Sớm công nhận chính thức Hội chọi trâu Đồ Sơn là lễ hội cấp quốc gia

Lễ hội chọi trâu truyền thống Đồ Sơn tranh giải Báo Hải Phòng năm 2010 qua 21 năm khôi phục và phát triển vẫn giữ nguyên nét độc đáo của lễ hội vùng biển. Hướng đến vòng chung kết hấp dẫn, thành công, ngay từ vòng loại lễ hội, người xem quan tâm đến chất lượng các ông trâu tham gia, điều kiện cơ sở vật chất, an ninh, trật tự trong và ngoài sân bãi. Phóng viên Báo Hải Phòng  trao đổi với Phó chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, Trưởng ban tổ chức lễ hội Hoàng Trung Hiếu chung quanh những vấn đề trên.

Ông Hoàng Trung Hiếu.

- Vòng loại của lễ hội chọi trâu năm nay có gì mới, thưa ông?

-  Đây là năm thứ 21 khôi phục và phát triển lễ hội, công tác tổ chức cả vòng loại và vòng chung kết được quận chú trọng đầu tư, chuẩn bị kỹ lưỡng. Quận vừa đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng hai đường thoát trâu hình zíc zắc bằng bê tông kiên cố thay thế cột gỗ trước đây, bảo đảm an toàn, bắt trâu dễ dàng, góp phần hạn chế tối đa thời gian gián đoạn giữa hai trận đấu. Đặc biệt, do các phường có nhiều chủ trâu đăng ký tham gia, trong đó Ngọc Xuyên, Ngọc Hải đều có 16 trâu, Vạn Sơn có 12 trâu và 9 trâu của Vạn Hương nên ban tổ chức lễ hội của 4 phường trên tổ chức vòng loại cấp phường để chọn mỗi phường 4 trâu tham dự vòng loại. Với sự cạnh tranh, chọn lựa kỹ lưỡng, như vậy, chất lượng các trâu tham gia vòng loại được giới chuyên môn đánh giá cao. Điều này cho thấy lễ hội ngày càng có sức hút mạnh mẽ, người dân khát khao được tham gia lễ hội.

- Vòng chung kết năm 2009 được coi là một trong những lễ hội thành công nhất với những trận đấu hấp dẫn, quyết liệt, gay cấn và mãn nhãn người xem. Năm nay, công tác lựa chọn, huấn luyện được triển khai thế nào để duy trì và nâng cao chất luợng các trận đấu ngay từ vòng loại?

- Vòng loại năm nay có sự tham gia của 32 trâu đến từ 7 phường. Ngay sau lễ hội năm trước kết thúc, nhiều chủ trâu kỳ công lặn lội sang tận Lào, Mianma, Campuchia và nhiều tỉnh biên giới, miền núi phía Bắc và miền trung như Nghệ An, Đắc Lắc, Tuyên Quang…để tìm những ông trâu có thể hình đẹp cũng như những tố chất của một trâu chọi chất lượng. Trong đó, một số chủ trâu có kinh nghiệm như các ông Hoàng Gia Bổn (người có trâu vô địch lễ hội năm 2009), Hoàng Đình Phúc (giải Ba), Đinh Đình Cò… lựa chọn được những ông trâu có thể hình lý tưởng, chăm sóc công phu, bài bản với những “ngón nghề” riêng, hứa hẹn đem lại những trận đấu hấp dẫn cho vòng loại

Mặt khác, Ban tổ chức tuyển chọn kỹ lưỡng trâu tham gia vòng loại lễ hội, bằng cách yêu cầu các phường bố trí chọi thử để kiểm tra chất lượng, độ hiếu chiến của trâu, kiên quyết loại trâu không đủ tiêu chuẩn ngay từ vòng đấu loại ở các phường. Do vậy, 32 trâu tham gia vòng loại lần này được đánh giá cao, đạt tiêu chuẩn về hình thể và được chăm sóc, huấn luyện bài bản, dài ngày. Điều quan trọng nhất là chú trọng trong lựa chọn, chăm sóc, huấn luyện thật chu đáo để có các trâu chất lượng, các kháp đấu quyết liệt, tạo hấp dẫn cho lễ hội năm nay.

- Vậy công tác chuẩn bị cho vòng loại lễ hội được tiến hành ra sao, thưa ông?

-  Mọi công việc chuẩn bị cơ bản được hoàn tất, sẵn sàng cho vòng loại lễ hội thành công. Sân vận động trung tâm quận, nơi diễn ra các kháp đấu chọi được cải tạo, nâng cấp khu khán đài, hai hàng rào bảo vệ kiên cố, chuồng nhốt trâu chờ, đường thoát trâu. An ninh trật tự trong và ngoài sân bãi được Công an quận đảm nhiệm, phối hợp với lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người dân và du khách đến dự .

Ban tổ chức lễ hội quy định chủ trâu và người dắt trâu vào xới chọi bắt buộc phải mặc trang phục lễ hội đồng nhất, góp phần tăng thêm vẻ đẹp, thể hiện nét văn hoá trên xới chọi. Quản lý chặt chẽ khu giết mổ, bảo đảm quản lý chất lượng thịt, không để mang thịt trâu chọi giả vào bán. 5000 vé xem có tem chống giả, giao cho đại lý bán trước cửa sân vận động kèm theo cam kết không tự ý nâng giá, găm vé, bán đúng giá quy định là 50.000 đồng/vé .

- Công tác tuyên truyền ý nghĩa và vai trò của lễ hội đối với người dân vùng biển Đồ Sơn cũng như du khách cả nước được thực hiện như thế nào?

- Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn có cách đây hàng trăm năm, được công nhận là một trong 15 lễ hội cấp quốc gia. Có thể nói lễ hội chọi trâu thấm vào máu của người dân Đồ Sơn, biểu tượng của tinh thần đoàn kết, tính cộng đồng, ý chí và khát vọng vươn lên của người dân miền biển, nét văn hoá độc đáo, tinh thần thượng võ, tính nhân văn sâu sắc.

Năm nay, quận Đồ Sơn tiếp tục phối hợp với Báo Hải Phòng, Đài PTTH Hải Phòng và nhà tài trợ chính là Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT chi nhánh Hải Phòng tổ chức lễ hội chọi trâu truyền thống tranh giải Báo Hải Phòng. Bên cạnh việc gìn giữ lễ hội truyền thống với những hoạt động ý nghĩa sâu sắc, ban tổ chức chú trọng hơn đến tuyên truyền về ý nghĩa và tầm vóc của lễ hội, nhất là cố gắng tổ chức phần lễ thật trang trọng, xứng đáng với niềm tự hào và mong muốn của người dân quê hương cũng như du lịch. Ban tổ chức rất mong được đón tiếp đông đảo vị khách trong và ngoài nước đến cổ vũ, động viên, chứng kiến các trận đấu vòng loại vào sáng ngày 19-7, góp phần vào thành công của lễ hội.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!                                            

 Văn Lượng thực hiện

Ông Hoàng Đình Phúc, phường Vạn Hương (người có công khôi phục lễ hội, chủ trâu đoạt giải ba lễ hội 2009):

Có thể nói, với người Đồ Sơn, lễ hội chọi trâu mang ý nghĩa văn hóa đặc trưng của vùng biển, biểu tượng của sức mạnh, tinh thần đoàn kết, tính cộng đồng, ý chí và khát vọng vươn lên . Mặt khác, lễ hội còn mang đậm nét văn hoá tâm linh độc đáo, tinh thần thượng võ, tính nhân văn sâu sắc của ngư dân miền biển. Đến với hội là cầu mong thuận buồm xuôi gió, ra khơi may mắn, đánh bắt t nhiều tôm cá.

Lễ hội được lưu truyền qua bao thế hệ và trải qua 21 năm khôi phục và phát triển. Tuy nhiên, lớp người cao tuổi như chúng tôi luôn trăn trở, suy tư vì tính cộng đồng truyền thống của lễ hội bị mai một nhiều do ảnh hưởng của cơ chế thị trường. Những người dân không có tiềm lực kinh tế khó có cơ hội tham gia vì đầu tư để có một ông trâu tham gia lễ hội rất tốn kém. Mặt khác, dù nhiều người vẫn coi đây là lễ hội cấp quốc gia nhưng thực tế chưa có sự công nhận chính thức của cấp có thẩm quyền. Người dân chúng tôi mong điều đó sớm thành hiện thực

Một pha chọi trâu tại Hội chọi trâu truyền thông Đồ Sơn năm 2009.

Ông Hoàng Gia Bổn, phường Ngọc Xuyên (người có trâu đoạt giải nhất lễ hội - 2009):

Luyện cho “ông” trâu sung sức khi vào trận

Gia đình tôi có trâu tham gia lễ hội từ năm 1992 và bố tôi là ông Hoàng Gia Thứ có trâu vô địch lễ hội năm 1995. Là người có trâu vô địch lễ hội năm trước nên việc tìm chọn, huấn luyện trâu dự lễ hội lần này được gia đình tôi tiến hành cẩn trọng, kỹ lưỡng. Tôi nhiều lần sang Lào tìm kiếm, quan sát  trâu đánh thử nhiều lần mới quyết định mua về. “Ông” trâu tham dự lễ hội năm nay của gia đình tôi được mua ở Lào có ưu điểm rất to, cao, khoang khoáy, ngà đẹp; khoang cổ nhỏ, có miếng đánh cắt ngang rất hiểm. Việc chăm sóc, gia đình tôi giao cho người quản trâu chăm theo cách thức hai tháng đầu cho ăn vỗ béo bình thường. Từ tháng thứ 2, tập trâu lội bùn ruộng tạo cơ chân vững chắc, rèn sức bền, độ lì. Chiều đưa trâu về đường phố, tập làm quen với nơi đông người, trống cờ ầm vang. Bởi thế, vào hội  thấy không khí đó trâu tỏ ra rất thích thú. Trước vòng loại nửa tháng, trâu được uống mật gấu vào mỗi buổi chiều sau một ngày chăn luyện ngoài đồng để tạo sung sức trước khi vào hội.

Tôi quan niệm, việc thắng thua của “ông” trâu là do trời đất, do chính “ông” trâu nhưng được tham gia lễ hội đã là hãnh diện, tự hào lắm rồi. Nếu năm nay trâu của tôi đoạt một trong ba giải cao nhất, tôi xin gửi toàn bộ số tiền giải thưởng góp với quận xây nhà tình nghĩa, hỗ trợ gia đình chính sách, khó khăn trên địa bàn../.