Suy nghĩ về sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới ở Hải phòng.

Với tầm nhìn chiến lược phát triển bền vững, đồng bộ nhiều lĩnh vực, lãnh đạo thành phố Hải Phòng chủ động đề xuất với Chính phủ địa điểm xây dựng sân bay đẳng cấp quốc tế thuộc địa phận 4 xã: Vinh Quang, Tiên Hưng, Đông Hưng và Tây Hưng (huyện Tiên Lãng). Đây là khu đất giáp biển, dài gần 9km, rộng 6-7 km (trong đó có 3.300 ha bãi bồi ngoài đê). Dự kiến sân bay có diện tích khoảng 5.900 ha, gấp 20 lần sân bay Cát Bi, 9 lần sân bay Nội Bài, 7 lần sân bay Tân Sơn Nhất và gấp khoảng 1,8 lần sân bay Suvarnabhumi của Thái Lan hiện nay. Khu đất này cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 20km, cách Thủ đô Hà Nội 70-80km.

Một phần của hệ thống mái giàu tính tính nghệ thuật của sân bay Suvarnabhumi. Thiết kế đặc biệt khiến nó lung linh huyền ảo vào buổi tối.

Ngày 2-4-2010, Thủ tướng có công văn số 2151/VPCP-KTN chỉ đạo UBND thành phố Hải Phòng lập báo cáo đầu tư dự án quai đê lấn biển thuộc huyện Tiên Lãng theo hướng xây dựng một sân bay quốc tế. Đây là một quyết sách đúng, hợp thời đại. Nhu cầu thực tế cho thấy, Việt Nam cần có 3 hoặc chí ít 2 sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới. Ở Nam Bộ, đang chuẩn bị xây dựng sân bay tại Long Thành, quy mô khoảng 5.000 ha, đồng bộ về mọi lĩnh vực của một sân bay đẳng cấp thế giới. Thủ tướng nhiều lần gợi ý các nhà quy hoạch nghiên cứu, xác định vị trí xây dựng một sân bay đẳng cấp thế giới ở Bắc Bộ.

Thực tế khu vực và thế giới

Về vấn đề phát triển dịch vụ hàng không, chúng ta có thể tham khảo thực tiễn của Thái Lan. Ở quốc gia này, sân bay Don Muang (Băng-cốc) được đưa vào khai thác tháng 3-1914, xếp thứ 18/21 sân bay nhộn nhịp nhất thế giới. Tính đến năm 2005, Don Muang đón, tiễn 36 triệu lượt hành khách, hơn 280.000 chuyển bay và 700.000 tấn hàng hoá mỗi năm. Song sân bay này chính thức đóng cửa ngày 28-9-2006, sau 92 năm hoạt động, nhường chỗ cho sân bay mới. Không ít người vẫn băn khoăn về tương lai của Don Muang. Chính phủ Thái Lan quyết định chuyển sân bay này thành trung tâm bảo dưỡng máy bay khu vực, sân bay taxi hay sân bay dành cho các nguyên thủ, khách VIP…Bởi nếu tiếp tục duy trì sân bay Don Muang, tại Băng-cốc sẽ có 2 đường băng song song, gần nhau…, hạn chế khả năng phát triển ngành hàng không dân dụng của Thái Lan trong thời đại kinh tế thị trường, kinh tế tri thức, toàn cầu hoá và cách mạng quản lý trong thế kỷ 21.

