Đưa ra phương châm chia sẻ lợi nhuận với người tiêu dùng (NTD) trong giai đoạn khó khăn kinh tế, các nhà bán lẻ tung ra nhiều chương trình khuyến mãi “khủng” để kích cầu thị trường. Vậy phía sau khẩu hiệu “tháng bán hàng không lợi nhuận”, “đổi cũ lấy mới” và “sale of 20-50%” thậm chí 70% đó, sự thật như thế nào?
 |
| Nhiều cửa hàng mắt kính thường xuyên có những khuyến mãi gây sốc để gây chú ý với người tiêu dùng |
“Ma trận” khuyến mãi… khủng
Thời gian gần đây, tại TP.HCM và Hà Nội xuất hiện nhiều chương trình khuyến mãi của các nhà bán lẻ với khẩu hiệu: “Tháng vàng khuyến mãi”, “Tháng bán hàng không lợi nhuận”, “thanh lý xả hàng”, “giảm giá từ 10 - 70%”... làm mê hoặc các "thượng đế". Chuyện khuyến mãi diễn ra thường xuyên, nhưng chưa khi nào các mặt hàng cùng giảm giá với mức “khủng” và chiến dịch này lại nở rộ như trong thời gian này. Ở đâu cũng thấy hầu hết các mặt hàng giảm giá, từ đồ điện tử, quần áo, giày dép đến xe hơi, bất động sản… từ trong siêu thị đến cửa hiệu nơi vỉa hè, quảng cáo trưng bày trên các băng rôn, internet và báo chí.
Điều dễ thấy nhất và gây tò mò đối với hầu hết người đi đường là các cửa hiệu mắt kính thời trang, với băng rôn trưng khẩu hiệu to tướng gần như che kín cả cửa hiệu được phô bày rực rỡ gây sốc như: “ Đâu rẻ hơn xin trả lại tiền”, “xả hàng giảm giá 50 đến 70%” hay “Siêu khuyến mãi 1.000 sản phẩm giá 350.000 nay chỉ còn 5.000”… Trên những cung đường mua sắm nổi tiếng các mặt hàng quần áo thời trang ở TPHCM như Cách Mạng Tháng Tám, Lê Văn Sỹ, Cao Thắng, Nguyễn Trãi, Nguyễn Đình Chiểu... những băngrôn quảng cáo căng đầy trước các cửa hàng bán đồ hiệu nổi tiếng như Nino-Maxx, Foci với những từ ngữ kêu nhất “Sale up to 50% off”, “Sở hữu áo ngực Vera sexy năm 2011 với giá 0 đồng”.
Cùng với chương trình khuyến mãi của các cửa hàng kinh doanh tự do, ngay từ đầu tháng 6, siêu thị điện máy Chợ Lớn tung ra chương trình khuyến mãi Mega Sale cho các mặt hàng điện tử điện lạnh, kế đó các siêu thị điện máy khác cũng đua nhau khuyến mãi với mức giảm giá từ 10 đến 50%. Sôi động không kém, từ 20/6 đến ngày 03/7 hệ thống siêu thị Big C cũng triển khai 2 chương trình khuyến mãi “Sinh Nhật tưng bừng – Đợt 2” và “Wah! Chất lượng giá rẻ!”, theo đó, có hơn 950 mặt hàng được giảm giá đến 50%.
“Đồng thời, khi mua hàng tại Big C, khách hàng còn có cơ hội tham gia trúng thưởng thật hấp dẫn với tổng trị giá quà tặng trực tiếp lên đến hơn 6 tỉ đồng”- bà Dương Thị Quỳnh Trang – Giám đốc Quan hệ công chúng và đối ngoại Hệ thống siêu thị Big C cho biết.
Cũng thời gian này, hệ thống siêu thị bán lẻ Viettel cũng thực hiện chương trình “Bán hàng không lợi nhuận, giá sốc cuối tuần” dành cho rất nhiều các dòng sản phẩm bao gồm cả điện thoại và laptop vào cuối mỗi tuần. Nhiều dòng điện thoại, Laptop được bán với giá ưu đãi chưa từng có, có sản phẩm giảm giá từ 1 đến 2 triệu đồng.
