Sửa đổi Luật Đặc xá năm 2007: Phải quy định rõ các điều kiện được xét đặc xá

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng phát biểu tại Hội thảo.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng phát biểu tại Hội thảo.
(PLO) - Hôm qua (2/7), tại Đà Nẵng, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức Hội thảo “Một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) dưới sự chủ trì của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành dân sự (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thanh Thủy cùng đại biểu của Viện Nghiên cứu lập pháp; Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, Tư pháp (Bộ Công an). Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh miền Trung; lãnh đạo TP Đà Nẵng… đã tham dự và phát biểu, thảo luận. 

Một số vấn đề lớn cần thảo luận kỹ 

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, Luật hiện hành (Luật Đặc xá năm 2007) quy định ba thời điểm đặc xá gồm: nhân sự kiện trọng đại của đất nước, nhân ngày lễ lớn của đất nước và trong trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật, Chính phủ đề nghị bỏ quy định đặc xá nhân ngày lễ lớn của đất nước nhằm thu hẹp các trường hợp đặc xá. Do đó, tại Hội thảo, bà Nga đề nghị các đại biểu tham dự cho ý kiến về việc quy định cụ thể trong dự thảo như thế nào là sự kiện trọng đại của đất nước để bảo đảm tính minh bạch và chủ động khi thực hiện. Ban soạn thảo cũng phải giải trình rõ lý do vì sao bỏ thời điểm đặc xá nhân ngày lễ lớn.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Đình Quyền cùng nhiều đại biểu ghi nhận vấn đề trên với nhận định, rõ ràng hiện nay Chính phủ mới quy định về các ngày lễ lớn mà chưa quy định về sự kiện trọng đại của đất nước. Ngoài ra, Viện trưởng Nguyễn Đình Quyền nêu, về điều kiện để được xét đặc xá trong dự luật sửa đổi cơ bản giống điều kiện tha tù trước thời hạn quy định tại Điều 66 Bộ luật Hình sự năm 2015. 

Đặc biệt, theo các đại biểu, hạn chế lớn trong công tác thi hành Luật Đặc xá thời gian qua là số lượng người được đặc xá trong mỗi đợt khá lớn. Trong 10 năm (trừ năm 2017) đã có 7 đợt đặc xá với hơn 85.000 người, chưa thể hiện rõ tính đặc biệt của đặc xá đối với người phạm tội. 

Trung tướng, GS. TS. Nguyễn Ngọc Anh, Cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) phân tích, tính chất đặc biệt phải được thể hiện ở các nội dung chủ yếu như thẩm quyền, thời điểm, điều kiện, trình tự, thủ tục đặc xá. Từ đó, Trung tướng Nguyễn Ngọc Anh đề nghị cần quán triệt đặc xá là thể hiện sự khoan hồng của Đảng, Nhà nước, cần phân định rành mạch tính chất của đặc xá so với các chính sách khoan hồng khác. 

Xem xét lại điều kiện được xét đặc xá

Một điểm đáng chú ý khác là về điều kiện “Phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, án phí và các nghĩa vụ dân sự khác” cũng được nhiều đại biểu phát biểu, thảo luận. Nếu Luật năm 2007 quy định, đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm tham nhũng hoặc một số tội khác, phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ khác. Thế nhưng, dự thảo Luật sửa thành người bị kết án phạt tù về “bất kỳ tội gì” đều phải chấp hành xong hình phạt bổ sung. 

Góp ý đối với điều kiện chấp hành xong hình phạt bổ sung về dân sự, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng bày tỏ quan điểm, về nguyên tắc, để được đặc xá, người được xem xét đặc xá phải chấp hành xong các nghĩa vụ chấp hành hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp khó khăn đặc biệt mà họ chưa chấp hành xong các nghĩa vụ này, cũng có thể cân nhắc để được hưởng đặc xá theo hướng: “Khi Chủ tịch nước quyết định cho đặc xá, cũng đồng nghĩa quyết định miễn luôn các nghĩa vụ này”.

