Sáu năm phá đá mở đường đánh thức Tràng An

Khu danh thắng Tràng An
Khu danh thắng Tràng An
(PLO) - Để Khu danh thắng Tràng An được công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên đầu tiên của Việt Nam, những người con Ninh Bình, trong đó có ông Nguyễn Văn Son (62 tuổi, Giám đốc Công ty CP Du lịch Tràng An) đã đổ vào đây biết bao nhiêu tâm sức.  

Vùng đất lịch sử nhiều cảnh đẹp

Hơn nửa thế kỷ trước, những năm 1959 – 1960, khi mới 3-4 tuổi, vào những chiều muộn, ông ngoại lại ôm cậu bé Son vào lòng, với tay lấy cuốn sách “Ngọn cờ lau lịch sử” đọc cháu nghe. Tuổi thơ cậu bé thấm đẫm những câu chuyện mảnh đất Tràng An – Hoa Lư hàng ngàn năm lịch sử. Cậu bé thuộc lòng những địa danh cổ thung lũng Ngoài Gai, thung Cái Hạ, núi Ông Trạng, núi hòm Sách... Mỗi khi reo hò cùng đám bạn chăn trâu ngoài cánh đồng, cậu bé lại nhớ chuyện Đinh Bộ Lĩnh lấy bông lau dựng cờ khởi nghĩa.

Những câu chuyện lịch sử hư ảo, những dấu tích đền thờ vua Đinh, vua Lê càng khiến cậu bé tò mò, muốn tìm hiểu về lịch sử vùng quê mình sinh ra lớn lên. Son nhận ra xung quanh Tràng An là những ngọn núi bao bọc tứ phía. Ẩn dưới mỗi ngọn núi là những hang động. Điều kỳ diệu là các hang động thông với nhau bởi các thung nước hiểm trở tạo nên kinh đô Hoa Lư với thế phòng thủ vững chắc. Những ngọn núi cao chót vót chính là đài quan sát, cũng là tường thành bảo vệ. Đây có lẽ chính là trận đồ chiến lược giúp Đinh Bộ Lĩnh thắng trận, dẹp loạn 12 sứ quân và lên ngôi vua, xưng vương đầu tiên trong lịch sử Việt Nam độc lập. 

Vào những tháng hanh khô, thung lũng hang động cạn nước, Son thường say sưa ngắm tuyệt tác thiên nhiên lộ ra dưới lớp bùn dày đặc. “Lòng tôi rộn lên khi hiểu rằng hàng ngàn năm trước, đó chính là biển khơi”, ông Son kể. 

Ông Son cho hay gần 2000 nhân công làm việc trong hơn 2000 ngày mới có được Tràng An như ngày nay
Ông Son cho hay gần 2000 nhân công làm việc trong hơn 2000 ngày mới có được Tràng An như ngày nay

Tuổi trưởng thành, mỗi khi vào rừng đặt bẫy săn bắt, chàng trai luôn tìm lên những đỉnh núi, mê mẩn nhìn ngắm quan sát, hồi ức lại những câu chuyện lịch ông ngoại đã kể, kiểm nghiệm làm rõ hơn mối liên hệ lịch sử với Tràng An bây giờ. Và một ý nghĩ táo bạo chợt đến: “Đẹp như thế, phải khai thác Tràng An thành một điểm du lịch”. 

Đi đến nửa đời người, khi thân thuộc đến mức nhắm mắt vẫn có thể vẽ lại bản đồ từng khu vực, nhắm mắt là những câu chuyện của ông ngoại lại mùa về giục giã, ông bắt tay vào quá trình khai phá Tràng An. Ông lập dự án, lên kế hoạch nhân công, mời gọi các “mạnh thường quân” cùng xây dựng khu danh thắng Tràng An.  

Gần 2000 nhân công làm việc bắt đầu từ năm 2002, với kiểu làm “cuốn chiếu”, đi đến đâu làm gọn đến đấy. Phụ nữ làm các công việc nhẹ như vận chuyển dây điện, chuẩn bị củi lửa nấu cơm. Đàn ông đội từng bọc cát, từng bao xi măng cho thợ xây. Thanh niên trai tráng đánh đá nổ mìn. Mỗi người một việc phối hợp nhịp nhàng, uyển chuyển.

Sáu năm khai phá Tràng An, ông Son cho rằng để có được Tràng An như bây giờ, những người khai phá đã phải nạo vét hàng trăm ngàn m3 bùn đất ở các thung lũng, hang động và lòng hang để thuyền du lịch có thể đi xuyên qua các hang. Việc xây bậc thang dẫn vào các đền thờ, men các hẻm núi, trùng tu xây dựng các điểm văn hóa tâm linh cũng là việc khó không kém.