Sân bay mới được ấp ủ ý tưởng xây dựng trên khu vực “đầm lầy rắn hổ mang bành” cách Thủ đô Băng-cốc 25km về phía Đông từ năm 1960. Khi đó, Chính phủ Thái Lan thuê hãng Litchfied Whiting Bowne & Associates lập dự án khả thi xây dựng một sân bay đẳng cấp thế giới mới, quy mô hiện đại. Năm 1961, Bộ Giao thông-Vận tải Thái Lan chọn địa điểm xây dựng sân bay bao gồm các khu vực xã Bang Chalong, Rach Deva, Nong Prue thuộc huyện Bang Phli, tỉnh Samut Prakam. Khu vực quy hoạch sân bay mới có diện tích rộng gấp 6 lần diện tích sân bay Don Muang. Kiến trúc sư thiết kế sân bay là Helmut Jahn, người Mỹ gốc Đức, phụ trách Công ty Murphy Jahn chuyên thiết kế sân bay, có trụ sở tại Hoa Kỳ. Sân bay mới được thiết kế theo hình chữ H, cao 8 tầng với đặc trưng là tập hợp các cấu trúc hình vòm, hệ thống kiểm soát nhiệt độ bằng năng lượng và các trang thiết bị sân bay tối tân khác; sử dụng vì kèo, thép, inox và kính, tạo dáng vẻ sân bay mang tính hiện đại, khoẻ khoắn. Sân bay cũng được thiết kế tiết kiệm điện năng thắp sáng bằng cách sử dụng tấm lợp thông minh, cũng như ống làm mát sàn giúp tiết kiệm điện năng cho điều hoà. Trong sân bay sẽ trang trí rất nhiều tượng, bích hoạ mang đậm bản sắc dân tộc Thái Lan nhằm tạo ấn tượng cao nhất đối với du khách thế giới đến với “Đất nước của những nụ cười”.

Trải qua 40 năm, thay đổi gần 20 đời Chính phủ và tác động của cuộc khủng hoảng tài chính-tiền tệ châu Á, nên dự án sân bay này bị hoãn. Năm 1996, Công ty sân bay quốc tế Băng-cốc được thành lập để phụ trách đầu tư xây dựng sân bay mới. Ngày 29-9-2000, Quốc vương Thái Lan Bhumibol Aduhyaej đặt tên sân bay mới là Suvarnabhumi, tiếng Thái có nghĩa “Miền đất vàng”. Ngày 19-1-2002, dự án chính thức được khởi động và chưa đầy 5 năm thi công, Thái Lan khai trương và chính thức đưa sân bay Suvarnabhumi vào hoạt động ngày 28-9-2006 .  

Tuy nhiên, theo Phó giám đốc phụ trách phát triển sân bay khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Hiệp hội vận tải quốc tế (IATA) David Inglis, với  thực trạng hiện nay, Suvarnabhumi khó có khả năng trở thành một trung tâm hàng không đẳng cấp thế giới. Bởi Suvarnabhumi chỉ được thiết kế với 51 cửa có cầu hàng không và vỏn vẹn 3 cửa dành cho máy bay Airburs A-380. Trong khi đó, sân bay Changi (Xingapo) có 19 cửa; sân bay Chep Lap Kok (Hồng Kông) có 18-20 cửa dành cho A-380. Airbus A-380 là máy bay lớn nhất thế giới hiện nay: dài 72,571 m, đuôi cao 24,18m, sải cánh 79,75 m, thân cao 2 tầng: tầng trên mỗi bên có 3 cửa lên, xuống; tầng dưới mỗi bên có 5 cửa lên, xuống; tổng số có 16 cửa lên, xuống đồng thời, chở được 555 hành khách, 2 khoang chứa hàng hoá…A-380 đã ghé thăm sân bay Nội Bài.

Theo điều tra của Công ty nghiên cứu vận tải hàng không Skytrax, trụ sở chính ở London, 10 sân bay tốt nhất thế giới năm 2008 được xếp hạng lần lượt như sau: Chek Lap Kok (Hồng Kông), Changi (Xingapo), Incheon (Hàn Quốc), Kuala Lumpur (Malayxia), Munich (Đức), Kansai (Nhật Bản), Copenhagen (Đan Mạch), Zurich (Thuỵ Sỹ), Helsinki (Phần Lan) và Cape Town (Nam Phi).

Hải Phòng nên làm gì ?

