“Làng Tây” ở Hà Nội
Làng Cựu - một ngôi làng có tuổi đời hơn 500 năm thuộc vùng đất kinh kỳ xưa, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40km về phía Nam, thuộc xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, kiến trúc cổ đặc sắc hiếm có của Hà Nội.
Người ta gọi làng Cựu là “làng Tây” bởi không giống như làng cổ Đường Lâm và làng Đông Ngạc ở Hà Nội có kiến trúc truyền thống với những ngôi nhà gỗ cổ kính, làng Cựu nổi bật với kiến trúc giao thoa Á - Âu với những ngôi nhà được xây dựng theo phong cách châu Âu nhưng vẫn giữ được nét truyền thống kiến trúc Việt Nam.
Ngày nay, làng Cựu vẫn còn giữ được hơn 49 biệt thự cổ, những công trình tín ngưỡng như đình làng, giếng làng và không gian cộng đồng đặc trưng của vùng Đồng bằng sông Hồng. Những ngôi nhà ba gian hai chái với sân vườn, nổi bật với hoa văn được chạm trổ tinh xảo trên mái nhà, trên các cột trụ gỗ lim, hình hoa sen, hình đắp nổi tinh tế cùng những hoa văn Pháp trên cửa sắt, cửa sổ hoà hợp với nhau thành một tổng thể đẹp mắt.
Ngoài kiến trúc độc đáo, làng Cựu còn được biết đến là nơi có nghề may vá. Sở dĩ vào những năm đầu thế kỷ XX, người làng Cựu có thể xây dựng những cơ ngơi bề thế như vậy vì họ khá giả lên với nghề may.
Năm 1921, làng Cựu vốn là một làng thuần nông. Mất mùa, đói kém khiến đời sống người làng Cựu đối mặt nhiều thách thức. Tình cảnh khốn khó buộc hai anh em Phúc Mỹ và Phúc Hưng rời làng lên Hà Nội bươn chải học nghề may. Họ nhanh chóng thạo nghề, trở thành thợ may vest, đầm cho những nhân vật quan trọng. Công việc ăn nên làm ra, họ tích lũy được nhiều tiền bạc và trở về làng xây những biệt thự xa hoa.
Đồng thời, hai anh em Phúc Mỹ và Phúc Hưng đã giúp đỡ, chỉ bảo cho nhiều người dân làng Cựu theo nghề may. Nhờ tài khéo léo của những người thợ làng, các sản phẩm may vá nơi đây từng được người Pháp và giới thượng lưu cả nước tín nhiệm. Những thợ may làng Cựu nhanh chóng có cơ ngơi hoành tráng, biến làng Cựu thành “làng Tây” của Hà Nội.
Tái hiện nghề may xưa của làng Cựu
Vào ngày 21 - 22/12/2024 tới đây, một hành trình trải nghiệm văn hóa và nghệ thuật đậm chất Việt, mở ra những cơ hội giao lưu và hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và Italia sẽ diễn ra tại làng Cựu. Đó là chương trình “Làng Cựu - Thời trang, Nghệ thuật và Du lịch” do UBND huyện Phú Xuyên, Công ty Flatform, UBND xã Vân Từ, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Hiệp hội Việt Nam - Italia và Công ty Truyền thông quốc tế Vạn An phối hợp tổ chức.
Trong chương trình này, nghề may vá có từ thời Pháp thuộc của làng Cựu sẽ được tái hiện qua những bàn may cổ, với các nghệ nhân làng nghề khéo léo thêu từng đường kim, mũi chỉ. Những sản phẩm như áo dài, khăn tay và các phụ kiện thủ công đều mang nét đặc trưng của làng Cựu, thể hiện tài hoa của người thợ Việt xưa. Bên cạnh đó, khách tham quan còn được chiêm ngưỡng quy trình làm đồ gốm, mỹ nghệ tinh xảo với từng công đoạn tỉ mỉ, từ việc tạo hình, chạm khắc đến trang trí hoa văn, tái hiện sinh động một phần di sản văn hóa phong phú của làng nghề truyền thống Việt Nam.
Hoạt động “Meet The Arts” sẽ trưng bày những tác phẩm nghệ thuật và các sản phẩm thủ công truyền thống như đồ gốm sứ, thổ cẩm và đồ mỹ nghệ do các nghệ nhân của làng Cựu chế tác, giúp khách tham quan cảm nhận sâu sắc tinh hoa văn hóa Việt Nam. Đây cũng là cơ hội quý báu để các doanh nghiệp Italia tiếp cận và tìm hiểu về nghệ thuật thủ công truyền thống, mở rộng tiềm năng hợp tác và giao thương giữa hai nước.
Với những người yêu thích thời trang, sự kiện đặc biệt “Fashion Show” sẽ giới thiệu các bộ sưu tập mới nhất, mang đậm dấu ấn truyền thống kết hợp hiện đại. Các nhà thiết kế sẽ tái hiện vẻ đẹp của trang phục truyền thống, được cách tân một cách sáng tạo, qua đó quảng bá văn hóa thời trang Việt Nam và Italia với phong cách thời thượng.
Nét đẹp cổ kính kết hợp phong cách phương Tây giúp làng Cựu thành điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá và trải nghiệm văn hóa. Hy vọng, làng Cựu trong tương lai sẽ trở thành trung tâm sáng tạo, đóng góp cho mục tiêu phát triển Hà Nội, lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng văn hóa cho quá trình phát triển đô thị bền vững.
