Sớm tháo gỡ những khác biệt trong quản lý thuốc lá thế hệ mới

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Đã 6 năm trôi qua kể từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương đề xuất chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới vào năm 2017, nhưng đến nay, chính sách này vẫn đang dừng lại ở bước thảo luận giữa các bộ, ngành.

Theo giới chuyên gia, rào cản dẫn đến sự chậm trễ này nằm ở sự khác biệt quan điểm giữa các cơ quan tham mưu cho Chính phủ. Do vậy, để sớm quản lý thuốc lá thế hệ mới, không thể thiếu sự thống nhất quan điểm giữa các bên.

Cấm hay quản lý?

Theo chỉ đạo của Chính phủ, từ năm 2020, Bộ Công Thương đã đề xuất phương án quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (TLTHM) bao gồm thuốc lá làm nóng (TLLN), thuốc lá điện tử (TLĐT), tuy nhiên giữa các bộ, ngành vẫn còn có một số ý kiến khác nhau. Cụ thể, có nhiều ý kiến ủng hộ việc cho phép thương mại hóa TLTHM dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Luật Đầu tư, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL). Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng đây là những sản phẩm có hại không kém so với thuốc lá điếu, nên cần cấm.

Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên đối diện với vấn đề này. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã có 184 trong 193 quốc gia thành viên của WHO công nhận và quản lý TLLN theo luật hiện hành, 79 nước đồng ý hợp pháp hóa TLĐT. Do đó, để quyết định cấm hay quản lý, cần tham khảo kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước, kết hợp với đánh giá điều kiện thực tiễn trong nước.

Bài học điển hình gần đây nhất là Thái Lan - quốc gia đang cân nhắc gỡ bỏ lệnh cấm suốt 9 năm qua với TLTHM sau khi ghi nhận nhiều hệ lụy từ chính sách này. Cụ thể, khi bị cấm, số vụ buôn lậu TLTHM trực tuyến đã tăng 97% chỉ trong quý 3 năm ngoái. Chính sách cấm của Thái Lan còn gây trở ngại cho ngành du lịch nước này khi nhiều du khách vô tình mang theo TLĐT lúc nhập cảnh.

Tình trạng buôn lậu TLTHM cũng xảy ra tương tự tại Singapore. Theo Cơ quan Quản lý Sức khỏe (HSA), số người vi phạm lệnh cấm sử dụng và sở hữu TLĐT đã tăng cao gấp 4 lần trong vòng 3 năm qua.

Ngược lại, các quốc gia đưa TLTHM vào quản lý dưới sự kiểm soát của Chính phủ đã gặt hái được một số kết quả đáng ghi nhận.

Cơ quan y tế của Chính phủ và hiệp hội nghề nghiệp tại Anh và New Zealand khẳng định, các sản phẩm TLTHM dù không hoàn toàn vô hại, nhưng có thể đóng góp tích cực vào mục tiêu sức khỏe cộng đồng.

Ngoài Anh và New Zealand, Chính phủ nhiều nước khác tại châu Âu, Mỹ, Canada, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… cũng ủng hộ và đưa TLTHM vào quản lý từ lâu.

Đặc biệt tại Nhật Bản, kể từ khi TLLN được đưa vào kinh doanh chính thức vào năm 2015, lượng thuốc lá điếu tiêu thụ tại Nhật Bản đã giảm 44% trong 5 năm, biến Nhật Bản trở thành quốc gia điển hình thực hiện thành công chiến lược “thuốc lá không khói”.

Nhiều cơ quan y tế công cộng trên toàn cầu đã nghiên cứu và công bố nhiều bằng chứng cho thấy các sản phẩm thuốc lá không khói giúp giảm hơn 95% hàm lượng các tác nhân gây ung thư so với các sản phẩm đốt cháy .

Nếu không thể cấm, cần sớm thống nhất quan điểm để quản lý

Theo các chuyên gia, Luật Đầu tư đã nêu rõ, thuốc lá là ngành hàng kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam. Do đó, nếu TLTHM được xác định là thuốc lá thì cấm là điều không khả thi, chưa kể pháp luật kiểm soát cũng đã sẵn sàng điều chỉnh, cụ thể là Luật PCTHTL.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Đại Hải.
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Đại Hải.

Theo ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp, bất kỳ sản phẩm TLTHM nào đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của một sản phẩm thuốc lá như quy định của Luật hiện hành, thì có thể quản lý ngay mà không cần phải thí điểm, bằng việc sửa đổi Nghị định 67 về kinh doanh thuốc lá.