Lãnh đạo Hải Phòng nên chủ động ra đời “Trung tâm nghiên cứu đầu tư, xây dựng sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới tại Tiên Lãng”, trực thuộc UBND thành phố (ngang cấp sở). Trung tâm này có nhiệm vụ: nghiên cứu thu thập mọi tài liệu có thể về quy hoạch, thiết kế, đầu tư xây dựng và khai thác một số sân bay trong tốp 10 sân bay tốt nhất thế giới năm 2008. Đề xuất mời gọi tổ chức tư vấn chuyên nghiệp về quy hoạch, thiết kế sân bay đẳng cấp thế giới (không có trong nước và những nước mới nổi) lập báo cáo khả thi và thiết kế quy hoạch tổng thể đồng bộ ít nhất phải 3 cấp (tương lai không xa có thể trở thành “Tiên Lãng Metropolis”), thiết kế chi tiết các hạng mục công trình trong sân bay. Trung tâm cùng với chính quyền 4 xã và huyện Tiên Lãng lập dự án quai đê lấn biển để xây dựng sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới, tồn tại hàng trăm năm trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu, nước biển dâng cao. Đây không phải dự án quai đê lấn biển để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ hải sản, giãn dân. Phải mời chuyên gia giỏi, nhiều kinh nghiệm ở nước ngoài giúp sức, trình Nhà nước phê duyệt. Tổ chức thực hiện thi công quai đê lấn biển theo đúng kỹ thuật xây dựng sân bay. Ông cha chúng ta có câu: “Một lần tốn, hơn bốn lần không xong”. Quản lý tốt khu đất đã quai đê lấn biển, tránh bị lấn chiếm dưới mọi hình thức. Tuyển dụng và đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao về đầu tư, xây dựng sân bay đẳng cấp thế giới làm việc trực tiếp với các chuyên gia nước ngoài trong văn phòng và trên hiện trường. Trung tâm là đầu mối duy nhất nghiên cứu, giải quyết tất cả vấn đề lớn hoặc bé có liên quan đến khu đất dự kiến xây dựng sân bay ở Tiên Lãng và xây dựng sân bay. Đặc biệt vấn đề di dân tái định cư trong khu đất quy hoạch thực sự theo nguyên tắc: “Dân đến nơi ở mới, phải tốt hơn nơi ở cũ”, chống tái lấn chiếm. Trung tâm là đầu mối được quan hệ trực tiếp với Bộ Giao thông-Vận tải và các bộ ngành ở Trung ương và các địa phương hữu quan về mọi sự phát sinh liên quan để xây dựng sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới ở Tiên Lãng cho cả Bắc Bộ. Trung tâm phải là đầu mối duy nhất của thành phố có năng lực thực sự, hiệu quả cao với các tư liệu cần thiết, tin cậy báo cáo lãnh đạo thành phố quyết định và thực hiện mọi vấn đề liên quan đến đầu tư và xây dựng sân bay dân dụng đẳng cấp thế giới trên./.

                                                                                  Ts. Nguyễn Hoàn

Một số thông số kỹ thuật sân bay Suvarnabhumi (Thái Lan)

- Tổng diện tích sân bay: 3.100 ha

- Khởi công xây dựng ngày 19-01-2002

- Chuyến bay thử đầu tiên ngày 29-9-2005

- Chính thức đi vào hoạt động 28-9-2006.

- Tổng diện tích nhà ga 563.000 m² , lớn nhất thế giới 

- Năng lực vận hành:

      + 76 chuyến bay/giờ cất, hạ cánh

      + Giai đoạn 1: hoàn thành 2 đường băng, mỗi đường rộng 60 m, cách tim nhau 2,2 km (đường băng phía Đông dài 4.000 m, đường băng phía Tây dài 3.700 m), năng lực vận hành 45 triệu hành khách và 3 triệu tấn hàng hoá/năm                     

      + Giai đoạn 2: xây dựng thêm 2 đường băng, năng lực vận hành 100 triệu hành khách và 6,4 triệu tấn hàng hoá/năm

- 120 khu đỗ máy bay, trong đó có 51 khu đỗ kết nối đường ống dùng cho hành khách (trong đó có 3 đường ống dành cho máy bay Airbus A-380); 69 khu đỗ ngoài sân.

- Tháp kiểm soát không lưu cao 132 m, cao nhất thế giới.

- Năng lực bãi đỗ xe ô tô 15.600 xe ( trong nhà và ngoài trời).

- Một khách sạn 5 sao trước nhà ga chính, với 600 phòng, trung tâm mua bán.

- Một tuyến tàu điện trên cao (sky train) dài 28 km nối trung tâm Băng-cốc với sân bay (hoàn thành năm 2008).

- Vốn đầu tư giai đoạn 1: hơn 4 tỷ USD./.