Sửa đổi Bộ luật Lao động về tuổi nghỉ hưu: Nam và nữ cùng về hưu - tại sao không?

Tuổi nghỉ hưu cần được xem xét đảm bảo quyền như nhau cho mọi người, không phân biệt giới tính (ảnh minh họa).
Tuổi nghỉ hưu cần được xem xét đảm bảo quyền như nhau cho mọi người, không phân biệt giới tính (ảnh minh họa).
(PLVN) - Đó là câu hỏi mà nhiều chuyên gia pháp lý, chuyên gia về giới đã đặt ra khi tiếp cận dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung với quy định vẫn tiếp tục duy trì sự chênh lệch độ tuổi nghỉ hưu nam – nữ như hiện nay, tuy rằng khoảng cách đã có sự rút ngắn (nam giới nghỉ hưu ở tuổi 60 – hiện hành và 62 – dự kiến; nữ giới nghỉ ở tuổi 55 – hiện hành và 60 dự kiến).

Công ty thiết bị linh kiện điện thoại SEI có trụ sở ở Khu công nghiệp Thăng Long có thâm niên hoạt động hai chục năm nay trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện thoại, bảng vi mạch điện tử. Bà Phạm Hải Hà - Chủ tịch Công đoàn cho biết, công ty hiện có 6 nghìn lao động cả nam và nữ.

Với mặt hàng sản xuất chính là linh kiện điện thoại, bảng vi mạch điện tử nên công việc đòi hỏi người lao động trong công ty phải đáp ứng được yếu tố sức khỏe như: mắt tinh, tay nhanh, hoạt động chính xác, có khả năng đứng trong suốt thời gian lao động. 

Thực tế tại công ty cho thấy yêu cầu này đối với cả lao động nam và nữ khi đã bước vào giai đoạn trung tuổi đều là khá khó khăn bởi lý do sức khỏe như mắt lão thị, xương khớp nhức mỏi…

Nghỉ hưu là quyền của mọi người, không phân biệt giới tính

Câu chuyện của công nhân công ty nói trên cũng là câu chuyện của rất nhiều người lao động nam và nữ tại các lĩnh vực sản xuất, nhất là những lĩnh vực lao động nặng nhọc như khai thác than, khoáng sản, xây dựng…

Từ trước đến nay, trong nhìn nhận xã hội nói chung và trong quan điểm xã hội nói riêng, đều có một nhận định rằng lao động nam có sức khỏe và khả năng cống hiến nhiều hơn nên cần được kéo dài tuổi lao động, còn lao động nữ thì sức khỏe yếu và gánh thêm thiên chức làm vợ, làm mẹ. Và do đó, chính sách nghỉ hưu sớm được cho là sự ưu ái cũng như là sự bù đắp cho những gánh nặng của phụ nữ với vai trò là người lao động, người chăm sóc gia đình và xã hội.

 Song, nói như bà Hà Thị Thanh Vân – Học viện Phụ nữ thì không có một chứng minh khoa học nào cho thấy lao động nam khỏe hơn lao động nữ và vì thế mà họ có nhu cầu được kéo dài tuổi nghỉ hưu hơn phụ nữ.

“Mỗi cá nhân quyết định tham gia lao động ở những độ tuổi khác nhau, làm công việc có tính chất và mức độ khác nhau, điều kiện sức khỏe thể chất và tinh thần khác nhau, thiên chức và vai trò làm cha, làm mẹ khác nhau nên theo tôi Nhà nước cần đảm bảo cho cả nam và nữ có tuổi nghỉ hưu hợp lý, chứ không thể duy trì cách làm luật theo hướng quy đồng một mẫu số chung cho tất cả phụ nữ giống nhau, tất cả mọi nam giới giống nhau như hiện nay được.

Tuổi nghỉ hưu phải được xem xét đảm bảo quyền như nhau cho mọi người, không phân biệt giới tính, làm ở lĩnh vực, ngành nghề nào sẽ nghỉ hưu ở độ tuổi phù hợp với lĩnh vực, ngành nghề đó” – bà Vân phân tích.

