Truyền thông Chính sách

Sớm hoàn thiện chính sách, pháp luật về điều tra, xét xử thân thiện với trẻ em

Quang cảnh hội thảo chia sẻ kết quả nghiên cứu Báo cáo bạo lực đối với người chưa thành niên.
Quang cảnh hội thảo chia sẻ kết quả nghiên cứu Báo cáo bạo lực đối với người chưa thành niên.
(PLVN) - Pháp luật hiện hành đều đã có quy định bảo vệ người dưới 18 tuổi khỏi các hành vi xâm hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, vấn nạn bạo lực đối với người chưa thành niên đã, đang và vẫn tiếp tục là vấn đề nhức nhối, đòi hỏi phải khẩn trương hoàn thiện chính sách, pháp luật về điều tra, xét xử thân thiện, bảo vệ được các quyền và lợi ích tốt nhất cho trẻ em.

Có khoảng 10 hình thức bạo lực với trẻ em

Việc trẻ em được bảo vệ khỏi mọi hình thức bạo lực, xâm hại, bỏ mặc và bóc lột là một quyền cơ bản của quy định trong Công ước về quyền trẻ em của Liên Hợp quốc. Hiến pháp năm 2013 cũng quy định “Nhà nước nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em”. Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự đều đã có quy định bảo vệ người dưới 18 tuổi khỏi các hành vi xâm hại nghiêm trọng.

Tuy nhiên, vấn nạn bạo lực đối với người chưa thành niên (NCTN) đã, đang và vẫn tiếp tục là vấn đề nhức nhối. Trước thực trạng này, Bộ Tư pháp đã nghiên cứu Báo cáo bạo lực đối với NCTN, tập trung vào các quy định pháp luật hình sự và chia sẻ kết quả nghiên cứu Báo cáo tại Hội thảo “Tham vấn hoàn thiện pháp luật hình sự và tố tụng hình sự về phòng, chống xâm hại NCTN” tổ chức gần đây.

Dự thảo Báo cáo cho thấy, hiện có khoảng 10 hình thức bạo lực với trẻ em, gồm xâm hại thể chất và ngược đãi NCTN; bỏ mặc NCTN; xâm hại tình dục NCTN; mồi chài, dụ dỗ trực tuyến và giao tiếp có tính tình dục với NCTN; khiêu dâm trẻ em; bắt cóc và mua bán trẻ em; kết hôn trẻ em; lao động trẻ em. Với mỗi hình thức bạo lực này, nghiên cứu của Bộ Tư pháp đều khuyến nghị hướng hoàn thiện pháp luật hình sự.

Chẳng hạn, với xâm hại thể chất và ngược đãi NCTN, nghiên cứu khuyến nghị quy định tình tiết “phạm tội đối với người dưới 18 tuổi” là tình tiết định khung tăng nặng hoặc tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự; thiết kế tội danh riêng về hành hạ, ngược đãi người dưới 18 tuổi với mức hình phạt nghiêm khắc; sửa đổi, bổ sung Luật Trẻ em theo hướng nâng độ tuổi của trẻ em lên 18 tuổi.

Theo nghiên cứu, có khoảng 10 hình thức bạo lực với trẻ em. (Ảnh minh họa)

Theo nghiên cứu, có khoảng 10 hình thức bạo lực với trẻ em. (Ảnh minh họa)

Hay với hình thức mồi chài, dụ dỗ trực tuyến và giao tiếp có tính tình dục với NCTN, Bộ khuyến nghị nghiên cứu quy định xử lý hình sự đối với hành vi mồi chài, dụ dỗ nhằm mục đích xâm hại tình dục trẻ em; rà soát để đảm bảo tội phạm hóa đầy đủ các hành vi xâm hại tình dục trẻ em trên môi trường mạng. Còn với hình thức xâm hại tình dục NCTN, nghiên cứu khuyến nghị sửa đổi Bộ luật Hình sự (BLHS) để xóa bỏ sự tách bạch giữa hiếp dâm và cưỡng dâm; sửa đổi Điều 142 (tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi) để áp dụng với cả người dưới 18 tuổi…

