Mặc dù đã qua 3 năm triển khai thi hành nhưng quy định đến nay vẫn khiến không ít bộ, ngành, địa phương lúng túng và đề nghị Bộ Tư pháp có hướng dẫn cụ thể để thực hiện thống nhất là hoạt động đánh giá tác động văn bản theo điểm c khoản 2 Điều 128 Luật Ban hành VBQPPL và khoản 3 khoản 3 Điều 31 Nghị định 34/2016/NĐ-CP. Theo các quy định này, đánh giá tác động của chính sách là bắt buộc trong giai đoạn lập đề nghị xây dựng văn bản đối với luật, pháp lệnh, một số loại nghị định và nghị quyết của HĐND cấp tỉnh.
Để triển khai thi hành có hiệu quả Luật Ban hành VBQPPL năm 2015, từ ngày 1/7/2016, Bộ Tư pháp cho biết, đã chủ trì, phối hợp các cơ quan có liên quan tổ chức 3 Hội nghị quán triệt, phổ biến; 4 Hội nghị tập huấn chuyên sâu Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 tại 3 miền Bắc - Trung - Nam cho cán bộ, công chức làm công tác xây dựng pháp luật ở các bộ, ngành, địa phương. Trong năm 2016, 2017 và 2018, Bộ Tư pháp đã tổ chức 9 lớp tập huấn, bồi dưỡng theo chuyên đề nhằm cung cấp các kỹ năng cần thiết trong công tác xây dựng VBQPPL như kỹ năng đánh giá tác động của chính sách, soạn thảo, thẩm định; kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL...
Ngoài việc quán triệt, phổ biến, tập huấn Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 và các văn bản quy định chi tiết thi hành, Bộ Tư pháp đã chủ trì biên soạn, phát hành một số tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, kỹ năng cần thiết cho cán bộ, công chức làm công tác xây dựng chính sách, pháp luật. Có thể kể đến là Sổ tay xây dựng chính sách trong đề nghị xây dựng VBQPPL; Sổ tay đánh giá tác động của chính sách. Các tài liệu này đã được giới thiệu tới tất cả bộ, ngành, địa phương và đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp, Trang thông tin xây dựng pháp luật. Hiện nay, Bộ Tư pháp đang tiếp tục chuẩn bị tài liệu nghiệp vụ lập đề nghị xây dựng VBQPPL, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến đánh giá tác động của chính sách.
Riêng đối với Quyết định của UBND cấp tỉnh quy định chi tiết điều, khoản, điểm được giao trong VBQPPL của cơ quan nhà nước cấp trên (khoản 1 Điều 28 Luật Ban hành VBQPPL năm 2015) không cần đánh giá tác động của chính sách. Tuy nhiên, trong trường hợp quy định cụ thể các chính sách đã được quy định trong văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên (nếu chưa được đánh giá) thì phải đánh giá tác động của chính sách trong dự thảo Quyết định của UBND cấp tỉnh (điểm c khoản 2 Điều 128 Luật Ban hành VBQPPL năm 2015, khoản 3 Điều 31 Nghị định 34). Trường hợp này, cơ quan chủ trì soạn thảo cần thực hiện việc đánh giá tác động của chính sách theo quy định tại Điều 6, Điều 7, Điều 8 và Điều 9 của Nghị định 34.
Ngoài ra, có địa phương mong muốn đưa các trường hợp ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế sau kiểm tra, rà soát vào các trường hợp xây dựng, ban hành VBQPPL theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại Điều 146 Luật Ban hành VBQPPL năm 2015. Giám đốc Sở Tư pháp TP Đà Nẵng Võ Thị Như Hoa còn đề xuất quy trình xây dựng văn bản pháp quy cần đơn giản hóa so với VBQPPL… Từ thực tiễn tại đơn vị mình, nhiều ý kiến đề nghị Bộ Tư pháp tổng hợp các vướng mắc, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong quá trình triển khai thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 và Nghị định 34 để ban hành hoặc trình cơ quan/người có thẩm quyền ban hành VBQPPL sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành văn bản quy định, hướng dẫn các khó khăn, vướng mắc.
Bộ Tư pháp chia sẻ, Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 có nhiều quy định mới với yêu cầu cao hơn, chặt chẽ hơn đối với các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong công tác xây dựng, ban hành VBQPPL, đặc biệt là quy trình xây dựng chính sách trước khi soạn thảo. Do vậy, trong thời gian đầu thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2015, một số bộ, ngành, địa phương còn gặp khó khăn, lúng túng nhất định trong việc áp dụng Luật. Trên cơ sở tổng hợp báo cáo của bộ, ngành, địa phương về tình hình thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 và qua hoạt động theo dõi, kiểm tra công tác xây dựng, ban hành VBQPPL, Bộ Tư pháp đang chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành VBQPPL để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2019) và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 6/2020).