Trong vai trò quản lý thị trường, ông Kiều Dương, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách pháp chế, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương góp ý : “Khi chưa có quan điểm dứt khoát thì việc xử lý TLTHM trong nội địa tương đối khó khăn. Trong bối cảnh hiện nay, nên có cách tiếp cận mở hơn, phải tìm cách quản lý, có khung pháp luật phù hợp để điều chỉnh”.

Cách tiếp cận cởi mở mà ông Dương đề cập đã được minh chứng, khi ngày càng có nhiều nước bãi bỏ lệnh cấm và tiến tới quản lý TLTHM. Cụ thể, vào tháng 1 vừa qua, Đài Loan đã thông qua đề xuất sửa đổi Đạo luật PCTHTL, trong đó cho phép và yêu cầu các sản phẩm TLLN phải tuân thủ luật quản lý hiện hành, đồng thời nâng độ tuổi hợp pháp để mua thuốc lá lên 20. Đạo luật sửa đổi này cũng nêu rõ, những người sử dụng các sản phẩm TLLN hoặc TLĐT không được chính quyền phê duyệt trước sẽ bị phạt từ 2.000-10.000 Đài tệ (tương đương khoảng 2-8 triệu đồng).

Những thực tiễn trên cho thấy, việc kiểm soát và giám sát nghiêm ngặt mới là “hàng rào thép” kiên cố để ngăn chặn tình trạng lạm dụng TLTHM, phòng tránh tội phạm buôn lậu, ngăn chặn giới trẻ tiếp xúc cũng như sớm đạt mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá mà WHO đề ra.

Vì vậy, nhiều bộ, ngành đã lên tiếng mong mỏi các bên liên quan cần thống nhất quan điểm, đề ra phương án quản lý phù hợp để sớm trình Chính phủ xem xét, ban hành. “Khi chúng ta có luật, sẽ thôi lăn tăn giữa hai quan điểm”, ông Lê Đại Hải đúc kết.

Đọc thêm

Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam (TECHFEST) 2024: “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam”

Quang cảnh buổi họp báo. Ảnh: MOST.
(PLVN) - Chuỗi sự kiện diễn ra trong 03 ngày (từ 26-28/11/2024) tại thành phố Hải Phòng với nhiều hoạt động: Lễ khai mạc TECHFEST 2024, Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao, Triển lãm các sản phầm/dịch vụ KNST, Chuỗi hội thảo chuyên sâu về phát triển hệ sinh thái KNST, Kết nối đầu tư, Cuộc thi Tìm kiếm tài năng KNST Việt Nam…

Honda Việt Nam triệu hồi gần 2.700 xe CR-V e:HEV RS để kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp

Honda Việt Nam triệu hồi gần 2.700 xe CR-V e:HEV RS để kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp
(PLVN) - Công ty Honda Việt Nam (HVN) vừa thông báo về triển khai chiến dịch triệu hồi liên quan đến việc kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp cho kiểu loại xe CR-V e:HEV RS năm sản xuất 2023-2024 do HVN nhập khẩu và phân phối. Động thái này nhằm kiểm tra khả năng rò rỉ xăng, mùi xăng của bơm nhiên liệu cao áp khi động cơ hoạt động.

Giấc mơ đưa đồ chơi gỗ ‘Made in Vietnam’ vươn ra thế giới

Anh Phạm Vĩnh Hải và Phạm Công Nhất 2 nhà sáng lập Công ty Cổ phần đầu tư thương mại và sản xuất Hùng Cường (HUCUCO).
(PLVN) -  Từ ý tưởng trong phòng trọ 20m2, 2 chàng trai cựu sinh viên Bách Khoa đã và đang phát triển các dòng sản phẩm đồ chơi gỗ cho trẻ em gắn mác “Made in Vietnam”. Ước mơ một ngày không xa, những đồ chơi gỗ gắn liền với trẻ em Việt như: ô ăn quan, cờ caro, cờ cá ngựa... sẽ chiếm lĩnh thị trường trong nước và vươn ra thế giới.

Giá vàng nhẫn trơn lại tiếp tục tăng cao

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Giao dịch lúc 8h55 sáng nay – 20/11, giá vàng tiếp tục tăng ở cả thị trường trong nước và quốc tế. Giá vàng miếng SJC chạm mốc 85 triệu đồng/lượng, trong khi đó, giá vàng nhẫn vượt 8 5 triệu đồng/lượng.