Thứ trưởng Trần Tiến Dũng lý giải, điểm c khoản 1 Điều 10 dự thảo Luật quy định: “Trường hợp chưa chấp hành xong, thì do Chủ tịch nước xem xét quyết định” là chưa rõ nghĩa. Cụ thể, không rõ Chủ tịch sẽ quyết định như thế nào (cho miễn hay cho đặc xá rồi tiếp tục thực hiện). Về vấn đề này, nếu xử lý không khéo sẽ tạo dư luận rằng người giàu, người có tiền sẽ được đặc xá, còn người nghèo, không có tiền để chấp hành, sẽ ở tù suốt đời.

Đồng quan điểm với Thứ trưởng Trần Tiến Dũng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự - TS Nguyễn Thanh Thủy đề xuất, trường hợp chưa chấp hành xong hình phạt tiền hoặc án phí mà được Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá, cần bổ sung thêm quy định khi phạm nhân được đặc xá cũng đồng thời được miễn chấp hành phần hình phạt tiền hoặc án phí mà họ còn chưa chấp hành xong tính đến thời điểm đặc xá. “Quy định này thể hiện rõ sự nhất quán của việc miễn chấp hành hình phạt tù song song với việc miễn thi hành khoản thu, nộp ngân sách nhà nước của các phạm nhân, bảo đảm tính nhân văn, nhân đạo và chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước” - TS Thủy nói.

Tuy nhiên, TS Thủy cho rằng, quy định này chưa thực sự chặt chẽ, có thể bị lợi dụng để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước. Vì thế, cần xem việc chấp hành hình phạt bổ sung dân sự như điều kiện “cần” để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật trong việc khắc phục hậu quả. Còn không, phải quy định rõ những trường hợp nào chưa chấp hành xong mới được Chủ tịch nước xem xét và quyết định đặc xá. Để đảm bảo tính chặt chẽ, phù hợp với các quy định khác của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho các chủ thể khác trong xã hội cũng như lợi ích của Nhà nước, dự thảo Luật cần đưa ra cụ thể các trường hợp nào chưa chấp hành xong nhưng vẫn có thể được đề nghị đặc xá.

Dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) trình Quốc hội cho ý kiến bao gồm 6 chương, 39 điều, so với Luật Đặc xá năm 2007 thì dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) giữ nguyên số chương, tăng 3 điều quy định về trách nhiệm của tổ thẩm định liên ngành, Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao trong thực hiện công tác đặc xá. Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung cơ bản các quy định về điều kiện được đề nghị đặc xá, trường hợp không đề nghị đặc xá, các quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá, đặc xá đối với phạm nhân là người nước ngoài, hồ sơ đề nghị đặc xá, tổ thẩm định liên ngành, trách nhiệm của một số bộ và cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện.

Đọc thêm

Trồng cây gai dầu có vi phạm pháp luật không?

Cây gai dầu - Ảnh: Internet
(PLVN) - Bạn đọc thắc mắc: "Quy định của pháp luật Việt Nam về việc trồng và làm các sản phẩm từ cây gai dầu như thế nào? Nếu được phép trồng thì thủ tục và quy định cụ thể ra sao?"

Điều cần lưu ý nếu quyết định thu phí cao tốc

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Dự thảo Luật Đường bộ mới nhất chuẩn bị để xin ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách quy định thu phí sử dụng với phương tiện lưu thông trên cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác. Đó là các tuyến được đầu tư công và theo hình thức khác khi kết thúc hợp đồng đã chuyển giao cho Nhà nước.

Cẩn trọng với những hành vi gây hại cho đồng tiền

Những hành vi hủy hoại tiền Việt Nam trái pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm. (Ảnh minh họa - Nguồn: Tuoitre.vn)
(PLVN) - Rải tiền cầu lộc, cúng tiền cô hồn, rải tiền đám ma xuống đường, làm bó hoa bằng tiền hay đốt tiền, xé tiền… những hành vi ấy đều vi phạm pháp luật, có thể bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy vào tính chất, mức độ của hành vi.

Bộ Công an: Một số nội dung người dân cần biết khi Luật Căn cước có hiệu lực

Thiếu tướng Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an (Ảnh: BCA).
(PLVN) - Luật Căn cước sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/7/2024, Bộ Công an đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện Luật. Việc thu thập mống mắt, ADN sẽ được triển khai thực hiện như thế nào? Những ai sẽ cần đổi Thẻ Căn cước sau khi Luật có hiệu lực.. là những nội dung được giải đáp tại Họp báo Quý I/2024 do Bộ Công an tổ chức, chủ trì diễn ra vào sáng nay (26/3).

Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi): Đề xuất ghi âm, ghi hình phiên tòa phải được chủ tọa cho phép

Ảnh minh họa. Plo.vn
(PLVN) -  Tại dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), TAND tối cao đề xuất việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện khi chủ tọa cho phép. Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp; phải được sự đồng ý của họ.

Thiên Đàng Quảng Ngãi: 9 lần gia hạn vẫn phơi nắng, phơi mưa

Hiện trường vụ khai thác cát trong khu du lịch Thiên Đàng. (Ảnh trong bài: Vân Anh)
(PLVN) - Dự án khu du lịch Thiên Đàng có diện tích hơn 100ha tại Khu kinh tế (KKT) Dung Quất (tỉnh Quảng Ngãi), từng được kỳ vọng là “cú hích” trong phát triển du lịch ven biển của Quảng Ngãi nói riêng và khu vực miền Trung nói chung. Thế nhưng, sau gần 20 năm đầu tư xây dựng, dự án dự kiến có tổng mức đầu tư gần 2.000 tỷ đồng trở nên hoang tàn.

Đề xuất Bí thư tỉnh uỷ được bố trí nhà ở công vụ ngang cấp Bộ trưởng

Ảnh minh họa.
(PLVN) -  Tại Dự thảo Quyết định về tiêu chuẩn, định mức nhà ở công vụ, Bộ Xây dựng đề xuất tiêu chuẩn nhà ở công vụ đối với cán bộ ở địa phương được bố trí nhà ở công vụ với hai loại hình: Nhà liền kề diện tích đất từ 200m2 đến 250 m2 hoặc căn hộ chung cư diện tích sử dụng từ 145 m2 đến 160 m2, định mức kinh phí tối đa trang bị nội thất đồ dời cho nhà liền kề và căn hộ chung cư công vụ này là 250 triệu đồng, tương đương với cấp Bộ trưởng.

Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Long: Yêu cầu Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền khắc phục ô nhiễm

Nhà xưởng bao trùm bộ phận thải khí ra môi trường của Nhà máy đang được thi công. (Ảnh: Nguyễn Thuận)
(PLVN) - Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Vĩnh Long thông tin, đầu tháng 3/2024, Sở phối hợp với địa phương làm việc với Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền (ấp Hồi Thạnh, xã Xuân Hiệp, huyện Trà Ôn) về kết quả thực hiện các hạng mục của giấy phép môi trường, tiến độ thực hiện theo biên bản của Đoàn kiểm tra.

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương
(PLVN) - Thanh tra tỉnh Thanh Hóa vừa công bố Kết luận số 336/KL-TTTH ngày 6/2/2024 về trách nhiệm việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn trong quản lý, sử dụng tài sản công, ngân sách nhà nước; thực hiện công vụ của cán bộ, công chức trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ hành chính công cho cá nhân, tổ chức tại Sở Công Thương.

Thủ tục cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024

Công dân làm căn cước công dân gắn chip tại Hà Nội. (Ảnh: thanhnien.vn)
(PLVN) - Luật Căn cước 2023 lần đầu tiên quy định cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024. Trong đó, công dân Việt Nam dưới 14 tuổi sẽ được làm căn cước nếu có nhu cầu, từ đủ 14 tuổi trở lên bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

Sự việc sổ đỏ bị từ chối chỉnh lý biến động tại Tây Ninh: Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đang kiểm tra, xác minh

Mỗi khi đến thăm đất, bà Hoa đều phải phá khóa, do liên tục bị người khác khóa cổng. (Ảnh: Tiến Dũng)
(PLVN) - Ông Trần Văn Lô, chuyên viên Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Tây Ninh (VPĐKĐĐ), người được VPĐKĐĐ cử làm việc với PLVN, cho biết VPĐKĐĐ đang cho kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo trên của bà Hoa. “Hiện Phòng nghiệp vụ của VPĐKĐĐ đang thụ lý đơn của bà Hoa. Khi có kết quả, VPĐKĐĐ sẽ thông báo công khai”, ông Lô nói.