Không chỉ các mặt hàng tiêu dùng, thời trang, điện tử, nhiều chương trình khuyến mãi “khủng” được tung ra thị trường cho nhiều ngành dịch vụ với nhiều ưu đãi đặc biệt. Tại salon ô tô Quang Doanh trên đường Cộng Hòa, treo băng rôn khuyến mãi “Giá hấp dẫn chưa từng có” tặng 100% lệ phí trước bạ cộng toàn bộ chi phí đăng ký xe và thời gian 3 năm bảo hành miễn phí đối với khách hàng mua dòng xe Fiat Punto.
Thị trường bất động sản vốn được coi là khá “cứng” và chưa bao giờ sử dụng đến cụm từ khuyến mãi, thế nhưng liên tục trong những tháng gần đây nhiều nhà đầu tư cũng đã đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi khủng. Từ việc hỗ trợ lãi suất hàng năm cho khách hàng như dự án như Anh Tuấn Apartment, dự án La Casa tại quận 7 lại kêu gọi khách hàng tiềm năng tập hợp lại mua căn hộ theo nhóm 10 người để được hưởng chiết khấu 2% trên giá bán với chương trình “cùng mua”.
Rồi hàng loạt các dự án khác như căn hộ The EverRich 2, quận 7 – TPHCM, Ecolake - Bình Dương hay FLC Landmark Tower, Indochina Plaza (Xuân Thủy, Cầu Giấy) – Hà Nội… nhà đầu tư đều đã thực hiện giảm giá, chiết khấu giá bán và hỗ trợ khách hàng gói tín dụng ưu đãi lên đến 85% giá trị hợp đồng mua bán căn hộ.
Ưu đãi nhiều hơn, dự án Sunrise City (quận 7, TPHCM) mở chương trình “thuê mua căn hộ” mà có người gọi là hình thức “cho mua thử”. Người ký hợp đồng thuê căn hộ chỉ phải đóng 20% giá trị căn hộ, đến khi nhận nhà mới phải thanh toán tiếp 60% và được tặng phiếu mua gói nội thất trị giá 5.000 USD. Người mua khi đến ở tại căn hộ trong suốt hai năm, rồi sau đó mới quyết định có “mua thật” căn hộ đó hay không. Trong đó, đình đám nhất vẫn là chương trình khuyến mãi “Nộp hết tiền tặng kiot” của công ty cổ phần Sông Đà Thăng Long. Theo đó, những hợp đồng mà giá trị phải nộp còn lại trên 2 tỷ đồng, khách hàng nộp tiền ngay sẽ được tặng 35m2 sàn thương mại tại Trung tâm Thương mại Usilk City…
“Mục tiêu hàng đầu hiện nay của các doanh nghiệp địa ốc là sống còn trong khủng hoảng và vượt qua giai đoạn dầu sôi lửa bỏng chứ không phải để kiếm lãi. Vì vậy, bán được hàng, phần nào cắt được các khoản lỗ hoặc duy trì được nguồn cung là xem như vượt khó thành công. Đây cũng là mục đích sống còn của doanh nghiệp trong năm 2011 này", Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, Lê Hoàng Châu cho biết.
 |
| Ảnh chỉ mang tính minh họa |
Thực hay ảo?
Với NTD, khi tình hình kinh tế đang khó khăn, vật giá leo thang từng ngày, các nhu cầu mua sắm vẫn luôn được cân nhắc thì các chương trình khuyến mãi giảm giá thực sự trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, trước mê hồn trận khuyến mãi khủng được tung ra trên thị trường đã khiến không ít NTD thắc mắc. Tại một cửa hàng mắt kính Á Châu trên đường Cộng Hòa – Tân Kỳ Tân Quý, khi chúng tôi thắc mắc về giá một sản phẩm mắt kinh hiệu Rayban chỉ với giá 75.000 đồng một nhân viên bán hàng cho rằng “đây là sản phẩm cửa hàng đang áp dụng chương trình giảm giá, nếu bình thường mắt kính này có giá khoảng 350.000 đồng”.
Đối diện với cửa hàng nói trên, một cửa hàng mắt kính khác chỉ để bảng khuyến mãi 20%, thế nhưng giá các model kính tương tự cửa hàng mắt kính Á Châu vẫn không chênh lệch bao nhiêu.
