Detox liệu có an toàn?
Những năm gần đây, phái đẹp bị thu hút bởi trào lưu giảm cân, thanh lọc cơ thể (detox). Không cần tập luyện khó khăn, gian khổ, chỉ cần nhịn ăn và uống các loại nước được pha chế từ hoa quả hoặc hoa quả sấy khô. Những người thừa cân, lười vận động sẽ có một thân hình nóng bỏng, gợi cảm.
Đó là những lời quảng cáo có cánh của chủ cơ sở kinh doanh detox, còn thực tế các chuyên gia dinh dưỡng, chuyên gia y tế thì cho rằng detox theo đúng nghĩa là thanh lọc, giải độc chứ không phải giảm cân. Nếu bất chấp áp dụng dễ gây những hậu quả nghiêm trọng.
Theo đó, detox là phương pháp ăn uống hạn chế tối đa các chất hoá học, bảo quản từ thực phẩm, tăng cường vitamin, chất xơ, nước,... Uống nhiều nước lọc hay nước ép trái cây, loại bỏ hoàn toàn chất ngọt, dầu mỡ hay thực phẩm chế biến sẵn. Các công thức detox thường kéo dài 10-15 ngày một chu kỳ. Nói dễ hiểu hơn, khi theo chế độ này bạn gần như cắt hẳn thức ăn hàng ngày, chỉ uống các loại rau, củ, quả ép và uống nước lọc.
Một cô gái 28 tuổi ở Trung Quốc bị xơ gan do ăn hoa quả sấy khô để giảm cân. Theo đó, Tiểu Cao được đồng nghiệp giới thiệu một loại hoa quả sấy khô ít đường có công dụng giảm cân. Nhận thấy phương pháp có hiệu quả với cân nặng của đồng nghiệp nên cô yên tâm học theo.
 |
| Không hiếm trường hợp nhập viện vì Detox |
Sau 10 ngày sử dụng, cơ thể Tiểu Cao thường xuyên mệt mỏi, vài ngày sau đó thì cảm thấy kiệt sức, thèm ăn uống, nôn mửa không ngừng vào ban đêm, nước tiểu có màu vàng đậm, toàn thân ngứa ngáy. Khi vào viện kiểm tra, cô được bác sĩ chẩn đoán bị xơ gan ứ mật. Sau khi tìm hiểu thói quen ăn uống, bác sĩ kết luận nguyên nhân là do thói quen dùng hoa quả sấy khô để giảm cân của Tiểu Cao.
Vào đầu năm nay, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cũng từng tiếp nhận trường hợp cô gái 19 tuổi ở Hà Nam trong tình trạng nguy kịch do uống trà hoa quả sấy để giảm cân. Bệnh nhân chia sẻ, sau khi uống, không còn cảm giác thèm ăn nhưng đầu óc cứ ong ong. Sau 2 tuần, cơ thể giảm 5kg nhưng bắt đầu mệt mỏi, luôn khát nước, đầy bụng, người lả đi. Khi thăm khám, bệnh nhân có dấu hiệu suy gan, suy thận cực nguy hiểm.
Chị N.L (Hà Nội) chia sẻ với báo chí, đến bây giờ vẫn còn cảm thấy sợ hãi khi nghĩ về khoảng thời gian quyết tâm làm đẹp, giảm cân của mình đến nỗi chị phải nhập viện.
Chị L kể lại: “Là phụ nữ ai cũng muốn đẹp. Theo lời của người bán hàng, bạn ấy bán hoa quả sạch, chế biến sạch nên tôi quyết định mua detox nước hoa quả tươi và rau chân vịt cùng một số loại rau, củ, quả khác mà tôi không rõ”.
“Theo lịch trình, một ngày tôi uống 3 chai vào 3 khung giờ: 10h sáng, 15h30 chiều và trước 19h tối. Nếu đói quá thì ăn khoai lang”. Trong quá trình giảm cân bằng nước detox, chị hầu như nhịn cả ngày, không dám ăn gì chỉ vì muốn được đẹp.
Uống đến chai nước thứ 3. Tôi có biểu hiện buồn nôn, bụng chướng đầy, miệng nôn liên tục, đến tận bây giờ tôi vẫn không thể nào quên cảm giác ôm nhà vệ sinh lúc đó, toàn nôn ra nước xanh, đau bụng, đau đầu dữ dội. Tôi đau đến nỗi chỉ còn nước đập đầu vào tường.
Khi đó, thấy không ổn, chồng tôi đã đưa ngay vào viện cấp cứu. Toàn thân khi ấy như kiểu đang đánh nhau, bụng đau, đầu cũng đau, miệng thì nôn liên tục, vừa mệt vừa kinh hoàng”, chị L nhớ lại lúc phải nhập viện cấp cứu trong đêm.
