Sớm tháo gỡ những khác biệt trong quản lý thuốc lá thế hệ mới

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Đã 6 năm trôi qua kể từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương đề xuất chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới vào năm 2017, nhưng đến nay, chính sách này vẫn đang dừng lại ở bước thảo luận giữa các bộ, ngành.

Theo giới chuyên gia, rào cản dẫn đến sự chậm trễ này nằm ở sự khác biệt quan điểm giữa các cơ quan tham mưu cho Chính phủ. Do vậy, để sớm quản lý thuốc lá thế hệ mới, không thể thiếu sự thống nhất quan điểm giữa các bên.

Cấm hay quản lý?

Theo chỉ đạo của Chính phủ, từ năm 2020, Bộ Công Thương đã đề xuất phương án quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (TLTHM) bao gồm thuốc lá làm nóng (TLLN), thuốc lá điện tử (TLĐT), tuy nhiên giữa các bộ, ngành vẫn còn có một số ý kiến khác nhau. Cụ thể, có nhiều ý kiến ủng hộ việc cho phép thương mại hóa TLTHM dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Luật Đầu tư, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL). Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng đây là những sản phẩm có hại không kém so với thuốc lá điếu, nên cần cấm.

Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên đối diện với vấn đề này. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã có 184 trong 193 quốc gia thành viên của WHO công nhận và quản lý TLLN theo luật hiện hành, 79 nước đồng ý hợp pháp hóa TLĐT. Do đó, để quyết định cấm hay quản lý, cần tham khảo kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước, kết hợp với đánh giá điều kiện thực tiễn trong nước.

Bài học điển hình gần đây nhất là Thái Lan - quốc gia đang cân nhắc gỡ bỏ lệnh cấm suốt 9 năm qua với TLTHM sau khi ghi nhận nhiều hệ lụy từ chính sách này. Cụ thể, khi bị cấm, số vụ buôn lậu TLTHM trực tuyến đã tăng 97% chỉ trong quý 3 năm ngoái. Chính sách cấm của Thái Lan còn gây trở ngại cho ngành du lịch nước này khi nhiều du khách vô tình mang theo TLĐT lúc nhập cảnh.

Tình trạng buôn lậu TLTHM cũng xảy ra tương tự tại Singapore. Theo Cơ quan Quản lý Sức khỏe (HSA), số người vi phạm lệnh cấm sử dụng và sở hữu TLĐT đã tăng cao gấp 4 lần trong vòng 3 năm qua.

Ngược lại, các quốc gia đưa TLTHM vào quản lý dưới sự kiểm soát của Chính phủ đã gặt hái được một số kết quả đáng ghi nhận.

Cơ quan y tế của Chính phủ và hiệp hội nghề nghiệp tại Anh và New Zealand khẳng định, các sản phẩm TLTHM dù không hoàn toàn vô hại, nhưng có thể đóng góp tích cực vào mục tiêu sức khỏe cộng đồng.

Ngoài Anh và New Zealand, Chính phủ nhiều nước khác tại châu Âu, Mỹ, Canada, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… cũng ủng hộ và đưa TLTHM vào quản lý từ lâu.

Đặc biệt tại Nhật Bản, kể từ khi TLLN được đưa vào kinh doanh chính thức vào năm 2015, lượng thuốc lá điếu tiêu thụ tại Nhật Bản đã giảm 44% trong 5 năm, biến Nhật Bản trở thành quốc gia điển hình thực hiện thành công chiến lược “thuốc lá không khói”.

Nhiều cơ quan y tế công cộng trên toàn cầu đã nghiên cứu và công bố nhiều bằng chứng cho thấy các sản phẩm thuốc lá không khói giúp giảm hơn 95% hàm lượng các tác nhân gây ung thư so với các sản phẩm đốt cháy .

Nếu không thể cấm, cần sớm thống nhất quan điểm để quản lý

Theo các chuyên gia, Luật Đầu tư đã nêu rõ, thuốc lá là ngành hàng kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam. Do đó, nếu TLTHM được xác định là thuốc lá thì cấm là điều không khả thi, chưa kể pháp luật kiểm soát cũng đã sẵn sàng điều chỉnh, cụ thể là Luật PCTHTL.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Đại Hải.
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Đại Hải.