“Mục đích cuối cùng của hình thức quảng cáo nào cũng nhằm bán được hàng. Chúng tôi sử dụng những tấm băng rôn to, phông chữ to, nội dung ngắn gọn như lời cam kết. Ban đầu khách hàng sẽ nhìn theo phản xạ, nhưng lâu dần giống như có động cơ thúc đẩy, họ sẽ vào xem thử, sau đó sẽ mua sử dụng rồi so sánh giá ở những nơi khác và họ sẽ trở thành khách hàng quen của chúng tôi…”- Anh Minh chủ cửa hàng mắt kính trên đường 3/2 quận 10 chia sẻ.
Thực tế hơn, chị Lan Anh quản lý shop quần áo trên đường Nguyễn Trãi cho biết: “Giá thuê mặt bằng mở cửa hàng tại TP.HCM quá cao, hơn 2.000 USD một tháng, do vậy để thu hút nhiều đối tượng khách hàng khác nhau, bắt buộc cửa hàng phải giảm giá và khuyến mãi để thu hút thêm khách hàng mới và khách hàng tiềm năng. Giương bảng quảng cáo thì luôn nói chung chung, nhưng khi khách vô xem và mua hàng thì sẽ có nhân viên tư vấn tùy từng mặt hàng được giảm giá khác nhau…”.
“Các chương trình bán hàng không lợi nhuận trong thời bão giá thực chất là các doanh nghiệp tìm cách để kích cầu trước thị trường ế ẩm. Nhưng việc khuyến mãi phải như thế nào để thực sự trung thực chứ không được lạm dụng việc khuyến mại để ra “chiêu” đánh lừa NTD, đó mới là yếu tố quan trọng”, LS Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tịch thường trực Hội bảo vệ NTD TPHCM nhận xét.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Thành Hiếu - Giám đốc Marketting – Tập đoàn Giáo dục Quốc tế FCI nói: “Tình hình suy thoái trở nên khắc nghiệt đối với những nhà bán lẻ. Vì muốn bán được hàng cho nên nhà kinh doanh phải dùng những chiêu thức để lôi kéo NTD và để đẩy mạnh doanh thu. Tuy nhiên chương trình khuyến mãi cũng tùy theo mặt hàng, thời điểm. Cũng có một số người lợi dụng khuyến mãi để tung hàng bị tồn kho lỗi mốt, hàng kém chất lượng ra thị trường.”
Chia sẻ lợi nhuận hay dùng từ “gây sốc” để lôi kéo khách hàng?
Theo một số chuyên gia marketing, bên cạnh một số nhà bán lẻ, các chủ đầu tư tìm cách vượt khó trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế bằng cách chia sẻ lợi nhuận, chấp nhận bán hàng với lãi suất thấp hoặc không lợi nhuận, quay vòng đồng vốn nhanh để duy trì hoạt động kinh doanh. “Song song với điều đó cũng còn không ít người lợi dụng chiêu khuyến mãi ăn theo để tung những sản phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng hoặc bị lỗi ra thị trường”- Chuyên gia marketing Nguyễn Thanh Tùng nhận xét.
Đúng như nhận xét của ông Tùng. Trở lại với các mặt hàng quần áo, giày dép, mắt kính thời trang, trong vai một người đi tìm mối để mở cửa hàng quần áo và mắt kính thời trang, chúng tôi thực sự ngỡ ngàng khi phát hiện ra giá mắt kính mà các cửa hàng nhập vào rất bèo so với giá bán ra trên thị trường. Theo anh Huyên, chuyên bỏ mối mắt kính cho các cửa hàng tại TP.HCM và một số tỉnh lân cận, giá gọng kính được bỏ theo bao và được cân bằng kilogam. Vì giá rất bèo, cho nên khả năng hư hỏng hoặc bị lỗi cũng rất cao, tuy nhiên đa số vẫn “rất” tốt… anh này cho biết. Tương tự đối với mặt hàng quần áo, sau khi được lấy sỉ từng bao ở chợ Long Châu (Châu Đốc, An Giang) và một số chợ ở vùng biên giới, đem về phân loại rồi “mông má” bằng cách khâu vá, nhuộm, đóng nút, đóng mác lại là ngay lập tức trở thành các thương hiệu nổi tiếng như Levis, Gucci, Nike, South Pole.
