Mỹ đã chi 88 tỷ đô la để trang bị và huấn luyện quân đội Afghanistan, chỉ để các lực lượng Afghanistan sụp đổ trước cuộc tái chiếm nhanh như chớp của Taliban vào tháng 8. Mặc dù Taliban đã hứa ân xá cho những nhân viên này, nhưng những câu chuyện về các cuộc trả thù bằng bạo lực đã lan truyền.
Theo Wall Street Journal, một số lượng "tương đối nhỏ, nhưng đang tăng lên" các cựu binh sĩ Afghanistan và điệp viên đang đổ xô gia nhập tổ chức duy nhất hiện đang chống lại sự cai trị của Taliban - Nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS, trước đây là ISIS).
Chi nhánh ở Afghanistan của IS là IS-K đang ráo riết thu nhận những tân binh do Mỹ đào tạo này. Theo các cựu quan chức an ninh và các thành viên Taliban mà Wall Street Journal đã nói chuyện, một số cựu quân nhân chính phủ cho biết, nếu có kháng cự, họ sẽ tham gia kháng chiến,” cựu điệp viên Rahmatullah Nabil nói với tờ báo và nói thêm rằng “Vào thời điểm hiện tại, ISIS là nhóm vũ trang duy nhất đối kháng với Taliban ở Afghanistan”.
Mặc dù IS-K và Taliban đều là các nhóm theo chủ nghĩa chính thống Hồi giáo, nhưng hệ tư tưởng của họ khác nhau. Taliban là một tổ chức chủ yếu theo chủ nghĩa dân tộc Punjabi không có mục tiêu rõ ràng nào vượt ra ngoài biên giới của Afghanistan và không khoan nhượng với các giáo phái Hồi giáo khác của đất nước.
Lực lượng an ninh Afghanistan canh chừng tại địa điểm xảy ra vụ nổ bom xe ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: Reuters/Stringer |
Ngược lại, IS-K coi người Shiite và các giáo phái Hồi giáo khác là những kẻ bội đạo và nhằm mục đích thiết lập một vương quốc Hồi giáo trên toàn thế giới, như IS đã cố gắng thực hiện vài năm trước ở Iraq và Syria.
Ban đầu bị Taliban trấn áp, IS-K trỗi dậy trong bối cảnh hỗn loạn khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, thực hiện một vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Kabul vào tháng 8 khiến khoảng 200 người Afghanistan và 13 lính Mỹ thiệt mạng. Đối với quân đội Mỹ, đó là ngày đẫm máu nhất ở Afghanistan kể từ năm 2011.
Không rõ “chuyên môn quan trọng trong kỹ thuật thu thập thông tin tình báo và chiến tranh” mà những tân binh này sẽ mang lại cho IS-K là gì, trong bối cảnh quân đội Afghanistan được cho là có 300.000 quân đã bỏ chạy hoặc đầu hàng.
Cơ quan an ninh Hoa Kỳ đã bắt đầu báo động về sự trỗi dậy của ISIS-K, với Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ Colin Kahl nói với Thượng viện vào tuần trước rằng nhóm này có thể sẵn sàng tấn công phương Tây từ Afghanistan trong vòng sáu tháng.
Nhưng Taliban không thực sự quan tâm đối phó với IS. Mawlawi Zubair, một chỉ huy cấp cao của Taliban, nói với Wall Street Journal: “Chúng tôi không phải đối mặt với mối đe dọa và cũng không lo lắng về chúng. Chúng tôi không cần, thậm chí chỉ nhu cầu nhỏ, để tìm kiếm sự hỗ trợ từ bất kỳ ai chống lại ISIS”.