Siết chặt chế tài xử lý để hạn chế tình trạng vỡ “họ”

Phát biểu khai mạc, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Thị Hoàng Thanh cho biết, họ, hụi, biêu, phường là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên. Nghị định 19/2019/NĐ-CP được ban hành để điều chỉnh các quan hệ pháp luật liên quan tới họ, hụi, biêu, phường. Trong thời gian qua, quá trình thực hiện, thi hành trên thực tế Nghị định đã xuất hiện một số vướng mắc, bất cập.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế Lê Thị Hoàng Thanh phát biểu khai mạc.

Vì vậy, Hội nghị được tổ chức nhằm lắng nghe ý kiến các địa phương, bộ, ngành và các cơ quan chuyên môn về tình hình thực hiện Nghị định 19/2019/NĐ-CP trên thực tế. Từ đó, các đại biểu góp ý để nâng cao hiệu quả đối với hoạt động này để hoàn thiện hơn các quy định pháp luật về họ, hụi, biêu, phường.

Trao đổi tại Hội nghị, Thượng tá Nguyễn Văn Thống, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát Hình sự, Bộ Công an đánh giá hoạt động động hụi, họ, biêu, phường mặc dù đã đóng góp vai trò trong những giai đoạn hoặc với những nhóm người dân nhất định, tuy nhiên hoạt động này còn mang tính tự phát, thiếu minh bạch, nhiều rủi ro và khó quản lý. Hệ quả là dẫn đến một số vụ án, vụ việc phát sinh từ hoạt động này như cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự, tín dụng đen núp bóng các bát họ; tình trạng vỡ hụi, họ với quy mô hàng tỷ đồng ở nhiều nơi liên quan đến các hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản gây nhiều hệ lụy về an sinh xã hội.

Đại diện Bộ Công an.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với họ, hụi, biêu phường. Thượng tá Nguyễn Văn Thống đề xuất nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung nội dung Nghị định 19/2019/NĐ-CP theo hướng quy định cụ thể chế tài xử lý việc chủ họ có thể lập được bao nhiêu dây họ để tránh tình trạng vỡ họ, hạn chế thiệt hại cho nhiều người do bị chiếm đoạt tài sản. Cùng với đó, bổ sung, siết chặt hơn chế tài xử lý vi phạm hành chính đối với trường hợp không thực hiện thông báo bằng văn bản cho ủy ban nhân dân cấp xã theo hướng tăng nặng. Nghiên cứu đưa ra các quy định, giải pháp để ứng dụng khoa học, công nghệ và dữ liệu dân cư để chuyển đổi loại hình hụi, họ từ truyền thống sang sử dụng công nghệ.

Đại diện Sở Tư pháp Nghệ An.

Chung quan điểm, đại diện Sở Tư pháp Nghệ An đề nghị liên ngành tư pháp các cấp hướng dẫn cách thức xử lý những vụ việc bể, vỡ phường hụi là giao dịch dân sự. Vì trên thực tế rất nhiều người dân tham gia chơi phường hụi mất số tiền hàng chục, hàng trăm, hàng tỷ đồng nhưng chưa có chế tài giải quyết triệt để dẫn đến nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến cuộc sống người dân và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Đồng thời xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Nghị định 19/2019/NĐ-CP theo hướng quy định các văn bản thỏa thuận trong hoạt động hụi, họ, biêu phường phải có công chứng, chứng thực hoặc lập vi bằng để ràng buộc chặt chẽ về pháp lý đối với các chủ thể tham gia vào hoạt động này hoặc giới hạn số dây, giới hạn số thành viên tham gia, số tiền tham gia, giới hạn nơi cư trú nhất định, tránh trường hợp tổ chức các dây hụi xuyên tỉnh quy mô lớn khó kiểm soát...

Đại diện Sở Tư pháp Sơn La.

Còn đại diện Sở Tư pháp Sơn La đề xuất nghiên cứu cụ thể thêm về thực tiễn và tiến hành đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 19/2019/NĐ-CP theo hướng bổ sung khái niệm, quy trình vận hành theo hướng bao quát hơn các quan hệ cho vay tài sản hiện đã và đang tồn tại (bao gồm cả mô hình Tổ tương trợ vốn, tổ tiết kiệm vay vốn). Theo đó, các tổ nhóm góp/ tương trợ vốn sẽ có căn cứ pháp lý rõ ràng để vận hành và phát triển, thúc đẩy giảm nghèo phát triển kinh tế tại các vùng khó khăn.

Trong trường hợp chưa thuận lợi để thực hiện sửa đổi, điều chỉnh Nghị định, đề nghị Bộ tư pháp thực hiện phổ biến tuyên truyền pháp luật, xây dựng, ban hành sổ tay hướng dẫn vận hành nghị định, bổ sung hướng dẫn đối với loại hình tổ nhóm góp/tương trợ vốn để các địa phương có cách hiểu đúng về bản chất hụi, họ, biêu, phường, hội và nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, cộng đồng đối với hụi, họ, biêu phường một cách tích cực.