“Cái đẹp còn hợp model bỏ vào các shop lớn có tên tuổi, cái nào xấu hơn thì bán như hàng mới, loại bèo thì được đem bán đống ở ngoài đường… Có lô lựa ra được rất nhiều đồ tốt, có cái bán được đến cả triệu đồng”- chị Hạnh, người chuyên “đánh” hàng second hand không ngần ngại tiết lộ.
Không những với mặt hàng quần áo thời trang và mắt kính, nhiều sản phẩm khác được nhà bán lẻ tung chiêu khuyến mãi trên thị trường đều rất mơ hồ cả về thông tin và nguồn gốc sản phẩm. Do đó, NTD hoàn toàn không biết được giá gốc của nhà bán lẻ là bao nhiêu và họ đã chiết khấu giảm giá bao nhiêu trong chương trình khuyến mãi, đó là chưa kể đến chất lượng sản phẩm.
“Việc một số cửa hàng treo băng rôn bán không lợi nhuận hoặc đổi đồ cũ lấy đồ mới, để kích cầu NTD, đây chưa hẳn là họ chia sẻ với NTD. Thực chất ở đây là họ có nguồn hàng nhập vào giá rẻ, và đưa ra giá cao rồi dùng chiêu là giảm giá, cho dù họ co giảm từ 50% đến 70% họ vẫn còn lãi chán”- ông Nguyễn Thành Hiếu - Giám đốc Marketting Tập đoàn Giáo dục Quốc tế FCI nói.
Luật Thương mại năm 2005 quy định về khuyến mãi tại Điều 88 nêu rõ: “Khuyến mãi là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất định. Chương trình khuyến mại phải được thực hiện hợp pháp, trung thực, công khai, minh bạch và không được xâm hại đến lợi ích hợp pháp của NTD, của các thương nhân, tổ chức hoặc cá nhân khác. Mức giảm giá tối đa đối với hàng hoá, dịch vụ được khuyến mại không được vượt quá 50% giá hàng hoá, dịch vụ đó ngay trước thời gian khuyến mại…”.
Tuy nhiên hiện nay trên thị trường, nhiều cửa hàng bán lẻ bằng cách này hay cách khác, để bán được hàng họ đã cố tình lờ đi các quy định này. Một ví dụ đơn cử cho thấy, tại một cửa hàng mắt kính trên Kênh Nhiêu Lộc (quận Tân Bình) trưng bảng khuyến mãi “Sản phẩm trị giá 350.000 nay chỉ còn 5.000”. Vậy cửa hàng này đã khuyến mãi giảm giá đến bao nhiêu % so với luật pháp quy định?
“Việc tung chiêu giảm giá theo khẩu hiệu “bán hàng không lợi nhuận” theo như những cách tương tự trên sẽ không tốt cho những đối thủ cạnh tranh, và có thể tập cho NTD một thói quen không tốt”, ông Nguyễn Văn Bền – Giám đốc Marketing, Công ty TNHH-TM- SX Thụy Anh nhận xét.
Thực tế cho thấy không ít NTD đã phải “nuốt trái đắng” nhưng cũng phải đành “ngậm bồ hòn làm ngọt” khi mua phải hàng khuyến mãi chất lượng “bèo” ở những cửa hàng không uy tín. Hơn ai hết trong “ma trận” khuyến mãi này NTD cần phải tỉnh táo, không nên ham rẻ để tránh mắc lừa và mua phải những hàng hóa kém chất lượng và không rõ nguồn gốc.
“Theo quy định tại Khoản 1 Điều 27 của Luật bảo vệ người tiêu dùng thì cấm các tổ chức, cá nhân gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua hoạt động quảng cáo như quảng cáo gian dối, sai sự thật về hàng hóa, dịch vụ mà mình kinh doanh. Do đó người tiêu dùng khi phát hiện quảng cáo gian dối, sai sự thật có quyền gửi đơn đến cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cấp huyện. Mua lầm chứ bán không lầm, chúng ta mua hàng hóa là mua giá trị chứ không chỉ mua vì giá. Do đó NTD cần phải có sự chọn lựa và thẩm định kỹ lưỡng, nhất là đối với nhà cung cấp, bán lẻ”- LS Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tịch thường trực Hội bảo vệ NTD TPHCM cảnh báo.
Đào Thiện - Thu Hồng - Thúy An
