Thông tư 03 có một số nội dung cơ bản sau:
Thứ nhất, về lựa chọn, ký hợp đồng với luật sư, cộng tác viên TGPL, tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức tư vấn pháp luật, TT 03 đã rút ngắn thời gian đánh giá hồ sơ của tổ chức, cá nhân ký hợp đồng thực hiện TGPL từ 15 ngày xuống còn 10 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ. TT 03 cũng bổ sung thời hạn kéo dài thời gian ký hợp đồng với cộng tác viên TGPL trong trường hợp có lý do chính đáng không quá 35 ngày kể từ ngày được cấp thẻ. Đồng thời, bổ sung thời hạn luật sư, tổ chức ký hợp đồng với Trung tâm, Sở Tư pháp là không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo trong trường hợp có lý do chính đáng.
Để đa dạng hóa các hình thức nộp hồ sơ của luật sư, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và giảm thiểu thủ tục hành chính trong công tác TGPL, TT 03 bổ sung thêm quy định: “Trường hợp hồ sơ được gửi qua thư điện tử thì thời điểm nộp hồ sơ là thời điểm hồ sơ đã gửi đến thư điện tử của Trung tâm. Nếu thời điểm hồ sơ gửi đến thư điện tử của Trung tâm ngoài giờ hành chính thì thời điểm nộp được tính là thời điểm bắt đầu từ ngày, giờ hành chính kế tiếp”.
TT 03 cũng quy định nội dung này khi tổ chức nộp hồ sơ để lựa chọn, ký hợp đồng với Sở Tư pháp, cụ thể: “Trường hợp hồ sơ được gửi qua thư điện tử thì thời điểm nộp hồ sơ là thời điểm hồ sơ đã gửi đến thư điện tử của Sở Tư pháp. Nếu thời điểm nộp hồ sơ qua thư điện tử ngoài giờ hành chính thì thời điểm nộp được tính là thời điểm bắt đầu từ ngày, giờ hành chính kế tiếp”.
Theo đó, một trong những điểm mới đáng chú ý của TT 03 là bỏ quy định về phụ lục hợp đồng để tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư, tổ chức trong quá trình ký hợp đồng thực hiện TGPL, tránh hình thức như hiện nay.
Thứ hai, về thay đổi người hướng dẫn tập sự và sửa đổi thời gian kiểm tra viết. Đây là một điều mới được quy định trong TT 03 nhằm tạo cơ chế để người tập sự có quyền yêu cầu thay đổi người hướng dẫn tập sự trong các trường hợp: Người hướng dẫn tập sự chết, ốm đau, tai nạn, thôi việc, chuyển công tác... TT 03 bổ sung quy định về thay đổi người hướng dẫn tập sự cho phù hợp với thực tế, đồng thời cũng tương đồng với các ngành nghề cung cấp dịch vụ pháp lý khác như công chứng, luật sư... Đồng thời, sửa đổi thời gian kiểm tra viết từ 120 phút lên 180 phút trong việc kiểm tra kết quả tập sự TGPL cho tương đồng với thời gian của bài kiểm tra viết về các kỹ năng hành nghề của luật sư trong kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư.
Thứ ba, về giấy tờ chứng minh người thuộc diện trợ giúp pháp lý.
Để phù hợp với quy định của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 09/12/2020, TT 03 đã bổ sung điểm e vào khoản 1 Điểu 33 như sau: “Kỷ niệm chương Tổ quốc ghi công đối với người có công giúp đỡ cách mạng, Giấy chứng nhận người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945, Giấy người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, Huân chương Chiến thắng, Huy chương Chiến thắng”.
Thứ tư, về nghĩa vụ tham gia tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng bắt buộc của trợ giúp viên pháp lý. Nhằm bảo đảm vấn đề bình đẳng giới của đội ngũ trợ giúp viên pháp lý, trong đó có trợ giúp viên pháp là nữ không phải tham gia tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng bắt buộc trong trường hợp họ đang nuôi con từ 6 tháng tuổi đến dưới 12 tháng tuổi. Thông tư bổ sung thêm quy định: “Trợ giúp viên pháp lý là nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, các trường hợp quy định tại khoản 4, khoản 6 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội”. Quy định này được xem là một chính sách tiến bộ, có lợi cho phụ nữ, người đang trực tiếp nuôi con nhỏ và trẻ em.
Thứ năm, về thực hiện vụ việc TGPL theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về TGPL ở Trung ương. Đây là một điều mới được quy định trong TT 03 nhằm quy định rõ “cơ quan có thẩm quyền về trợ giúp pháp lý ở Trung ương”, cụ thể như sau: “Trung tâm thực hiện vụ việc TGPL theo yêu cầu của Cục TGPL đối với các vụ việc không phụ thuộc vào nơi cư trú của người được TGPL hoặc nơi xảy ra vụ việc TGPL. Việc thụ lý vụ việc TGPL trong trường hợp này thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật TGPL”.
Thứ sáu, về quản lý, cập nhật, lưu trữ, khai thác hồ sơ điện tử về TGPL. Đây là một điều mới được quy định trong TT 03 nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật TGPL năm 2017 và làm rõ hơn yêu cầu về việc cập nhật hồ sơ điện tử bao gồm hồ sơ tổ chức, nhân sự, vụ việc TGPL.