Phải nạo vét hàng trăm ngàn m3 bùn đất mới có được những hang thông thủy
Phải nạo vét hàng trăm ngàn m3 bùn đất mới có được những hang thông thủy

“Chiến dịch” 2000 ngày

Ông Dương Ngọc Thám (53 tuổi, ngụ thôn Tràng An, người tham gia đội khai phá Tràng An) hồi ức: “Thời gian đầu, nhiều lúc nhiều người muốn bỏ vì đi đến những chỗ đã phát tuyến (đã làm thành đường mòn – PV) mà núi non cứ trập trùng dựng đứng trước mặt”. Công việc như “đội đá vá trời”, tránh sao những lúc nản lòng. Những lúc ấy, đích thân ông Son phải “lên dây cót” tinh thần, trực tiếp chặt dây rừng đu dây xuống khảo sát tiếp.

Ngày ấy “dây bảo hiểm” chính là dây được tết từ những dải dây rừng. Đi đến đâu phải khiêng máy nổ, máy nghiền đến đấy để nghiền đá tại chỗ, lấy mạt đá thay cát, trộn với xi măng tạo thành vữa. Nước trộn vữa cũng phải vác theo từ bìa rừng. 

Những khó khăn này rồi cũng được khắc phục, nhưng chuyện phá những tảng đá sừng sững để làm đường mới thực sự gian nan. “Chúng tôi phải đẽo đá từ trên đỉnh núi xuống để tạo bậc, có bậc dài 1,5m, có bậc 2m. Xây kè đến đâu, cần bao nhiêu bậc đánh bấy nhiêu đá, thiếu thì đánh đá từ nơi khác đến để hoàn thành. Thực sự là một kỳ công”, ông Lê Anh Tuấn, nguyên Chủ tịch UBND xã Trường Yên, người tham gia vào đoàn khai phá Tràng An kể lại. 

Ông Tuấn ví von: “Những ngày đấy người Trường Yên ai cũng hồ hởi như tham gia một chiến dịch lớn, giúp được gì là giúp”. Có những người dám mạo hiểm đến cả tính mạng khi tiến hành khảo sát các hang, không biết hang dài bao nhiêu, không biết hang có đường thông không, hang có đủ ánh sáng không, có khí độc hay không; nhưng vẫn dám chui vào, vẫn dám lặn qua. 

Sáu năm phá đá mở đường, 2000 nhân công, không ít lần những người đi “đánh thức” Tràng An phải đối mặt với thời khắc sinh tử. Buông lỏng tay là người khác có thể “ra đi”. Thế nhưng điều may mắn nhất trong quá trình thi công Tràng An chính là không có bất kỳ một tai nạn lao động nào. Đã từng có những người “tưởng như chết chắc” nhưng lại thoát nạn một cách kỳ diệu. Đã từng có những thời điểm toàn bộ máy hút, máy bơm, thuyền tôn bị hút vào lòng núi chỉ trong tích tắc, may mắn đúng giờ mọi người nghỉ ăn trưa nên không ai gặp nạn. Đã từng có những người lặn thám hiểm vào đúng đáy vực, chỉ dấn thêm 1 nhịp nữa là có thể bỏ mạng… Nhưng tất cả đều đã an toàn, để có một Tràng An ý nghĩa hơn, linh thiêng hơn.

Nói về những điều tiếc nuối, ông Son cho biết, lẽ ra Tràng An đã có thể “tròn trịa” hơn, đẹp hơn. Quá trình khai phá, những người thợ đã phải khoan đục không ít nhũ đá. Tiếc mà vẫn phải làm, vì có những chỗ nhũ đá cực đẹp nhưng không an toàn cho du khách, buộc phải khoan hủy. Cũng có những nhũ đá khi thời tiết bình thường không ảnh hưởng gì, nhưng nếu trời mưa, nước sông dâng lên, sẽ gây ách tắc và nguy cơ tai nạn cho thuyền bè qua lại.

Tin cùng chuyên mục

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Đọc thêm

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

TH tự tin “vươn mình tiến vào kỷ nguyên xanh” cùng Thương hiệu quốc gia Việt Nam

TH tự tin “vươn mình tiến vào kỷ nguyên xanh” cùng Thương hiệu quốc gia Việt Nam
(PLVN) - “Tập đoàn TH và các sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia tự tin trong hành trình “vươn mình tiến vào kỷ nguyên xanh” cùng Thương hiệu quốc gia Việt Nam, đồng hành cùng Chính phủ đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050” – ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn TH chia sẻ tại Lễ công bố Thương hiệu quốc gia lần thứ 9, tối 4/11 tại Hà Nội.

Chính sách ưu việt giúp Vietjet thu hút nhân tài

Chính sách ưu việt giúp Vietjet thu hút nhân tài
(PLVN) - Với đặc thù đội ngũ lao động đa quốc tịch, làm việc trên phạm vi quốc tế, cả dưới mặt đất và trên bầu trời, thời gian làm việc 24/24 tiếng, bao gồm cả các dịp lễ tết, việc đảm bảo chính sách cho người lao động được Vietjet đặc biệt chú trọng.

Mãnh liệt tinh thần Việt Nam, 'phủ xanh' Việt Nam cùng Supe Lâm Thao - VinFast

Mãnh liệt tinh thần Việt Nam, 'phủ xanh' Việt Nam cùng Supe Lâm Thao - VinFast
(PLVN) - Hướng tới mục tiêu phát triển xanh và bền vững, đồng thời góp phần vào cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", ngày 3/11/2024, Công ty CP Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao phối hợp cùng Công ty TNHH Kinh doanh thương mại và dịch vụ VinFast đã tổ chức chương trình “Mãnh liệt tinh thần Việt Nam, phủ xanh Việt Nam cùng Supe Lâm Thao - VinFast, vì tương lai xanh Việt Nam” tại Nhà Đa năng của Công ty.

Ông Nguyễn Duy Khương: "Nữ doanh nhân đang có những bước tiến vượt bậc đáng khích lệ”

 Ông Nguyễn Duy Khương - UV Đoàn CT CLB đầu tư và khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam (trực thuộc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam) kiêm Phó Chủ tịch thường trực CLB đầu tư và khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Đồng Nai.
(PLVN) - Là người tham gia nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nhân trẻ Việt Nam, ông Nguyễn Duy Khương - UV Đoàn CT CLB đầu tư và khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam (trực thuộc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam) kiêm Phó Chủ tịch thường trực CLB đầu tư và khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Đồng Nai – đã có những chia sẻ về sự phát triển của các nữ doanh nhân.

Ông Hoàng Nam Tiến: 'Thế hệ làm chủ AI là thế hệ lãnh đạo tương lai'

Ông Hoàng Nam Tiến: 'Thế hệ làm chủ AI là thế hệ lãnh đạo tương lai'
(PLVN) - Tại chương trình FPT Leader Talk ngày 30/10, ông Hoàng Nam Tiến - Phó chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT nhấn mạnh trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang ảnh hưởng sâu sắc đến môi trường học tập và làm việc, người làm chủ được AI sẽ là những lãnh đạo tương lai.

Nhờ đâu Hoa sen Group đạt lợi nhuận sau thuế hơn 500 tỷ đồng?

Nhờ đâu Hoa sen Group đạt lợi nhuận sau thuế hơn 500 tỷ đồng?
(PLVN) - Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen (HOSE: HSG) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất niên độ tài chính (NĐTC) 2023-2024 (từ ngày 1/10/2023 đến ngày 30/9/2024). Theo đó, trong NĐTC 2023-2024, doanh thu hợp nhất đạt 39.272 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 510 tỷ đồng.

Vietnam Airlines – nâng cánh bay vì quyền bình đẳng giới

Vietnam Airlines cũng đã có nhiều hoạt động để lan tỏa thông điệp vì bình đẳng giới tới xã hội thông qua các hoạt động thiết thực
(PLVN) - Trong hành trình phát triển của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), không chỉ có sắc màu của bông sen vàng nổi bật giữa nền xanh, mà màu cam của chuyến bay “tô cam”, màu hồng của chuyến bay “heforshe” đã cho thấy những nỗ lực của Hãng hàng không quốc gia trong công cuộc chung tay kiến thiết một xã hội bình đẳng giới với nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, có giá trị lan tỏa mạnh mẽ.

Nữ CEO Phạm Thị Giang: Phụ nữ có quyền theo đuổi ước mơ của riêng mình

Bà Phạm Thị Giang - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Đại lý Thuế Việt Luật (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Là một phụ nữ thành công, dành nhiều tâm huyết cho công việc nhưng doanh nhân Phạm Thị Giang – Giám đốc Đại lý Thuế Việt Luật - vẫn luôn biết cách vun vén chu đáo cho gia đình. Chị cho rằng phụ nữ hiện đại có quyền theo đuổi ước mơ và luôn ủng hộ họ làm những điều họ cảm thấy hạnh phúc.

longformTìm thấy “bếp nhà mình” ở Caseyai Coffee & Food

Tìm thấy “bếp nhà mình” ở Caseyai Coffee & Food
(PLVN) - Tôi lạc vào không gian Caseyai Coffee & Food của chị Cao Hồng Vân - nữ doanh nhân đất Mỏ - vào một ngày thu rất đẹp của Hà Nội. Nhưng quả thực, sau cánh cửa, Caseyai lại có sức lôi cuốn lạ kỳ bởi cảm giác yên ả, tĩnh lặng giữa thiên nhiên hoang sơ của đại dương…

Binh đoàn 12 - 'Đội quân công tác' ở Làng Nủ

Ngôi nhà sàn bê tông đầu tiên ở Làng Nủ được Binh đoàn 12 cất nóc hôm 22/10 (Ảnh: Quốc Hồng).
(PLVN) -Thiếu tướng Nguyễn Hữu Ngọc - Tư lệnh Binh đoàn 12/Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn (Bộ Quốc phòng) cho hay, sau 1 tháng khởi công xây dựng, ngày 22/10, Bộ đội Trường Sơn đã cất nóc xong ngôi nhà đầu tiên tại khu tái định cư Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai).