Nhà đất có là tài sản vĩnh viễn?
Chế độ sở hữu đất đai ở mỗi quốc gia có sự khác nhau để phù hợp với những yếu tố, đặc thù riêng về thể chế chính trị, tình hình kinh tế xã hội. Tuy nhiên, điểm chung là đều có xu hướng ngày càng tăng cường vai trò và vị thế của Nhà nước trong quản lý đất đai bằng việc giới hạn thời gian sử dụng đất và tỷ lệ chiếm hữu tư nhân về đất đai.
Tại Singapore, Chính phủ nước này cho phép tư nhân được sở hữu đất đai nhưng tỷ lệ chiếm hữu rất nhỏ, trong khi đó tỷ lệ sở hữu của Nhà nước lên tới 98%. Nhà đầu tư được sử dụng đất theo hình thức thuê đất trong thời hạn 20, 30, 50 và 99 năm tùy theo từng dự án, từng loại đất và quy hoạch chung.
Hay ở Trung Quốc, dù Hiến pháp quy định việc Nhà nước giao đất cho các tổ chức, cá nhân sử dụng dưới dạng giao quyền sử dụng đất. Nhưng chính phủ nước này cũng kiểm soát, giới hạn thời hạn sử dụng đất bằng việc quy định thời hạn nhất định từ 40 - 70 năm.
Việc tăng cường vai trò của Nhà nước sẽ hỗ trợ việc quản lý tài nguyên đất một cách chặt chẽ, hiệu quả, thúc đẩy khả năng cạnh tranh để phục vụ cho quyền lợi quốc gia. Hơn nữa, đất đai sử dụng vào các mục đích khác nhau phải được bảo vệ để thực hiện các mục tiêu nâng cao chất lượng môi trường sống, phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Xu hướng mang tên "Sở hữu BĐS có thời hạn"
Theo quy định pháp luật đất đai, luật nhà ở, tại Việt Nam hiện đang tồn tại hai dòng sản phẩm BĐS tương ứng với thời hạn, mục đích sử dụng đất. Dòng sản phẩm BĐS thứ nhất là nhà ở gắn liền với mục đích sử dụng đất ổn định lâu dài, bao gồm cả các căn hộ chung cư được xây dựng từ các Dự án phát triển nhà ở. Dòng sản phẩm BĐS thứ hai là công trình xây dựng trên đất thương mại dịch vụ, với các mục đích kinh doanh thương mại khác nhau, được Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian sử dụng và có thời hạn sử dụng nhất định.
Với tâm lý coi đất đai là tài sản sở hữu cố định qua đời này sang đời khác vẫn còn hiện hữu khiến một bộ phận người Việt có xu hương lựa chọn dòng sản phẩm BĐS có thời hạn sử dụng đất lâu dài và chỉ được sử dụng với mục đích ở duy nhất. Họ e ngại việc phải bỏ vài tỷ sở hữu BĐS có thời hạn vì họ nghĩ rằng khi BĐS “hết hạn”, họ sẽ “trắng tay” dù rằng với sản phẩm BĐS này họ có thêm “cơ hội” để đầu tư khai thác kinh doanh, thương mại. Đây cũng chính là lý do khiến loại hình BĐS này dù phổ biến trên thế giới nhưng vẫn còn bỏ ngỏ ở Việt Nam.
Tuy nhiên, song song với sự phát triển của kinh tế xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực BĐS, quan niệm “nhà đất là tài sản vĩnh viễn” đang dần thay đổi, đặc biệt khi Nhà nước vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý đất đai.
Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa trên cả nước được dự đoán sẽ đạt mức 40% trong năm 2019, cùng với đó là sự gia tăng về tỉ lệ tầng lớp trung lưu (chiếm 16,3% dân số vào năm 2018 - theo báo cáo của World Bank), giúp Việt Nam vươn lên một cách ấn tượng, trở thành một trong năm quốc gia trong khu vực (bên cạnh Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines) có nhóm người trung lưu gia tăng mạnh mẽ.
Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF) đã từng nhấn mạnh rằng tầng lớp này có vai trò hết sức quan trọng với kinh tế, xã hội. Đây sẽ là những yếu tố quan trọng tác động đến quy hoạch của Nhà nước. Vì thế, sự thay đổi về quan niệm "Nhà đất là tài sản vĩnh viễn" là xu hướng tất yếu.
Trở lại với trường hợp BĐS có thời hạn, sau khi hết thời gian sử dụng đất 50 - 70 năm tùy theo từng Dự án, nếu BĐS có chất lượng tốt và có thể tiếp tục kéo dài thời gian sử dụng thì vẫn có thể được xem xét để sử dụng tiếp, trên cơ sở có kiểm định lại để đảm bảo an toàn.
Chia sẻ về vấn đề BĐS có thời hạn, bà Dương Thùy Dung, Giám đốc Cấp cao của CBRE Việt Nam cho rằng, trong trường hợp các sản phẩm có thời hạn sở hữu 50 năm mà vẫn có yếu tố hấp dẫn về vị trí, tiềm năng đầu tư thì đó vẫn là những cơ hội để các nhà đầu tư quan tâm.
Chất lượng sản phầm được đặt lên hàng đầu
Hiện nay, xu hướng công dân sở hữu “ngôi nhà thứ hai” tại các khu du lịch nghỉ dưỡng đang là xu thế không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới, nhất là khi họ muốn dành thời gian thư giãn, nghỉ ngơi sau những ngày làm việc căng thẳng. Ưu điểm lớn của loại hình BĐS này chính là sự tiện nghi đồng bộ bằng việc tích hợp nhiều mục đích sử dụng như để ở, giải trí, mua sắm…
Nhưng ngay cả khi những dự án này được xây dựng trên khu “đất thương mại, dịch vụ” với thời hạn 50 - 70 năm thì đây cũng không còn là rào cản lớn. Bởi thay vì chú trọng vào thời hạn sở hữu, giờ đây, giới đầu tư chuyển mối quan tâm của mình sang tiềm năng dự án, tập trung vào dư địa và tính thanh khoản của BĐS, cùng với đó là giá trị tính năng của sản phẩm. Đặc biệt, khi thị trường xuất hiện nhiều lựa chọn, người mua sẽ có cái nhìn khắt khe hơn. Họ sẽ muốn “xuống tiền” cho các dòng sản phẩm phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng của các chủ đầu tư uy tín.
Theo Ông Jimmy Chan, Tổng giám đốc Alpha King, khi đầu tư vào BĐS, người mua đang đưa ra các lựa chọn thông minh, nhất là dòng sản phẩm có giá trị. Trước đây, khách hàng sẽ tìm hiểu về giá, diện tích, vị trí thì hiện nay, yếu tố sản phẩm chất lượng mới là quan trọng.
Khi dòng sản phẩm không còn quan trọng yếu tố thời gian định sẵn mà phụ thuộc vào chất lượng công trình sau khi được đưa vào sử dụng thì trong thời gian tới, các dự án BĐS có thời hạn hứa hẹn sẽ trở thành những “món hời” có khả năng sinh lời cao bởi lúc này, các chủ đầu tư uy tín sẽ tập trung vào chất lượng sản phẩm, đồng thời đẩy mạnh các tiện ích, dịch vụ… nhằm mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất.
