Việc phát triển một loại vật liệu xây mới thay thế gạch đất sét nung bằng vật liệu xây không nung (VLXKN) đang trở thành vấn đề cấp thiết đặt ra đối với ngành xây dựng. Năm 2010, “Chương trình phát triển VLXKN đến năm 2020” do Bộ Xây dựng trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Bắc - Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng – thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển GKN được Chính phủ và các bộ, ngành đưa ra chưa cụ thể, không thực hiện được ở nhiều địa phương. Bên cạnh đó, nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm, chưa có giải pháp cụ thể hữu hiệu nhằm tăng cường sử dụng VLXKN…
“Các chính sách ưu đãi vẫn ở tầm vĩ mô, việc triển khai ưu đãi vốn cho doanh nghiệp đầu tư sản xuất hay tiếp cận vốn ưu đãi còn khó khăn…”, ông Kiều Văn Mát - Chủ tịch Hội đồng quản trị Cty CP Sông Đà Cao Cường nhận định. Ông Mát cũng cho rằng cần phải có chính sách rõ ràng, nhất quán và dứt khoát hơn trong việc hạn chế vật liệu nung để tạo điều kiện cho GKN phát triển.
Đồng tình với quan điểm này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh khuyến nghị các địa phương có chính sách quản lý chặt chẽ sản xuất gạch đất sét nung, hạn chế tối đa việc sử dụng đất nông nghiệp làm nguyên liệu sản xuất gạch đất sét nung. Ngoài ra, cần ban hành đồng bộ, cụ thể hóa các chính sách ưu đãi sử dụng phế thải công nghiệp sản xuất VLXKN và bắt buộc sử dụng vật liệu mới vào các công trình xây dựng theo các tiêu chí cụ thể.
Bên cạnh đó, cần tiếp thục thực hiện lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà các tỉnh, thành đã ban hành; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp không tuân thủ việc sử dụng VLXKN theo quy định…
Phát biểu tại hội thảo, Phó Giám đốc quốc gia Chương trình phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam Akiko Fujii nhấn mạnh phát triển và sử dụng gạch không nung là một trong những bước cần thiết mà Việt Nam cần thực hiện để đạt được các mục tiêu hướng tới phát triển bền vững.
Để thúc đẩy phát triển gạch không nung thời gian tới, bà Fujii khuyến khích tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển; xây dựng các tiêu chuẩn và hướng dẫn sử dụng gạch không nung; chia sẻ kinh nghiệm để các tỉnh thực hiện có hiệu quả và áp dụng các chính sách liên quan đến loại vật liệu này.Bà Fujii cũng khẳng định UNDP cam kết sẽ tiếp tục hợp tác với phía Việt Nam để hỗ trợ hơn nữa trong vấn đề phát triển VLXKN nhằm bảo vệ môi trường, giảm phát thải nhà kính.
