện pháp luật. Bên cạnh đó, liên quan đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức “bảo đảm phẩm chất đạo đức, năng lực, trình độ…” cần bổ sung thêm điều kiện “thượng tôn pháp luật” vì đó là cốt lõi của xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.

Về dự thảo Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 10 năm 2011-2020, xây dựng chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 10 năm 2021-2030, Luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Đông Nam Á cho rằng, mục đích của Chiến lược là tập trung tìm hàm lượng về các giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội, tức là đẩy mạnh hỗ trợ lực lượng sản xuất phát triển. Nhưng các giải pháp đề ra chưa nhiều, trong khi quy định hành chính còn nặng nề.

“Vì vậy dự thảo phải có nhiều giải pháp để làm sao việc đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh được tốt hơn, vì khi kinh doanh phát triển thì xã hội sẽ phát triển theo", Luật sư Thuật kiến nghị.

Luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Đông Nam Á nêu ý kiến.

Liên quan đến việc tiếp tục xây dựng Nhà nước Pháp quyền kiến tạo, liêm chính, hành động (tại Mục V, phần Phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế- xã hội), Luật sư Thuật cho biết dự thảo đề cập đến nhiều nội dung, như xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật; xây dựng nền hành chính nhà nước trong sạch; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tính chuyên nghiệp… nhưng lại thiếu người dân và tổ chức.

“Đây là các chủ thể chịu ảnh hưởng nhiều bởi các thiết chế, quy định… lại chưa được dự thảo đề cập đến... Do vậy dự thảo cần bổ sung nội dung về mối quan hệ, vai trò của người dân và các tổ chức, doanh nghiệp trong Nhà nước Pháp quyền là gì”, Luật sư Thuật nêu quan điểm.

Đề cập đến việc xây dựng thiết chế nền tư pháp hiện đại, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Đông Nam Á kiến nghị rằng cần nhấn mạnh đến công tác cải cách tư pháp và phải quy định một cách cụ thể, rõ ràng chứ không chỉ nêu chung chung về cải cách các thiết chế.

Cho rằng trên thực tế xảy ra không ít trường hợp các cơ quan quản lý Nhà nước vừa ban hành văn bản xong, chưa kịp thực hiện đã thu hồi, ảnh hưởng đến tính nghiêm minh, chính xác của hệ thống pháp luật, Luật sư Thuật đề nghị nên thành lập Tòa án Hiến pháp để xem xét tất cả các quyết định của cơ quan quản lý hành chính nhà nước cũng như các cơ quan chức năng khác, đảm bảo tính khách quan của việc ban hành và tuân thủ pháp luật.

Kết luận Tọa đàm, TS Đào Văn Hội, Bí thư Đảng uỷ, Tổng Biên tập Báo PLVN lần nữa nhấn mạnh, Báo PLVN, cơ quan ngôn luận của Bộ Tư pháp, với sứ mệnh truyền thông về tư pháp và pháp luật, đã tổ chức nhiều tuyến bài về góp ý văn kiện Đại hội Đảng đăng trên các ấn phẩm của báo.

TS Đào Văn Hội, Bí thư Đảng uỷ,Tổng Biên tập Báo PLVN phát biểu kết luận hội thảo.

Việc tổ chức Tọa đàm là hoạt động thiết thực của Báo PLVN trong thời điểm quan trọng này khi toàn dân đang sôi nổi góp ý văn kiện Đại hội Đảng.

Trân trọng sự có mặt của các chuyên gia trong và ngoài ngành Tư pháp tại Tọa đàm để đóng góp các ý kiến tâm huyết, mổ xẻ các vấn đề cần làm rõ hơn, TS Đào Văn Hội khẳng định, Ban Tổ chức Tọa đàm sẽ lựa chọn, tiếp tục đăng tải các ý kiến để góp tiếng nói cho các bộ phận chức năng trong việc tiếp thu, hoàn thiện văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.