Tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em vẫn rất thấp
Tính đến thời điểm cuối năm 2022, Việt Nam có tới 70 triệu mô tô xe máy và 1.8 triệu xe máy điện đã được đăng ký. Xe máy hiện vẫn đang là phương tiện đi lại phổ biến của phần lớn người dân trong hiện tại và theo đánh giá của nhiều nghiên cứu sẽ tiếp tục là phương tiện đi lại phổ biến trong tương lai gần 5-10 năm tới. Hiện nay, xe máy liên quan tới 70% số vụ tai nạn giao thông (TNGT) tại Việt Nam. Thực tế này đặt ra những đòi hỏi cần có những giải pháp toàn diện nâng cao an toàn giao thông (ATGT) cho người đi xe máy, trong đó có việc thực thi tốt chính sách bắt buộc đội mũ bảo hiểm (MBH) đạt chuẩn khi ngồi trên mô tô xe máy.
Tháng 12/2022 là tròn 15 năm Việt Nam chính thức thông qua quy định đội MBH. Trong cuộc sống hàng ngày, thông điệp “Đội mũ cho con - Trọn tình cha mẹ” nhắc nhở những bậc làm cha, làm mẹ hãy đội MBH cho con khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, đánh giá của Ủy ban ATGT quốc gia cho thấy, khi tham gia giao thông, tỷ lệ trẻ em đội MBH rất thấp, chỉ khoảng 20 đến 30%. Theo thống kê của Ủy ban ATGT quốc gia, sau hơn 10 năm triển khai thực hiện quy định bắt buộc đội MBH cho người đi mô-tô, xe máy, tỷ lệ người dân trong độ tuổi trưởng thành chấp hành đội MBH khi tham gia giao thông đã đạt hơn 90%. Đáng buồn là tỷ lệ đội MBH cho trẻ em rất thấp, chỉ ở mức 20 đến 30%. Lâu nay, các lực lượng chức năng dường như bỏ qua việc nhắc nhở, xử phạt học sinh không đội MBH.
Câu hỏi đặt ra rằng liệu đây có phải là sự vô tâm, thiếu trách nhiệm, thậm chí có thể nói là sự vô cảm của người lớn trước hiểm nguy TNGT đang rình rập, đe dọa sinh mạng đối với thế hệ tương lai của gia đình, đất nước. Tình trạng trẻ em không đội MBH khi tham gia giao thông có nhiều nguyên nhân và được đề cập trong rất nhiều hội nghị về an toàn giao thông. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ người lớn. Người lớn đôi khi không đội MBH, tạo ra một tấm gương mờ, hình ảnh không đẹp trong mắt con cái, dẫn đến các cháu học theo. Người lớn không thường xuyên nhắc nhở con mình phải đội MBH mỗi khi ra đường. Không giúp trẻ nhận thức được việc đội MBH là hành động thường xuyên và trở thành thói quen khi tham gia giao thông.
Bộ Y tế cảnh báo, mỗi năm ở nước ta có gần 2.000 trẻ em chết vì TNGT, chiếm 24 đến 26% số trẻ em chết do tai nạn, thương tích; trong đó, gần 50% các trường hợp nạn nhân TNGT bị chấn thương sọ não do không đội MBH, tỷ lệ trẻ dưới 14 tuổi chiếm 13,4% số ca chấn thương sọ não do TNGT...
Đội mũ bảo hiểm để “giữ trọn ước mơ”
 |
Thông điệp “Đội mũ cho con - Trọn tình cha mẹ” nhắc nhở những bậc làm cha, làm mẹ hãy đội mũ bảo hiểm cho con khi tham gia giao thông. (Nguồn: Internet). |
Từ năm 2018 đến năm 2020, chương trình “Trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1” đã được Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ GD-ĐT và Công ty Honda Việt Nam triển khai trên toàn quốc. Tháng 9/2023, để tiếp nối chương trình, khoảng 2 triệu MBH đạt chuẩn sẽ được trao tặng cho các em học sinh lớp 1 trong năm học 2023-2024 trên toàn quốc.
Ngày 25/9 vừa qua, tại Trường Tiểu học Phú Đô (Hà Nội), Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ GD-ĐT và Công ty Honda Việt Nam đã phối hợp tổ chức lễ công bố Chương trình trao tặng 2 triệu mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1 trên toàn quốc năm học 2023-2024, kết hợp nâng cao kiến thức ATGT cho học sinh, phụ huynh. Thông qua các sự kiện trao tặng mũ bảo hiểm năm học 2023 - 2024, ước tính sẽ có khoảng 2 triệu học sinh và 200.000 phụ huynh được nâng cao kiến thức và kỹ năng tham gia giao thông an toàn.
Tại chương trình, ông Thái Văn Tài - Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD-ĐT cho biết, phát huy kết quả đạt được trong 3 năm qua (2018, 2019, 2020), năm nay, Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ GD-ĐT và Công ty Honda Việt Nam cùng thống nhất tiếp tục triển khai năm thứ tư chương trình trao tặng 2 triệu MBH cho học sinh lớp 1 toàn quốc năm học 2023 - 2024 chủ đề “Giữ trọn ước mơ”.
Đây là hoạt động thiết thực, cụ thể nhằm đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, ATGT trong tình hình mới; Chỉ thị 10/CT-TTg ngày 19/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình mới.
Bộ GD-ĐT cam kết thực hiện tổ chức tiếp nhận, trao tặng mũ bảo hiểm thiết thực cho học sinh lớp 1 trong các ngày sinh hoạt dưới cờ đầu tuần trang trọng, ý nghĩa. Đồng thời tổ chức cho phụ huynh học sinh ký nhận cam kết đội mũ cho học sinh khi tham gia giao thông…
Ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Uỷ ban ATGT Quốc gia cho biết, dù TNGT giảm nhiều so với các năm về trước nhưng Đảng, Nhà nước luôn luôn xác định kéo giảm TNGT, đẩy lùi nỗi đau do TNGT gây ra là một nhiệm vụ chính trị rất quan trọng hàng năm. Mục tiêu của Chính phủ Việt Nam là: “Không có tử vong do TNGT đường bộ đến năm 2045”.
Cũng theo ông Khuất Việt Hùng, cùng với quyết định trao tặng 2 triệu MBH cho các em học sinh lớp 1 toàn quốc năm nay, tổng số mũ bảo hiểm được Công ty Honda Việt Nam trao tặng lên đến gần 8,6 triệu chiếc. Chương trình trao tặng MBH cho học sinh lớp 1 kết hợp nâng cao kiến thức ATGT cho học sinh và phụ huynh học sinh sẽ góp phần hiện thực hóa mục tiêu của Chính phủ Việt Nam “Không có tử vong do TNGT đường bộ đến năm 2045”, cũng như mục tiêu của Honda toàn cầu “Không có tử vong do va chạm giao thông liên quan đến xe máy và ôtô Honda” vào năm 2050.
Không chỉ đội MBH mà phải là MBH đạt chuẩn
Theo kết quả một nghiên cứu về chất lượng MBH do Quỹ AIP phối hợp cùng Trường Đại học Y tế Công cộng thực hiện tại TP Hồ Chí Minh và tỉnh Thái Nguyên cho thấy 89,5% số MBH được khảo sát không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Chỉ có 10,5% số mũ được khảo sát đạt tiêu chuẩn đối với thử nghiệm va đập. Điều đáng chú ý, có 25,7% số mũ được chọn khảo sát là mũ “lưỡi trai”, loại mũ này không có lớp xốp bảo vệ phần đầu của người sử dụng nên không được xem là MBH đạt tiêu chuẩn QCVN2: 2008/BKHCN (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về MBH cho người đi ô tô, xe máy).
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO, đội MBH chất lượng tốt có thể làm giảm 69% chấn thương sọ não và giảm 42% khả năng tử vong đối với người ngồi trên mô tô xe máy khi có va chạm giao thông. Những người không đội MBH sẽ có rủi ro gặp chấn thương nặng và tử vong cao gấp 3 lần so với người có đội MBH đạt chuẩn. WHO khuyến cáo tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nên có các tiêu chuẩn quy chuẩn phù hợp với năng lực của nhà sản xuất, chi phí và điều kiện khí hậu.
Ngày 26/12/2022, tại TP Hồ Chí Minh, 750 học sinh khối lớp 12 của Trường THPT Trần Khai Nguyên được tặng MBH mới đạt tiêu chuẩn ECE 22.06 của Liên Hợp quốc. Ngay tại buổi lễ công bố Chương trình trao tặng 2 triệu mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1 trên toàn quốc năm học 2023-2024, nhiều MBH đạt chuẩn đã được trao tặng cho học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Phú Đô. Ông Koji Sugita, Tổng Giám đốc Công ty Honda Việt Nam chia sẻ về tầm quan trọng của việc sử dụng MBH đạt chuẩn khi tham gia giao thông, cũng như bày tỏ mong muốn giúp hình thành thói quen đội MBH cho các em học sinh lớp 1 - những bạn nhỏ đang trong độ tuổi hình thành tư duy về thế giới xung quanh, khi trao tặng những chiếc MBH đạt chuẩn an toàn đến các em học sinh trên toàn quốc trong trong khoảnh khắc bước vào lớp 1 quan trọng và đáng nhớ. Đây cũng là tiền đề để hình thành thói quen đội MBH của người sử dụng xe máy tại Việt Nam, từ đó nâng tỷ lệ đội MBH đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia lên tới 100%.