Việt Nam đẩy mạnh phát triển AI và triển khai trợ lý ảo

Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2024 đã chính thức khai mạc. (Ảnh: T.A)
(PLVN) -  Việt Nam đang ưu tiên phát triển trợ lý ảo cho từng cơ quan nhà nước, mỗi cơ quan sẽ có trợ lý ảo của mình, tiến tới mỗi công chức có một trợ lý ảo. Việt Nam cũng đã và sẽ tiếp tục ưu tiên thúc đẩy các sáng kiến hợp tác khu vực và quốc tế trong lĩnh vực công nghệ số, kinh tế số, trong đó sẽ ưu tiên các chương trình hợp tác về AI, về phát triển và sử dụng trợ lý ảo.

Nỗ lực giảm chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới

Giá vàng trong nước luôn duy trì mức chênh lệch từ 3 - 5 triệu đồng/lượng so với thế giới. (Nguồn: laodong.vn).
(PLVN) - Cùng với mức giá vàng trong nước khoảng 90 triệu đồng/lượng nhưng giá vàng thế giới ở 2 giai đoạn có 2 mức giá khác nhau, chênh lệch lên tới 300 USD/ounce, cho thấy nỗ lực kéo giảm mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới của Ngân hàng Nhà nước.

VinFuture công bố tuần lễ khoa học công nghệ và lễ trao giải 2024

Với chủ đề “Bứt phá Kiên cường”, Lễ trao giải VinFuture 2024 là một trong những sự kiện tâm điểm được đón chờ nhất của giới Khoa học Công nghệ toàn cầu.
(PLVN) - Ngày 18/11/2024 - Quỹ VinFuture chính thức công bố lịch trình Tuần lễ Khoa học Công nghệ và Lễ trao giải VinFuture 2024 diễn ra từ ngày 4 - 7/12/2024 tại Hà Nội, Việt Nam. Đây là chuỗi sự kiện tầm vóc quốc tế, hội tụ nhiều tên tuổi kiệt xuất thế giới trong các lĩnh vực trọng yếu như khoa học vật liệu, trí tuệ nhân tạo, ô nhiễm không khí và nghiên cứu môi trường… Đặc biệt, tâm điểm của chuỗi sự kiện là Lễ vinh danh các nhà khoa học có thành tựu xuất sắc, đang góp phần phụng sự cho cuộc sống của hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người trên trái đất.

Năm 'được mùa' với người nuôi cá tra

Năm 2024, ngành cá tra Việt Nam đạt kết quả đáng mừng cả về chất lượng và giá trị. (Ảnh: Ngọc Trinh)
(PLVN) - UBND tỉnh Đồng Tháp phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa tổ chức Hội nghị tổng kết ngành hàng cá tra năm 2024 và bàn giải pháp triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Robot 'dụ dỗ bắt cóc' 12 robot khác khỏi phòng trưng bày

12 robot bị "bắt cóc" khỏi phòng trưng bày bởi một robot khác (Ảnh cắt từ video)
(PLVN) - Đoạn video ghi lại cảnh 12 robot cỡ lớn bị "dụ dỗ" và "bắt cóc" khỏi phòng trưng bày bởi một robot nhỏ hơn đã gây xôn xao mạng xã hội Trung Quốc. Sự việc tưởng chừng như dàn dựng này hóa ra lại là một thử nghiệm AI gây kinh ngạc.

Cà Mau đẩy mạnh kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản

Cà Mau đẩy mạnh kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản
(PLVN) - Ngày 15/11, tại UBND tỉnh Cà Mau, UBND tỉnh phối hợp Bộ Công thương tổ chức Hội nghị kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản tỉnh năm 2024. Đây là sự kiện quan trọng thúc đẩy xúc tiến thương mại cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP, đặc sản của địa phương, kết nối với các kênh phân phối hiện đại và mở rộng thị trường xuất khẩu tiềm năng trong thời gian tới.

FPT Techday 2024 thu hút gần 10.000 người tham dự

FPT Techday 2024
(PLVN) - FPT Techday 2024 - Diễn đàn công nghệ quốc tế thường niên lớn nhất Việt Nam do Tập đoàn FPT tổ chức đã diễn ra trong hai ngày 13 và 14/11, tại Trung tâm triển lãm và sự kiện Thiskyhall, TP Thủ Đức, TP HCM.