Theo ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp, bất kỳ sản phẩm TLTHM nào đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của một sản phẩm thuốc lá như quy định của Luật hiện hành, thì có thể quản lý ngay mà không cần phải thí điểm, bằng việc sửa đổi Nghị định 67 về kinh doanh thuốc lá.

Trong vai trò quản lý thị trường, ông Kiều Dương, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách pháp chế, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương góp ý : “Khi chưa có quan điểm dứt khoát thì việc xử lý TLTHM trong nội địa tương đối khó khăn. Trong bối cảnh hiện nay, nên có cách tiếp cận mở hơn, phải tìm cách quản lý, có khung pháp luật phù hợp để điều chỉnh”.

Cách tiếp cận cởi mở mà ông Dương đề cập đã được minh chứng, khi ngày càng có nhiều nước bãi bỏ lệnh cấm và tiến tới quản lý TLTHM. Cụ thể, vào tháng 1 vừa qua, Đài Loan đã thông qua đề xuất sửa đổi Đạo luật PCTHTL, trong đó cho phép và yêu cầu các sản phẩm TLLN phải tuân thủ luật quản lý hiện hành, đồng thời nâng độ tuổi hợp pháp để mua thuốc lá lên 20. Đạo luật sửa đổi này cũng nêu rõ, những người sử dụng các sản phẩm TLLN hoặc TLĐT không được chính quyền phê duyệt trước sẽ bị phạt từ 2.000-10.000 Đài tệ (tương đương khoảng 2-8 triệu đồng).

Những thực tiễn trên cho thấy, việc kiểm soát và giám sát nghiêm ngặt mới là “hàng rào thép” kiên cố để ngăn chặn tình trạng lạm dụng TLTHM, phòng tránh tội phạm buôn lậu, ngăn chặn giới trẻ tiếp xúc cũng như sớm đạt mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá mà WHO đề ra.

Vì vậy, nhiều bộ, ngành đã lên tiếng mong mỏi các bên liên quan cần thống nhất quan điểm, đề ra phương án quản lý phù hợp để sớm trình Chính phủ xem xét, ban hành. “Khi chúng ta có luật, sẽ thôi lăn tăn giữa hai quan điểm”, ông Lê Đại Hải đúc kết.

Đọc thêm

Nhộn nhịp chợ việc làm thời vụ cho phụ nữ dịp cuối năm

Các công việc đóng gói quà Tết, bán hàng tại các khu chợ, làm giúp việc nhà, dọn dẹp theo giờ... phù hợp với chị em nội trợ dịp cuối năm. (Ảnh: ST)
(PLVN) - Cuối năm là thời điểm nhu cầu tuyển dụng lao động thời vụ tăng cao, mang đến cơ hội kiếm thêm thu nhập cho nhiều chị em phụ nữ nội trợ đang cần việc để vừa đỡ đần kinh tế, vừa góp phần trang trải chi phí, giúp gia đình có một cái Tết ấm no hơn.

ChatGPT 'sập' gây gián đoạn hoạt động trên toàn thế giới

ChatGPT 'sập' gây gián đoạn hoạt động trên toàn thế giới
(PLVN) - Dữ liệu từ Downdetector cho biết sự cố bắt đầu xuất hiện từ khoảng 7 giờ 10 phút sáng ngày 12/12. Nhiều dịch vụ của công ty có trụ sở tại Mỹ bị gián đoạn, trong đó phần lớn các báo cáo sự cố liên quan trực tiếp đến ChatGPT.

Robot có khả năng bắt tội phạm tại Trung Quốc

Các video trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy những robot hình cầu chạy bằng AI tuần tra đường phố cùng cảnh sát, phát hiện và ngăn chặn tội phạm. (Hình ảnh: X)
(PLVN) - Trung Quốc gây chú ý toàn cầu với việc thử nghiệm robot hình cầu tự động RT-G, được trang bị súng bắn lưới, hơi cay, bom khói và công nghệ nhận diện khuôn mặt. Đây là bước tiến mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tăng cường an ninh công cộng.