Chia sẻ câu chuyện của mình, chị L đưa ra lời khuyên: “Thật sự cảm giác khi đó quá kinh khủng, tôi bị ám ảnh thật sự. Tôi chia sẻ điều này cũng chỉ muốn khuyên các chị em làm gì cũng cần để ý sức khoẻ. Detox không xấu nhưng phải thử xem phản ứng cơ thể thế nào chứ đừng ham, cẩn thận như tôi “tiền mất, tật mang”, sức khoẻ tổn hại, gia đình vất vả, lo lắng”.
 |
| Phần lớn hoa quả sử dụng để làm detox là không rõ nguồn gốc |
Khuyến cáo từ chuyên gia
Theo GS.TS.BS. Lê Thị Hợp, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, hiện nay rất nhiều người thực hiện detox và thường làm theo các thông tin tìm hiểu trên mạng. “Tuy nhiên, tôi nghĩ điều này không hợp lý. Thông thường dinh dưỡng trong bữa ăn phải cân đối các thực phẩm bao gồm 4 nhóm thức ăn để cung cấp cho cơ thể. Muốn dùng tôi nghĩ cần sự tư vấn của bác sĩ”, bà Hợp nói.
Thường mọi người hy vọng các sản phẩm detox có thể giúp đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể hoặc giảm cân.
Tuy nhiên, đối với vấn đề detox đào thải chất độc không cần thiết lắm, do cơ thể con người là một cỗ máy cực kỳ hoàn chỉnh và cơ thể có các cơ quan làm nhiệm vụ đào thải chất độc như là ruột, thận, gan. Như vậy, một chế độ dinh dưỡng không cân đối thì tất cả cỗ máy đào thải có thể đào thải các chất độc không có lợi cho cơ thể ra ngoài. “Tuy nhiên, chúng ta phải biết điểm dừng khi nạp các thực phẩm vào cơ thể để cơ thể kịp điều tiết”, BS Hợp lưu ý.
Đối với mục đích giảm cân, theo BS Hợp, việc áp dụng các cách detox chỉ bằng nước hoa quả lâu dài sẽ dẫn đến thiếu các vi chất, chất protein... trong khi đây là một chất vô cùng cần thiết đối với cơ thể. Nếu thiếu hụt trong một thời gian dài, cơ thể giảm sức đề kháng, dễ mắc rất nhiều bệnh lý khác. Cần lưu ý, khi dùng sản phẩm detox theo chừng mực nhất định và trước cũng như sau dùng liệu trình có một chế độ ăn uống đầy đủ đảm bảo các khoáng chất thiết yếu thì không sao.
Tuy nhiên, điều sai lầm của nhiều người áp dụng detox là sáng ra chưa ăn gì mà dùng ngay một cốc nước detox, làm cơ thể bị xáo trộn. Ống tiêu hóa sẵn sàng men tiêu hóa để chuyển hóa thức ăn mà không có gì để chuyển hóa thì sẽ tăng bài tiết, trong một thời gian dài sẽ tác động trực tiếp lên niêm mạc đường tiêu hóa. Như vậy, với người sử dụng các sản phẩm detox trong thời gian dài thường hay gặp viêm loét ống tiêu hóa. Với cách này có thể thay đổi cân nặng, giảm cân, nhưng kéo theo đó là khả năng chống đỡ bệnh tật sẽ kém hơn.
Các chuyên gia y tế cho rằng, giảm cân chỉ bằng detox như vậy sẽ lâu và hiệu quả không rõ rệt. Việc nhịn ăn mà chỉ uống nước bổ sung sẽ khiến cơ thể bị suy nhược do thiếu chất dinh dưỡng.
 |
Detox theo đúng nghĩa là thanh lọc, giải độc chứ không phải giảm cân. Đừng nhầm lẫn hai phương pháp này với nhau. Nếu muốn giảm cân thì phải kết hợp nhiều thứ như ăn uống khoa học, thể dục thể thao hợp lý chứ không chỉ uống mỗi detox mà có thể giảm được cân. Nếu áp dụng chế độ dinh dưỡng để giảm cân thì cần tham khảo ý kiến tư vấn từ các bác sĩ dinh dưỡng.
Có thể nói, trào lưu giảm cân bằng hoa quả sấy hiện nay rất thịnh hành. Trên mạng xã hội không khó để bạn tìm thấy những cửa hàng bán trà hoa quả sấy khô detox giúp thanh lọc cơ thể.
Với những tác dụng thần thánh như: Thanh lọc cơ thể, làm đẹp da, đốt mỡ, giảm cân… cộng với quan niệm phương pháp này chỉ dùng những loại hoa quả nên rất an toàn, cho dù không giảm cân được cũng chẳng chết người. Bởi thế mà chị em vô cùng thích thú móc hầu bao mua về sử dụng.
Nhưng trên thực tế những gói hoa quả sấy dường như còn rất mập mờ về độ an toàn. Đây là những sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hầu hết các cơ sở sao bán đều là những tài khoản kinh doanh online, không có tên tuổi hay bất cứ thông tin nào chứng minh nguồn gốc sản phẩm. Chưa cần nói đến công dụng hay giá trị dinh dưỡng của những gói trà hoa quả này.