Cần giải pháp xử lý tổng thể

TS Lê Văn Thành (Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an) đánh giá, BLHS năm 2015 đã thể hiện nhiều quan điểm tiến bộ của Đảng và Nhà nước ta trong chính sách bảo vệ trẻ em và NCTN cũng như trong chính sách đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tuy nhiên, qua rà soát và qua trao đổi thông tin với Công an các đơn vị, địa phương, các quy định của BLHS hiện nay liên quan đến vấn đề xâm hại trẻ em vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Từ đó, ông Thành đề xuất, TANDTC cần nhanh chóng xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành và quy định chi tiết các điều luật có liên quan đến tội phạm xâm hại trẻ em và NCTN. Trong đó, tập trung vào hướng dẫn áp dụng thống nhất các tình tiết mang tính định tính ở cả phần chung và phần các tội phạm của BLHS năm 2015; ban hành văn bản hướng dẫn các quy định về phòng, chống ma túy đối với trẻ em, NCTN…

Ngoài ra, ông Thành cũng kiến nghị Quốc hội cần sớm nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015. Trong đó, liên quan đến tội phạm xâm hại trẻ em và NCTN cần tập trung xem xét tăng mức hình phạt đối với các tội xâm hại trẻ em, đặc biệt là tội xâm hại tình dục với trẻ em; hoàn thiện các chế định về đồng phạm, miễn trách nhiệm hình sự, phạm vi chịu trách nhiệm hình sự, chuẩn bị phạm tội, xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội…

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế và quản lý khoa học (TANDTC) Nguyễn Văn Tùng chia sẻ, trẻ em là nạn nhân bị bạo lực trong các vụ án hình sự thường có các biểu hiện như mặc cảm, sợ hãi, không muốn tiết lộ hoặc để người khác biết về các bí mật hoặc cuộc sống tủi nhục trong quá khứ mà các em đã phải gánh chịu. Các em thường tự ti, thiếu niềm tin vào các cơ quan chức năng, thậm chí có thái độ hằn học, giận dữ, bất hợp tác với những người đang giúp đỡ, bảo vệ mình. Do đó, ông Tùng nhấn mạnh bảo vệ nạn nhân là trẻ em trong quá trình xét xử vụ án hình sự vừa là yêu cầu, quy định của pháp luật, vừa mang tính nhân đạo của chế độ xã hội. Hơn ai hết, thẩm phán cần có nhận thức sâu sắc hơn về vấn đề này để đảm bảo thực hiện tốt việc bảo vệ nạn nhân là trẻ em trong các vụ án hình sự.

Từ góc độ cơ quan điều tra, Thượng tá Khổng Ngọc Oanh (Điều tra viên cao cấp, Trưởng bộ phận phòng, chống xâm hại trẻ em, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an) đã nêu những quy định về thủ tục điều tra thân thiện đối với NCTN như chấp hành pháp luật ngay từ khâu tiếp nhận, giải quyết tin báo tố giác, kiến nghị khởi tố và quá trình điều tra, truy tố xét xử; có kỹ năng áp dụng ngay lập tức các biện pháp đảm bảo nạn nhân không tiếp tục bị xâm hại… Đồng thời, Thượng tá Oanh đề nghị hoàn thiện, đồng bộ chính sách pháp luật về điều tra thân thiện, trong đó các biện pháp, thủ tục về điều tra thân thiện phải thống nhất được các quy định về giám định (nhất là giám định tình dục), trách nhiệm của các cơ quan tố tụng, cơ quan có liên quan, chính quyền địa phương, tổ chức đoàn thể và người dân…

Đặc biệt, các chuyên gia đều mong muốn và kỳ vọng rằng các vấn đề khó khăn, vướng mắc này sẽ được xử lý tổng thể trong dự thảo Luật Tư pháp NCTN (đang được TANDTC đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024).

Tin cùng chuyên mục

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Đọc thêm

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc về các quyền dân sự và chính trị

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 19/11, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ chủ trì tổ chức Hội nghị tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

Thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Theo GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nếu pháp luật không được thực thi một cách công bằng thì Nhà nước pháp quyền chưa phải là Nhà nước pháp quyền trên thực tế. Do đó, yêu cầu thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền.