Cơ bản nhiều việc hộ tịch được giải quyết trong ngày, trừ trường hợp nhận hồ sơ sau 15 giờ. Đó là tinh thần dự thảo sửa đổi Nghị định 158/CP về đăng ký và quản lý hộ tịch.
Cho đương sự tự cam đoan
Theo quy định của Nghị định 158/CP, khi làm thủ tục đăng ký khai sinh, khai tử quá hạn; đăng ký lại việc sinh, tử, kết hôn bắt buộc phải nộp đầy đủ các giấy tờ theo quy định, không có “đặc cách”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều trường hợp không thể đáp ứng đúng theo quy định vì những lý do khách quan. Đơn cử như hồ sơ của cán bộ trong lực lượng vũ trang vì nguyên tắc bí mật, họ không thể đem ra sao chụp.
 |
| Tiếp dân làm thủ tục đăng ký hộ tịch |
Dự thảo Nghị định mới gỡ theo hướng, đối với những người có hồ sơ, giấy tờ cá nhân như: sổ hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân, học bạ, bằng tốt nghiệp, lý lịch cán bộ, lý lịch đảng viên, thì phải nộp đủ bản sao các giấy tờ nói trên; trong trường hợp vì lý do bí mật mà cơ quan quản lý hồ sơ cán bộ, công chức không cho sao lý lịch cán bộ, lý lịch đảng viên thì phải có xác nhận của thủ trưởng cơ quan về những nội dung khai sinh đã ghi trong lý lịch cán bộ, lý lịch đảng viên.
Tương tự, thủ tục đăng ký lại việc sinh tử, kết hôn cũng có quy định đặc cách với những trường hợp hồ sơ phải giữ bí mật. Ngoài ra, tại phần quy định “cứng” người yêu cầu đăng ký lại việc sinh, tử, kết hôn phải nộp tờ khai và xuất trình được bản sao giấy tờ hộ tịch đã cấp hợp lệ trước đây (nếu có), trong trường hợp không có bản sao giấy tờ hộ tịch, thì đương sự phải tự cam đoan về việc đã đăng ký, nhưng sổ hộ tịch không còn lưu được.
Nhiều ý kiến ủng hộ quy định nói trên, tuy nhiên, còn lo ngại bởi lẽ khi không có căn cứ nào xác định dữ liệu trong giấy tờ hộ tịch mà để đương sự tự cam đoan sẽ nguy hiểm vì nhiều trường hợp là gian dối, và kéo theo nhiều kệ quả khó lường.
Ấn định thời gian
Theo Nghị định 158, việc đăng ký khai sinh và khai tử không bị ấn định về thời gian. Dự thảo mới đã quy định, đăng ký khai sinh, khai tử phải được giải quyết trong ngày làm việc, nếu nhận hồ sơ sau 15 giờ, thì trả kết quả trong ngày làm việc tiếp theo.
Cải cách thủ tục theo hướng giảm thời gian là xu thế tất yếu trong giai đoạn hiện nay, tuy nhiên với quy định nói trên, nhiều ý kiến lo ngại sẽ tạo “áp lực” lên cấp xã phường. Bởi hiện nay, với quy trình một cửa, hồ sơ đến tay lãnh đạo ủy ban cấp xã đã phải mất nhiều thời gian, hơn nữa lãnh đạo ủy ban luôn “trăm công ngàn việc”, nếu trả ngay trong ngày e rằng sẽ khó thực hiện.
Luồng ý kiến khác lại đồng tình vì cho rằng nếu không quy định cụ thể về thời gian giải quyết sẽ dẫn đến tình trạng hồ sơ bị “ngâm”, hoặc muốn giải quyết sớm thì phải dùng quan hệ, nhờ vả…
Ghi sổ hộ tịch: giải quyết trong ngày?
Đối với các trường hợp công dân Việt Nam đã đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài các việc: khai sinh; kết hôn; nhận cha, mẹ con; nuôi con nuôi khi về nước thường trú phải làm thủ tục ghi vào sổ hộ tịch theo quy định. Riêng về thủ tục, Nghị định hiện hành cũng chưa quy định về thời gian. Dự thảo Nghị định quy định trong thời gian 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ giấy tờ hợp lệ, cán bộ hộ tịch của Sở Tư pháp ghi vào sổ hộ tịch theo quy định. Trong trường hợp phải xác minh, thì thời hạn nói trên được kéo dài thêm không quá 3 ngày.
Đối với việc ghi vào sổ hộ tịch các việc: khai sinh; kết hôn; nhận cha, mẹ, con của công dân Việt nam đã đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về nước thường trú, thì được giải quyết trong ngày, nếu nhận hồ sơ sau 15 giờ thì trả kết quả làm việc trong ngày tiếp theo; trong trường hợp cần xác minh, thì thời hạn giải quyết là 3 ngày làm việc
Hữu An
