"Sức mạnh mềm" xứ Huế

Trong quan niệm hiện đại, những yếu đó chính là một dạng “sức mạnh mềm”, đó cũng là một trong những yếu tố quyết định để Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết đưa tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành TP Huế trực thuộc Trung ương từ 1/1/2025.

Cân bằng giữa bảo tồn di sản và phát triển đô thị

So với các TP trực thuộc Trung ương khác, Huế có những bản sắc khác biệt, khi là một Cố đô, TP di sản, TP Festival, hội tụ đủ núi, sông, biển, đầm phá, gò đồi, khu bảo tồn thiên nhiên...

Huế được Nghị quyết 54-NQ/TW vạch ra con đường riêng, là “trở thành TP trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản Cố đô và bản sắc văn hóa Huế với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh”.

Trong câu chuyện với Báo PLVN những ngày đầu Xuân Ất Tỵ, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND TP Huế cho biết, một trong những vấn đề trăn trở nhất sau khi từ tỉnh Thừa Thiên Huế lên TP Huế trực thuộc Trung ương, là làm sao cân bằng giữa bảo tồn di sản và phát triển đô thị.

“Huế xác định phải đẩy mạnh công tác kêu gọi đầu tư phát triển kinh tế, song luôn kiên định mục tiêu phát triển gắn với giữ gìn cảnh quan môi trường và bảo tồn các giá trị di sản, văn hóa; mặc dù điều này có ảnh hưởng, có thể làm hạn chế một phần đến việc phát triển kinh tế - xã hội”, ông Phương nói.

Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND TP Huế (Ảnh: Thùy Nhung)

Để dung hòa và cân bằng hai yếu tố trên, quy hoạch phát triển đô thị là công tác cực kỳ quan trọng. Quá trình xây dựng định hướng phát triển các quy hoạch phải định hình xác định rõ các không gian phát triển, phân định rõ khu vực nén đô thị, không gian bảo vệ cảnh quan, không gian bảo vệ di sản, các khu vực tập trung phát triển các khu chức năng. Quy hoạch không gian đô thị phải không ảnh hưởng đến các khu vực có di tích, nhằm bảo đảm sự phát triển đồng bộ giữa bảo tồn di sản và xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại.

Trên cơ sở định hình phương án quy hoạch và kịch bản phát triển, Huế sẽ huy động tối đa các nguồn vốn để đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị theo hướng hiện đại. Trong đó, đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, có tác động lan tỏa, kết nối, tạo không gian, động lực phát triển mới.

Quy hoạch không gian đô thị Huế được xác định không ảnh hưởng đến các khu vực có di tích (Ảnh: Thùy Nhung)

Đồng thời, tăng cường huy động các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp các lợi thế của địa phương; xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, công nghệ thông tin và truyền thông là khâu đột phá, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao là nền tảng.

Kỳ vọng về mô hình phát triển hài hòa

Nói về công tác bảo tồn di sản, văn hóa, ông Nguyễn Văn Phương cho biết, Huế là địa phương duy nhất cả nước đang sở hữu 8 di sản văn hóa được UNESCO công nhận di sản thế giới và di sản khu vực (trong đó 6 di sản của riêng Huế, 2 di sản chung với các địa phương khác thuộc khu vực Trung Bộ), cùng gần 1.000 di tích lịch sử.

Năm 2025, Huế sẽ ưu tiên mọi nguồn lực đầu tư cho mục tiêu bảo tồn, phát huy hiệu quả các giá trị di sản Cố đô một cách bền vững, theo hướng “bảo tồn đi liền với phát triển”; phát huy bản sắc văn hóa Huế, con người Huế; tạo dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, an toàn, thân thiện để thu hút nguồn lực đầu tư phát triển bền vững.

Xứ Huế nổi tiếng mộng mơ với những lăng tẩm đền đài, những "chén ngọc" chìm dưới đáy sông sâu (Ảnh: Văn Sơn)

Huế tiếp tục tập trung đầu tư một số công trình, dự án trùng tu, bảo tồn di tích Cố đô Huế, các di tích xuống cấp. Tổ chức các lễ hội văn hóa truyền thống; tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và chuyên gia áp dụng các phương pháp bảo tồn tiên tiến. Chú trọng phát triển ngành công nghiệp văn hóa nhằm thu hút khách du lịch mà không làm tổn hại đến các di sản. Các chương trình giáo dục cộng đồng về bảo tồn văn hóa đã được triển khai và sẽ tiếp tục tăng cường hơn nữa, nhằm nâng cao ý thức của người dân về tầm quan trọng của di sản và cách thức bảo tồn.

“Với các giải pháp này, Huế sẽ không chỉ bảo tồn được giá trị văn hóa mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế, tạo ra một mô hình phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống”, Chủ tịch UBND TP Huế Nguyễn Văn Phương khẳng định.

“Con đường xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành TP Huế trực thuộc Trung ương, là công sức nỗ lực của biết bao thế hệ lãnh đạo, người dân qua nhiều thời kỳ. Có những thời điểm khó khăn, tưởng chừng giấc mơ này đã xa tầm với; nhưng với quyết tâm đồng lòng của người dân và chính quyền địa phương, cuối cùng giấc mơ ấy đã trở thành hiện thực”.

"Chúng ta đã biết cách biến di sản văn hóa, danh hiệu, thương hiệu thành tài sản, thành tiền. Cần làm tốt hơn nữa vấn đề này để nâng cao đời sống người dân. Tôi tin rằng với những gì chúng ta đã đạt được ngày hôm nay, thời gian tới Huế sẽ nhanh chóng vươn mình ngang tầm các TP trực thuộc Trung ương khác trong góp phần xây dựng đất nước phồn vinh".

(Ông Phan Ngọc Thọ, nguyên Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế)