Sẽ lấy ý kiến nhân dân về Bộ luật Dân sự sửa đổi

Bộ trưởng Hà Hùng Cường phát biểu tại phiên họp
Bộ trưởng Hà Hùng Cường phát biểu tại phiên họp
(PLO) - Hôm qua (15/9), Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 17 tại TP.HCM dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu. Ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật điều hành Phiên họp. Tại Phiên họp này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã trình bày Báo cáo dự kiến tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi).
Tòa không được từ chối yêu cầu giải quyết vụ, việc dân sự
Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết, Dự thảo lần này đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu cho rằng cơ quan chủ trì soạn thảo cần xác định cụ thể hơn các quan hệ thuộc phạm vi điều chỉnh của Bộ luật; vai trò luật chung của hệ thống luật tư. Dự thảo cũng tập trung làm rõ quyền của chủ thể trong lựa chọn các phương thức bảo vệ quyền dân sự, trách nhiệm của Nhà nước, xã hội và các chủ thể khác trong tôn trọng, bảo vệ quyền dân sự. 
Theo đó, Dự thảo dự kiến chỉnh lý “Chương I: Phạm vi điều chỉnh, nguyên tắc cơ bản” như: Bộ luật này quy định các nguyên tắc cơ bản của pháp luật điều chỉnh các quan hệ nhân thân, tài sản giữa các chủ thể bình đẳng, tự nguyện, tự chịu trách nhiệm (gọi chung là quan hệ dân sự); quy định địa vị pháp lý của cá nhân, pháp nhân; đại diện; hành vi pháp lý; thời hạn, thời hiệu; vật quyền, trái quyền, thừa kế…”. 
Tại Điều 9 Dự thảo nêu: “TAND không được từ chối yêu cầu giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng”. Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết: Trong trường hợp này, quy định tại Điều 10 và Điều 11 của Bộ luật, các nguyên tắc cơ bản quy định và lẽ công bằng được áp dụng để xem xét, giải quyết. Và khi tham gia vào quan hệ dân sự, quyền của tất cả các chủ sở hữu đều được bảo vệ như nhau, không phụ thuộc vào hình thức sở hữu, thành phần kinh tế. Quy định này đã được nhiều đại biểu tham gia đồng tình ủng hộ. 
Để phù hợp với thực tiễn, pháp luật có liên quan, thông lệ quốc tế, Dự thảo Bộ luật dự kiến bổ sung nội dung: “Pháp nhân chịu trách nhiệm dân sự về quyền, nghĩa vụ do sáng lập viên hoặc đại diện của sáng lập viên xác lập, thực hiện trong quá trình thành lập, đăng ký pháp nhân, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác” vào khoản 1 Điều 89. 
Bộ trưởng cho biết: Tiếp thu ý kiến cho rằng cần có quy định cụ thể hơn về căn cứ thành lập, hoạt động, tổ chức và chấm dứt pháp nhân phi thương mại, khoản 2 Điều 99 Dự thảo chỉnh lý: Việc thành lập, hoạt động, tổ chức lại và chấm dứt pháp nhân phi thương mại được thực hiện theo quy định của luật về hội và các luật khác có liên quan. 
Còn về pháp nhân công, tiếp thu ý kiến cho rằng cần có sự thay đổi về kỹ thuật pháp lý trong quy định tại khoản 1 Điều 100 về pháp nhân công cho phù hợp, đảm bảo tính thống nhất với cách chia pháp nhân thành 3 loại: Pháp nhân thương mại, pháp nhân phi thương mại và pháp nhân công, khoản 1 Điều 100 được chỉnh lý: “Pháp nhân công bao gồm các cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội; pháp nhân công hoạt động không vì mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận”. 
Ngoài ra, cũng cần có quy định cụ thể để “giải mã” sở hữu toàn dân trong Bộ luật Dân sự (BLDS), cụ thể Dự thảo BLDS dự kiến bổ sung: Trong Bộ luật này, hình thức sở hữu bao gồm sở hữu toàn dân, sở hữu riêng và sở hữu chung. Theo đó, sở hữu toàn dân là sở hữu đối với tài sản công, gồm đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý; sở hữu riêng là sở hữu của một chủ thể, gồm cá nhân, pháp nhân; còn sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ thể. Nói chung, Dự thảo đưa ra hai phương án: Phương án 1 gồm sở hữu riêng và sở hữu chung; Phương án 2 gồm sở hữu toàn dân, sở hữu riêng và sở hữu chung. 
Mỗi luật đều có vai trò riêng
Theo đại biểu Trần Du Lịch, Ủy ban Kinh tế Quốc hội, pháp nhân gồm pháp nhân công và pháp nhân tư. Trong đó, pháp nhân công gồm pháp nhân công  quyền (các cơ quan công quyền như UBND các địa phương) và pháp nhân phi công quyền (các đơn vị sự nghiệp). Còn lại các tổ chức khác là pháp nhân tư (các tổ chức kinh tế…). Ông Trần Du Lịch cho rằng, xây dựng pháp luật làm sao để tạo được sự ổn định của xã hội. 
Ông Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội đồng tình với đại biểu Trần Du Lịch khi cho rằng các tổ chức xã hội là pháp nhân phi công quyền, chứ không thể các tổ chức tôn giáo là pháp nhân công quyền được. Có đại biểu lại cho rằng, chỉ nên có sở hữu chung và riêng; trong Dự thảo này vẫn còn sở hữu toàn dân nữa thì chưa ổn. Vì “từ cổ chí kim” vẫn chỉ có sở hữu chung và riêng”.
Sau nhiều ý kiến của các đại biểu, thay mặt Ban soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết sẽ tiếp thu, nghiên cứu chỉnh lý Dự thảo cho phù hợp với thực tiễn khách quan. 
Trước ý kiến của đại biểu cho rằng trong thực tiễn giải quyết vụ, việc thì áp dụng BLDS vì có giá trị pháp lý cao hơn luật chuyên ngành. Vấn đề này, Thứ trưởng Tụng cho biết: “BLDS được xem là luật chung, các luật còn lại là luật chuyên ngành. Theo đó, các luật chuyên ngành mà không điều chỉnh thì BLDS sẽ được sử dụng để giải quyết sự việc”. Liên quan đến các hợp đồng cụ thể, đặc trưng dân sự; hoặc quy định về thừa kế thì đều được BLDS điều chỉnh. 
Ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội khẳng định: qua các ý kiến, có nhiều vấn đề cần bàn, rà soát để làm sao BLDS theo đúng nghĩa là một BLDS với tầm quan trọng của nó. Tuy nhiên, mỗi luật riêng đều có vai trò của nó. Trong Hiến pháp đã quy định sở hữu toàn dân thì trong BLDS không thể không quy định là sở hữu toàn dân, mà chỉ có sở hữu chung và riêng. Ngoài ra, trước nhiều ý kiến của các đại biểu cho rằng chỉ nên chọn sở hữu riêng và chung, không nên có sở hữu toàn dân, ông Lý khẳng định: “Đúng dân sự là dân sự, Hiến pháp là Hiến pháp, tuy nhiên không thể trong Hiến pháp đã quy định mà trong BLDS lại quy định khác được, cụ thể không thể nói không có sở hữu toàn dân. Nguyên tắc quan trọng là không thể làm trái Hiến pháp…”.
Sẽ lấy ý kiến nhân dân về Bộ luật Dân sự sửa đổi
Đúc kết phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định: Sửa đổi, bổ sung BLDS là cần sửa những cái bất cập, vướng mắc, nhất là những cái mà tòa án gặp khó bởi BLDS là nền tảng của pháp luật dân sự, tầm quan trọng chỉ xếp sau Hiến pháp.Tất cả các vấn đề sửa đổi, bổ sung phải nêu rõ lý do để giải trình trước Quốc hội cho rõ ràng. Hơn nữa, do đây là Bộ luật lớn nên sau khi trình Quốc hội lần 1, sẽ lấy ý kiến của nhân dân trước khi trình Quốc hội những lần kế tiếp.

