Sợ vắc xin, nguy cơ bùng phát dịch bệnh!

Sợ vắc xin, nguy cơ bùng phát dịch bệnh!
(PLO) - Đó là nhận định và lo ngại của các chuyên gia y tế cũng như nhà quản lý trước tình trạng người dân hoang mang, nghi ngại, lơ là trong việc tiêm chủng vắc xin Quinvaxem (vắc xin 5 trong 1) thời gian gần đây.

Đừng đổ lỗi cho vắc xin
Liên tiếp các trường hợp trẻ tử vong cũng như bị biến chứng nặng sau khi tiêm phòng vắc xin 5 trong 1 (đặc biệt chỉ trong tháng 10/2015 có tới 2 trẻ tử vong) thời gian qua đã dấy lên mối lo ngại về chất lượng của vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng. 
Tuy nhiên, theo TS. Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế, các trường hợp tử vong sau tiêm chủng ở trẻ em có rất nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là tử vong do trùng lặp ngẫu nhiên với bệnh lý của trẻ, không liên quan đến tiêm văcxin.
Cụ thể, ông Phu cho hay, mỗi ngày tại Việt Nam có tới 70 trẻ dưới một tuổi tử vong không rõ nguyên nhân. Tỷ lệ phản ứng sau tiêm Quinvaxem ở Việt Nam là 4,5 ca trong một triệu liều sử dụng, trong khi khuyến cáo của nhà sản xuất và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là 20 ca phản ứng trong một triệu liều sử dụng. 
Nguyên nhân thứ hai gây tai biến có thể do vắc xin. Thứ ba là do thực hành tiêm chủng và thứ tư là do chính cơ địa của trẻ. Thực tế cho thấy, cùng lô vắc xin, cùng loại vắc xin tiêm cho 10 cháu không gặp vấn đề nào, chỉ một cháu có tai biến.
Trước thực trạng trên, không ít phụ huynh vì quá lo ngại đã đặt vấn đề thay thế vắc xin. Trước quan điểm này, ông Phu cho rằng, loại vắc xin nào cũng có tỷ lệ phản ứng nhất định và không ai dám khẳng định là thay thế vắc xin thì sẽ không có tử vong. 
Theo ông Phu, vắc xin Quinvaxem với thành phần toàn tế bào nên các phản ứng như sốt, sưng, đau, thậm chí tím tái nhiều hơn vắc xin vô bào. Tuy nhiên, WHO khẳng định tỷ lệ phản ứng nặng và gây tử vong của 2 loại vắc xin này là tương đương. WHO thậm chí còn đánh giá vắc xin toàn tế bào đáp ứng miễn dịch tốt hơn loại vô bào. “Kể cả có nguyên nhân tử vong do vắc xin, nhưng tỷ lệ vẫn thấp hơn khuyến cáo của WHO thì vẫn chấp nhận dùng vắc xin để bảo vệ cả cộng đồng” – TS Trần Đắc Phu nhấn mạnh. 
Nghi ngại tiêm chủng – hậu quả khó lường
Theo nhận định của các chuyên gia y tế, trận dịch sởi năm 2014 là một bài học cho cả cộng đồng về tình trạng nếu không tiêm vắc xin, dịch bệnh bùng phát sẽ có nhiều trẻ tử vong hơn. Một báo cáo của WHO năm 2015 về tỷ lệ bệnh ho gà tại 19 nước, trong đó có 4 nước thu nhập trung bình khá và 15 nước thu nhập cao cho thấy, dịch gia tăng tại 5 nước gồm Australia, Chile, Bồ Đào Nha, Anh và Mỹ. Trong số này trừ Chile, các nước còn lại đã chuyển từ sử dụng vắc xin ho gà toàn tế bào sang vắc xin ho gà vô bào và đây được cho là căn nguyên khiến dịch bùng phát. 
Một nghiên cứu khác của WHO tại 4 nước dùng vắc xin vô bào cũng cho thấy nguyên nhân chính bùng phát dịch ho gà là vắc xin giảm hiệu quả bảo vệ dẫn đến tích lũy số ca bệnh và thành dịch theo chu kỳ dù tỷ lệ chích ngừa rất cao. 
Mặt khác, sự bùng phát dịch cũng chưa thấy xuất hiện tại các nước dùng vắc xin ho gà toàn tế bào và có tỷ lệ tiêm chủng cao. Chile dùng vắc xin ho gà toàn tế bào nhưng dịch vẫn xảy ra do tỷ lệ bao phủ vắc xin thấp.
PGS.TS Phan Trọng Lân - Viện trưởng Viện Pasteur TP HCM cũng lo ngại cho biết, tại Mỹ trước khi có vắc xin, bệnh ho gà hàng năm khiến hơn 200.000 người mắc và 10.000 người tử vong. Sau khi vắc xin ho gà toàn tế bào được đưa vào sử dụng, trong năm 1976 tỷ lệ mắc giảm đến 95%. 
Tuy nhiên từ năm 1990 nước này chuyển sang dùng vắc xin ho gà vô bào thì dịch bắt đầu bùng phát. Dịch có xu hướng xảy ra theo chu kỳ và nặng nhất vào những năm 2005, 2010 và 2014. Nguyên nhân do giảm miễn dịch bảo vệ của vắc xin vô bào và sự tích lũy các ca này theo từng năm. 
Dịch ho gà năm 2014 tại Mỹ được cho là lớn nhất trong vòng 50 năm qua. Ngay cả khi đã bổ sung lịch tiêm nhắc lại nhiều mũi ngoài 3 liều cơ bản, tiêm nhắc lại cho trẻ 4-6 tuổi, 11-12 tuổi và cả phụ nữ mang thai, hiện tại Mỹ vẫn ghi nhận 10.000 - 40.000 ca bệnh và 10-20 trường hợp tử vong mỗi năm. 
Tại Việt Nam, lịch tiêm vắc xin Quinvaxem hiện nay là 3 mũi cơ bản cho trẻ ở tháng tuổi thứ 2, 3, 4 và một mũi vào lúc 18 tháng tuổi. TS Phan Trọng Lân khẳng định, hơn 30 năm qua Việt Nam đã kiểm soát tốt bệnh ho gà bằng vắc xin toàn tế bào. 
Do đó, nếu chúng ta thay bằng vắc xin có thành phần ho gà vô bào cần lường trước khả năng bùng phát dịch. WHO vẫn khuyến cáo các nước cần duy trì lịch chích ngừa không quá 4 mũi vắc xin ho gà toàn tế bào, không nên chuyển đổi sang vắc xin vô bào, trừ trường hợp cần tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng. Và Quinvaxem là vắc xin an toàn, hiệu quả, có chất lượng tốt và chi phí hợp lý theo kết quả tiền thẩm định của WHO. Tất cả các bà mẹ cần lưu ý thực hiện theo đúng hướng dẫn của cán bộ Bộ Y tế và tiếp tục đưa trẻ đi tiêm chủng đúng lịch./.

Đọc thêm

Cẩn trọng với "thầy thuốc" online

Người dân nên tiếp cận thông tin trên mạng xã hội từ các nguồn uy tín. (Ảnh: PV)
(PLVN) -  Việc tiếp nhận thông tin chưa được kiểm chứng, không bảo đảm độ chính xác tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đặc biệt trong lĩnh vực y tế và sức khỏe có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng con người.

Tìm giải pháp đưa Việt Nam ra khỏi 'top quốc gia' có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất thế giới

Tìm giải pháp đưa Việt Nam ra khỏi 'top quốc gia' có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất thế giới
(PLVN) - Trong khi hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ đứng thứ hai gây tử vong và bệnh tật, song Việt Nam vẫn là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Trước thực trạng này, các chuyên gia đã trao đổi về những thách thức còn tồn tại để tìm ra các giải pháp thực hiện tốt hơn nữa mục tiêu phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Hà Nội: Xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm

Đoàn kiểm tra liên ngành công tác ATTP kiểm tra tại một cơ sở. (Ảnh: Bích Hằng)
(PLVN) - Ông Đặng Thanh Phong - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) cho biết, Thành phố hiện có hơn 72.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh và chế biến thực phẩm, trong đó ngành Y tế quản lý khoảng 39.000 cơ sở. Cơ quan chức năng đã tăng cường thanh, kiểm tra và giám sát ATVSTP tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, bếp ăn tập thể.

Dịch sốt xuất huyết lan rộng

Dịch sốt xuất huyết lan rộng
(PLVN) - Trước đây, sốt xuất huyết chủ yếu tập trung ở Đồng bằng sông Cửu Long và ven biển miền Trung, tuy nhiên hiện nay, dịch lan rộng ra Đông Nam Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên. Đặc biệt, các địa phương miền Bắc như TP Hà Nội và một số tỉnh miền núi cũng đã ghi nhận dịch sốt xuất huyết lưu hành.

Nhập viện cấp cứu, điều trị tâm thần do hút thuốc

Bệnh nhân nhập viện do bị tràn khí màng phổi. Ảnh: Thanh Thanh
(PLVN) - Ông N.B.T (sinh năm 1969, ở Đông Anh, Hà Nội) mới được chuyển đến Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng khó thở, đau chói vùng ngực phải, khi hít vào càng đau quặn hơn không chịu được.

Mối nguy 'bánh mì bẩn'

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Sự việc hơn 300 người nghi ngộ độc thực phẩm, 1 người không qua khỏi sau khi ăn bánh mì mua từ một tiệm tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, khiến chúng ta buộc phải nhìn thẳng vào một sự thật. Đó là món ăn đường phố nói chung và bánh mì thịt nói riêng, nét “ẩm thực độc đáo” của Việt Nam; nếu không được chế biến, bảo quản kỹ lưỡng, không được quản lý chặt chẽ đầu vào, người bán không có tâm; thì đã, đang và sẽ là một mối nguy cho xã hội.