Ở góc độ bảo hiểm xã hội (BHXH), theo tính toán thì hiện nay tuổi thọ trung bình của phụ nữ cao hơn nam giới tới 6 tuổi trong khi phụ nữ lại nghỉ hưu sớm hơn nam giới 5 tuổi. Các quy định về tuổi nghỉ hưu sớm của phụ nữ so với nam giới theo luật hiện hành có thể dẫn đến nhiều hình thức phân biệt đối xử về phát triển nghề nghiệp, cơ hội thăng tiến và khả năng tích lũy lương hưu sau này.

Hơn nữa, 5 năm nghỉ hưu sớm hơn của phụ nữ so với nam giới trong khi tuổi thọ trung bình của phụ nữ cao hơn nam giới, sẽ tạo thêm gánh nặng cho quỹ lương hưu, quy định này không còn phù hợp trong bối cảnh điều kiện kinh tế, xã hội đã có nhiều thay đổi.

Tiến tới cân bằng tuổi nghỉ hưu của nam và nữ

Còn nhớ, đầu năm 2018, xã hội đã từng sục sôi lên trước thông tin có 14.157 lao động nữ có dưới 25 năm đóng BHXH không được hưởng 75% lương hưu và 7.606 lao động nữ không được hưởng 2,5 tháng lương trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu.

Căn nguyên của thông tin này theo phân tích của bà Hà Thị Thanh Vân là từ trước đến nay việc quy định tuổi nghỉ hưu không bằng nhau giữa nam và nữ đã làm cho một bộ phận phụ nữ tham gia thị trường lao động muộn không có cơ hội đóng đủ BHXH theo quy định để được hưởng lương hưu hàng tháng.

Chính vì thế cách tính tỷ lệ lương hưu 45% cho 15 năm đóng BHXH đầu tiên và sau đó cứ mỗi năm tính thêm 3% đối với nữ và 2% với nam trước thời điểm 1/1/2018 không phải là “ưu tiên” nữ mà là quy định hợp lý khi cơ hội đóng BHXH của họ không bằng nhau. 

“Tuy nhiên, Luật BHXH khi sửa đổi vẫn dựa trên quy định nghỉ hưu của phụ nữ sớm hơn nam giới 5 năm nhưng tính chung 1 tỷ lệ từ năm thứ 16 trở đi giống nam giới là 2% nên thiệt thòi luôn nghiêng về phụ nữ và dẫn đến con số làm xã hội sục sôi như nói trên. Dù rằng sau đó để giải quyết vấn đề, Chính phủ đã có một nghị định điều chỉnh nhưng mang tính tình thế, không thể hiện được bản chất của vấn đề cần một giải pháp công tâm để đảm bảo quyền và cơ hội bình đẳng về lương hưu cho người lao động”, theo bà Vân.

TS. Dương Thị Thanh Mai – Trưởng nhóm đánh giá tác động giới của Bộ luật Lao động nêu quan điểm rằng khi điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần lưu ý nguy cơ xuất hiện bất bình đẳng giới giữa nam và nữ, nữ và nữ, nam và nam. “Theo tôi, xét tuổi nghỉ hưu nên xét trong từng nhóm lao động và trong mỗi nhóm lao động thì nên xét tương quan giữa nam và nữ để đảm bảo bình đẳng giới”, theo bà Mai.

Từ góc độ của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), ông Nuno Cunha, chuyên gia cao cấp về an sinh xã hội của ILO cho rằng: “Nhiều người nói sẽ là công bằng nếu cho phép phụ nữ nghỉ hưu sớm, vì bên cạnh làm việc họ còn thực hiện chức năng chăm sóc gia đình làm họ bận rộn hơn. Một số ý kiến cũng cho rằng, phụ nữ cần nghỉ hưu sớm vì sức khỏe của họ không bằng nam giới.

Tuy nhiên, thực tế phụ nữ có tuổi thọ cao hơn nam giới. Bên cạnh đó, nếu nghỉ hưu sớm, phụ nữ sẽ có lương hưu thấp hơn nam giới do thời gian đóng góp ít hơn, trong khi phụ nữ lại sống lâu hơn. Do vậy, cách công bằng nhất là cần phải tiến tới cân bằng tuổi nghỉ hưu của nam và nữ”.  

Mới đây câu hỏi “Có nên bình đẳng tuổi hưu giữa lao động nam và nữ?” một lần nữa được đặt ra tại hội thảo “Một số vấn đề về tuổi nghỉ hưu đối với người lao động trong Bộ luật Lao động sửa đổi” do Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội đã tổ chức ngày 9/10. 