Đọc thêm

“Cẩm nang pháp luật” giúp giảm tải công việc cho cán bộ tư pháp địa phương của chị Phạm Thị Trang Đài

Chị Phạm Thị Trang Đài, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Công tác Thi hành án dân sự 2024: Giải pháp đột phá từ những địa bàn trọng điểm

Cưỡng chế THADS tại TP.Hồ Chí Minh, ảnh Cẩm Tú
(PLVN) -Số lượng biên chế giảm, trong khi lượng án tăng cả về việc, về tiền và tính chất phức tạp tăng cao ở nhiều thành phố lớn. Tuy nhiên, khắc phục khó khăn, năm 2024, các cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) ở những địa bàn trọng điểm đã thực hiện nhiều giải pháp, góp phần quan trọng đưa công tác THADS toàn quốc vượt chỉ tiêu đề ra.

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm
(PLVN) -Đây là vấn đề đáng chú ý tại Dự thảo Thông tư quy định về chương trình khung của khóa đào tạo nghề đấu giá, cơ sở đào tạo nghề đấu giá; tập sự và kiểm tra kết quả tập sự hành nghề đấu giá; chương trình, nội dung và tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ của đấu giá viên; hướng dẫn lựa chọn tổ chức hành nghề đấu giá tài sản; biểu mẫu trong lĩnh vực đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp xây dựng.

Cân nhắc kéo dài thời hạn thực hiện Nghị quyết 09

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) -Ngày 10/12, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng đã chủ trì cuộc họp thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) năm 2025.

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành
(PLVN) - Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tư pháp và Quy chế Bình xét, công bố các sự kiện nổi bật hàng năm của ngành Tư pháp (ban hành kèm theo Quyết định số 2972/QĐ-BTP ngày 22/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp), để có cơ sở đánh giá, bình chọn 10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức thăm dò dư luận đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành.

Cần thiết xây dựng đội ngũ luật sư công đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế

Luật sư Nguyễn Hưng Quang phát biểu tại Hội thảo "Hợp tác quốc tế trong thu hồi tài sản tham nhũng theo công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng và kinh nghiệm đối với Việt Nam". Ảnh: noichinh.vn
(PLVN) - Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, vai trò của một đội ngũ luật sư trong nước đáp ứng khả năng tham gia vào quá trình tư vấn và hỗ trợ Chính phủ trong giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan là vô cùng quan trọng. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hưng Quang, Luật sư điều hành Văn phòng Luật sư NHQuang&Cộng sự, Phó Chủ tịch Hội Luật Quốc tế Việt Nam (VSIL), Chủ tịch Trung tâm hoà giải thương mại quốc tế Việt Nam (VICMC) .

Lớp học thầy giáo Di nơi cổng trời xứ Thanh

Thầy Di tận tình sửa từng con chữ cho bà con.
(PLVN) - Khi màn đêm buông xuống, các bản làng miền biên viễn xa xôi của huyện Mường Lát chìm dần trong bóng tối, cũng là lúc tiếng đọc bài của những học sinh đặc biệt có độ tuổi trải dài từ 20-50 tuổi ở bản Khằm II, xã Trung Lý vang lên tại điểm trường Tiểu học Khằm II. Đó là lớp học thầy giáo Di, một thầy giáo mang quân hàm xanh nơi cổng trời biên giới Việt- Lào xứ Thanh…

Canada: Đội ngũ luật sư Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống pháp luật

Một nhóm luật sư Canada đang họp bàn công việc - Ảnh minh hoạ prepareforcanada.com
(PLVN) -Canada theo đuổi hình thái nhà nước dân chủ hiện đại và sử dụng số lượng lớn luật sư (LS) trong các cơ quan công quyền, nhưng đội ngũ LS làm việc trong nhánh hành pháp lại có vị trí và vai trò tương đối đặc biệt, bởi họ còn đại diện cho chế độ quân chủ đứng đầu là Nữ hoàng Elizabeth đệ nhị và ủy quyền cho đại diện của mình là Toàn quyền Canada.

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế
(PLVN) - Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng , việc xây dựng đội ngũ luật sư công hỗ trợ Chính phủ giải quyết các t ranh chấp phát sinh từ việc tham gia một số quan hệ quốc tế là rất quan trọng. Trước những yêu cầu, tiêu chuẩn khắt khe của quốc tế, việc đào tạo đội ngũ luật sư công không chỉ dừng lại ở trau dồi kiến thức chuyên sâu mà còn cần rèn luyện thêm nhiều kỹ năng nhờ tăng cường cọ sát thực tế.