Nâng tầm giá trị sâm Ngọc Linh

Quang cảnh hội thảo.
(PLVN) - Hội thảo sâm Ngọc Linh được tổ chức tại huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) nhằm đánh giá giá trị lịch sử, khoa học và kinh tế của loại dược liệu quý này. Đồng thời, các chuyên gia cũng đưa ra các giải pháp cho người dân về phương pháp trồng, chăm sóc và phân biệt sâm Ngọc Linh.

Nữ doanh nhân với khát vọng nâng tầm giá trị trà cổ thụ của người Việt

Sản phẩm Cao trà mục nhan của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ nông nghiệp Vườn Táo Cổ.
(PLVN) -  “Tôi vô cùng tự hào về tài sản vùng nguyên liệu trà cổ thụ của Việt Nam như: Hồng trà, Bạch trà, trà Vàng, trà Shan Tuyết… Chính điều đó đã thôi thúc tôi nghiên cứu đưa ra sản phẩm Cao trà mục nhan. Sản phẩm này không chỉ giữ nguyên hương vị của trà mà còn tăng giá trị, tốt cho sức khỏe người sử dụng”, chị Lê Thị Hoa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ nông nghiệp Vườn Táo Cổ chia sẻ.

Trạm Refill Xanh - Hành trình vì một tương lai xanh của "Cỏ cây hoa lá"

Một Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá
(PLVN) - Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá vinh dự là một trong những mô hình tiên phong, dẫn đầu xu hướng xanh, giảm thiểu rác thải nhựa được chia sẻ trong sự kiện "Plastic Talk on Refill,"- Thúc đẩy hệ thống tái nạp tại Việt Nam do Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP) phối hợp cùng Mạng lưới Kinh tế Tuần hoàn - CE Hub Việt Nam tổ chức tại trụ sở Liên Hợp Quốc.

Cấm thuốc lá mới, Singapore và Brazil giảm tỷ lệ hút thuốc xuống mức thấp nhất thế giới

Bà Bungon Ritthiphakdee, Nhà sáng lập và Cố vấn cấp cao, Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA).
(PLVN) - Hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử (TLĐT) và thuốc lá nung nóng (TLNN), trong đó Singapore, Brazil và Hồng Kông (Trung Quốc) đã chứng minh hiệu quả của lệnh cấm khi duy trì tỷ lệ hút thuốc thấp nhất thế giới, lần lượt là 10,1%, 9,1% và 9,5%. Thuế thuốc lá cũng được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát tỷ lệ hút thuốc.

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'
(PLVN) - Trong hành trình gần 18 năm xây dựng và phát triển, Công ty TNHH MTV Thế Linh đã khẳng định vị thế và uy tín vững chắc trên thị trường nội địa. Nhờ ứng dụng các công nghệ đột phá trong sản xuất và kinh doanh các sản phẩm chăn, drap, gối và nệm, công ty không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn mang đến sự hài lòng tối đa cho người tiêu dùng Việt Nam.

Khi lừa đảo trên mạng núp sau những vỏ bọc hào nhoáng

Dưới lớp vỏ thành đạt, Mr Pips cùng đồng bọn đã gây ra vụ lừa đảo tài chính lên đến hàng nghìn tỉ đồng. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Lừa đảo trực tuyến từ lâu đã trở thành một vấn nạn toàn cầu, với những chiêu trò tinh vi nhằm đánh lừa sự cảnh giác của người dùng mạng. Bên cạnh những kẻ lừa đảo sử dụng danh tính giả để thực hiện các hành vi phạm pháp, thì một hình thức lừa đảo khác còn đáng lo ngại hơn: lừa đảo “không ẩn danh”, núp sau những vỏ bọc hào nhoáng trên mạng ảo.

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà
(PLVN) -  Vinacoco ( Công ty CP Cô Cô Việt Nam) - một thành viên của GC Food Group - vừa vinh dự nhận được 2 giải thưởng lớn: Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2022 và Sao Vàng Đất Việt năm 2024. Đây là sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc biến nước dừa, một thức uống bình thường trở thành thạch dừa cao cấp của Việt Nam.

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo
(PLVN) - Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vừa phát đi cảnh báo rằng tội phạm đang tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các chiêu trò lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Từ các vụ lừa đảo tình cảm, đầu tư đến các chiêu trò tuyển dụng giả mạo, AI đang giúp kẻ gian tạo ra các nội dung có độ chân thực cao, khiến nhiều người dễ dàng sập bẫy.