TS. Nguyễn Xuân Thu – Phó Giám đốc Học viện Tư pháp cho rằng, Việt Nam là một trong rất ít quốc gia có quy định tuổi nghỉ hưu của lao động nam và nữ khác nhau, mà lại là sự khác biệt khá lớn (5 tuổi). Pháp luật Việt Nam cần tiến tới bình đẳng tuổi hưu giữa lao động nam và nữ, vì phụ nữ có khả năng làm việc tương đương nam giới. Nếu lao động nữ nghỉ hưu sớm quá sẽ ảnh hưởng đến thu nhập, giảm cơ hội việc làm và thăng tiến của họ.

Cơ sở để TS. Nguyễn Xuân Thu nêu ra quan điểm này là kết quả điều tra về mức sống hộ gia đình Việt Nam năm 2006 của Tổng cục Thống kê cho thấy, phụ nữ trong độ tuổi 50-59 không hề yếu hơn nam giới cùng tuổi, thậm chí trung bình mỗi năm phụ nữ ít báo ốm và ít phải nằm viện hơn nam giới cùng tuổi.

“Quy định này đã trở nên lạc hậu so với xu hướng phát triển chung. Việc tăng tuổi nghỉ hưu của lao động nữ tiệm cận bằng tuổi nghỉ hưu của nam sẽ thực hiện tốt hơn nguyên tắc bình đẳng giới trong lĩnh vực an sinh xã hội nói chung và chế độ bảo hiểm hưu trí nói riêng”, TS. Nguyễn Xuân Thu nhấn mạnh.

Đọc thêm

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.

Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Chiều 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội làm việc phiên toàn thể tại hội trường nghe các báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quốc hội Việt Nam: Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước và Nhân dân

Bác Hồ phát biểu tại kỳ họp thứ năm Quốc hội Khóa I ngày 20/9/1955. (Ảnh tư liệu)
(PLVN) - Quốc hội nước ta được thành lập trong những năm chiến tranh chống xâm lược, do toàn dân tự do bầu cử, là đại biểu chân chính của nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam. Đến nay, trước tình hình mới, nhiệm vụ mới, Quốc hội đã, đang cùng Nhân dân và Chính phủ thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia, đưa đất nước ta từng bước đủ “cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín” để “sánh vai với các cường quốc năm châu” .

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica
Sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil, tối 19/11 (theo giờ địa phương, sáng 20/11 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Las Americas, Thủ đô Santo Domingo, bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader và Phu nhân.

Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Kỳ cuối: Quyết tâm và quyết tâm cao hơn nữa

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2024. (Ảnh: VGP).
(PLVN) -  Suy cho cùng, điều quan trọng nhất là chất lượng các đạo luật phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hùng cường và thịnh vượng, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trên tinh thần đó, chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa, đã quyết tâm, càng phải quyết tâm cao hơn nữa.

longformKế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW

Kế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW
(PLVN) - Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về Tổng kết Nghị quyết 18- NQ/TW đã ban hành Kế hoạch tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới , sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng đăng toàn văn Kế hoạch:

Cần bổ sung tiêu chuẩn 'đầu vào' đối với nguồn đào tạo giáo viên

Quang cảnh phiên làm việc sáng 20/11. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Để đáp ứng vai trò, vị trí của nhà giáo, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị, bổ sung quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn đầu vào đối với nguồn đào tạo giáo viên tại các cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, tránh tình trạng như nhiều năm qua, việc tuyển sinh đối với nhiều cơ sở đào tạo nguồn giáo viên có đầu vào gần như thấp nhất theo tiêu chuẩn xét tuyển so với nhiều ngành, lĩnh vực.

Bài cuối: Nghiên cứu hoàn thiện quy định về hoạt động “tái giám sát”

Một cuộc làm việc với các Bộ, ngành của Đoàn giám sát “Việc thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 -2021”. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Với hoạt động “tái giám sát” hay “giám sát lại” lần đầu tiên được Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai vừa qua đã nhận về nhiều ý kiến đồng tình, ủng hộ. Cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện để hoạt động này mang lại hiệu quả, thiết thực, nhất là trong lĩnh vực sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vốn đòi hỏi phải tiến hành khẩn trương để phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp.